آگاه: هفدهمین جشنواره تجسمی فجر درحالی این روزها برگزار می‌شود که اطلاع‌رسانی و اخبار درباره زمان و چگونگی برگزاری آن بسیار دیرتر از سال‌های دیگر صورت گرفت و تا زمان برگزاری نشست خبری آن تقریبا خبری درباره برگزاری آن نبود که یکی از دلایل آن انتصابات دقیقه نودی خانم معاون وزیر بود. برخلاف هرسال که دبیری و بخش‌های مختلف از قبل مشخص است، امسال حتی تا دقیقه نود خبری از نمایش و طراحی پوستر جشنواره هم نبود و پوستر جشنواره همزمان با برگزاری نشست خبری آن که یک هفته قبل از برپایی این رویداد هنری برگزار شد، رونمایی شد.

پیام‌های تبریک تشریفاتی و همیشگی
اما آغازبخش هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر صدور پیام‌هایی ازسوی وزیر فرهنگ و ارشاد و معاون هنری بود.
در بخشی از پیام تبریک سیدعباس صالحی آمده است: «جشنواره هنرهای تجسمی فجر، در همنشینی با دیگر جشنواره‌های هنری که به پاسِ بزرگداشت ایام پیروزی انقلاب اسلامی برگزار می‌شود، رویدادی به وسعت ایران و مجموعه‌ای موزون از داشته‌های هنری هنرمندان ایران امروز است که نقش برجسته بزرگ هنر کشورمان را کامل می‌کند. برگزاری این رویداد در بخش‌های مختلف و در گستره ایران فرهنگی، وجوه مختلفی از هنر امروز ایران را به تماشا می گذارد؛ چنان‌که در بخش سرزمین من، شاهد آفرینش‌های هنرمندان سراسر کشور هستیم که در تمامی استان‌ها آثارشان را به علاقه‌مندان عرضه کرده‌اند. هنر معاصر ما به همت هنرمندان جوان و حمایت استادان پیشکسوت، جریانی موثر و مهم در فرهنگ امروز ماست که حاصل آن، زمینه‌سازی فضایی خلاق برای رشد هنر معاصر ایران خواهد بود. بی‌تردید لازمه استمرار آفرینش‌های هنری، توجه به نسل جوانی است که در کنار نسل پیشین به خلق اثر پرداخته و با اراده والای خود، جایگاهی ارزنده در هنر معاصر برای خود کسب کنند. هنرهای تجسمی امروز ما به حمایت و نگاه ویژه‌ای نیاز دارد که امیدوارم از رهگذر برگزاری این جشنواره شاهد روزهای روشنی در زمینه خلق آثار و نیز در ساحت اقتصاد هنر و تقویت آن باشیم.»
نادره رضایی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد هم در پیامی خطاب به هنرمندان حوزه تجسمی نوشته است: «خلاف تصوری که به‌طور عموم وجود دارد، مخاطب آثار هنری صرفا افراد معدودی نیستند، بلکه عموم جامعه مخاطب آثار هنری‌اند چرا که در هر عکس یا نقاشی واقع‌گرا یا حتی آثار انتزاعی، چهره روشنی از جامعه خود را می‌بینیم. طی ۱۷دوره برگزاری جشنواره هنرهای تجسمی فجر که به مجموعه جشنواره‌های هنری جشن انقلاب افزوده شده، تصویری کامل‌تر از جامعه را در آیینه هنر می‌بینیم. مخاطبان جشنواره هنرهای تجسمی، بی‌واسطه با اثر هنری گفت‌وگو می‌کنند و هنرمند نیز در قاب اثر هنری با مخاطبش گفتوگو می‌کند. هر مخاطب می‌تواند ساعت‌ها در گفت‌وگوی خصوصی با یک اثر هنری، تصویری از چیستی و ماهیت زیبایی‌شناسانه خویش را مرور کند. اکنون که هنرهای تجسمی سویه‌های فردی اجتماعی و گرایش‌های اندیشه‌ورزانه انسانی را نمایش دهد فرصتی مغتنم است برای بازخوانی هنرمندانه جامعه که امیدوارم منتقدان هنری جامعه‌شناسان، روان‌شناسان با دیدن این آثار، جنبه‌های فراتر از شکل بیان واقعیات روزمره را از منظری دیگر ببینند و بی‌تردید با اندیشه و تامل در این آثار، فرصت جست‌وجویی دوباره راه به خود بدهند.»

از تهران تا شیراز و گیلان
یکی از ویژگی‌های این دوره از جشنواره برپایی بخش‌های مختلف در اماکنی است که تا پیش از این میزبان جشنواره تجسمی فجر نبودند که کلهرنیا، دبیر جشنواره در این خصوص گفت: با رأی و نظر شورای سیاست‌گذاری و حامیان این جشنواره، نخستین ایده این بود که جشنواره تجسمی فجر را از تمرکز در یک مکان و ایده رها کنیم و این شانس را بدهیم که گستره ملی را هدف، افق و چشم‌انداز خودش ببیند. به همین سبب در بعضی از نامگذاری‌ها و تصمیمات تغییراتی به وجود آمد. براین اساس یک مضمون و دیدگاه ادبی با نام «سرزمین من» با تاکید بر مبنای ملی و وحدت تفکر در گستره کشور به‌عنوان پشتیبان برای بیان اهداف و شیوه عملی جشنواره درنظر گرفته شده است تا هنرمندان سراسر کشور بتوانند آثار و تفکرات خود را در جشنواره تجسمی فجر به نمایش بگذارند.
همانطور که در ابتدای گزارش ذکر شد، زنگ آغاز فعالیت این جشن بزرگ ملی در شیراز به صدا درآمد و جشنواره فعالیت خود را همزمان در مراکز استان‌های مختلف از جمله ایلام، اردبیل، آذربایجان‌غربی، سمنان، کرمانشاه، گیلان، لرستان و مرکزی شروع خواهد کرد.
اما یکی از تفاوت‌های این دوره از جشنواره هنرهای تجسمی فجر به نسبت سایر بخش‌ها به گفته متولیان آن حذف رقابت است. دبیر این دوره از جشنواره درخصوص رقابتی‌نبودن این دوره از جشنواره توضیح داد: بیش از چندین سال است که تجربه معلمی دارم، پایان ترم دانشجویان درخواست نمره می‌کردند و گویی که صرفا نمره گرفتن کافی است. از این روند خسته شدم و فکر کردم که بهتر است سنجه‌های دیگر را برای ارزیابی آثار هنری درنظر بگیریم، مسابقات و رقابت‌ها در ایران به گونه‌ای است که گویا می‌خواهند برای برنده شدن گردن هم را بشکنند. 
امیر راد، دبیر هنری این دوره از جشنواره هم درخصوص چرایی حذف رقابت از این دوره جشنواره توضیح داد: شأن این جشنواره اجل از سایر جشنواره‌های هنری ازجمله دوسالانه‌هاست، جشنواره تجسمی جوانان برای رقابت جوانان در حوزه تجسمی است. دوسالانه‌ها هنری رقابتی است؛ جشنواره هنرهای تجسمی فجر باید چنان شأنی داشته باشد که جشن متفاوتی از جشنواره‌ها باشد. خروجی‌های دوسالانه‌های هنری باید در جشنواره تجسمی فجر به نمایش گذاشته شود، این رویداد جشنی برای تمامی فعالان هنرهای تجسمی است. در این رویداد می‌خواهیم فعالیت هنرمندان را ارزش گذاشته و جشن بگیریم. در دوره‌های گذشته جشنواره تجسمی فجر حضور داشتم، آنها در بخش رقابتی موفق نبوده، کمیت مهم بوده است و کیفیت آثار هم معمولا مناسب نبودند.
اما یکی از چالش‌های هرساله جشنواره هنرهای تجسمی همچون جشنواره سینمای فجر، این است که مکان ثابتی برای برپایی آن وجود ندارد و هرسال محل برگزاری آن تغییر می‌کند؛ به‌عنوان‌مثال، فرهنگستان هنر و موسسه فرهنگی –هنری صبا تقریبا هر سال میزبان یکی از بخش‌های جشنواره هنرهای تجسمی فجر بودند اما امسال اینچنین نیست و امکان دیگری میزبان جشنواره هستند.

بودجه ایده‌آل ۳۰ میلیارد است اما ۱۷ میلیارد داریم
جعفر واحدی، دبیر اجرایی هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر که سابقه حضور در چندین سال متوالی جشنواره تجسمی فجر را دارد هم به این موضوع اذعان دارد و دراین‌باره می‌گوید: یکی از دغدغه‌های ما در برگزاری جشنواره تجسمی فجر، مکان و محل این رویداد است و بودجه مسئله دوم است. مکان و نگارخانه ثابتی که زیر نظر وزارت فرهنگ باشد، نداریم و در این زمینه رایزنی‌های بسیاری با نهادهای دیگر باید انجام دهیم. این موضوع هر سال برای ما مشکل‌ساز است و باعث می‌شود زمان اتلاف و هزینه زیادی کسر شود. امسال باتوجه‌به گستره ملی جشنواره تجسمی فجر، از لحاظ مکان، چالش‌های بسیاری داشتیم، برای تبلیغات جشنواره رایزنی‌هایی با شهرداری تهران و سازمان زیباسازی انجام دادیم. بودجه ایده‌آل برای برگزاری جشنواره تجسمی فجر ۳۰ تا ۳۵میلیارد است. بودجه در سه نوبت تقسیم می‌شود، امسال حدود ۱۷میلیارد تومان بودجه اختصاص داده شد که بیش از ۷۰درصد آن هم محقق شده است و مابقی هم تا پایان سال محقق خواهد شد. 
با وجود برگزاری ۱۷دوره از جشنواره هنرهای تجسمی، این جشنواره هنوز آنچنان که باید میان هنرمندان جای خود را باز نکرده که البته بخشی از آن به‌دلیل تغییر رویکردها در هر دوره‌ای است که دولت جدید روی کار می‌آید، درحالی‌که جشنواره‌های سراسری و ملی نباید تا این حد متاثر از تغییر دولت و سیاست باشند؛ بخشی از تغییرات به‌واسطه تغییر مدیران طبیعی است اما اینکه هرآنچه را قبلی‌ها انجام دادند از بین ببری تا یک کار جدید انجام دهی منطقی نیست و نتیجه اینکه در هر دوره‌ای، عده‌ای به نشانه قهر و اعتراض از حضور در رویدادهای هنری منصرف می‌شوند؛ موضوعی که در این دوره از جشنواره هم و با تغییر کامل تیم دوره قبلی چالش‌هایی برای برگزاری اتفاق افتاد که احتمالا یکی از دلایل تاخیر در اطلاع‌رسانی و اخبار درباره این دوره از جشنواره‌ها هم همین کشمکش‌ها بوده است.

جشنواره تجسمی فجر مثل یک بچه ناخواسته است
کلهرنیا، دبیر جشنواره هم در بخشی از نشست خبری تلویحی به این موضوع پرداخت و گفت: جشنواره تجسمی فجر نسبت‌به سایر بخش‌ها تهی‌دست است. روز اول گفتم به شرطی این مسئولیت را می‌پذیرم که تشکل‌ها و انجمن‌ها کنار جشنواره باشند؛ چون معتقدم آنها هستند که به مسائل جشنواره آگاه هستند. همان ابتدا فهمیدم که رنجشی نسبت به جشنواره تجسمی وجود دارد و در سال‌های گذشته، نگاه حکومتی به آن شکل گرفته است؛ زیرا به این فکر نکردند که جریان اقتصادی با حضور هنرمندان سرشناس در جشنواره فجر می‌تواند شکل بگیرد. در این دوره کوشیدیم برای این امر راه حل بیابیم. طبیعی است که توان ما محدود است و گروهی پذیرفتند، گروهی به من اعتراض کردند و گروهی نپذیرفتند. اینجا فرصتی است برای گفت‌وگو و همه حق دارند اعتراض و حرف خود را بیان کنند. جشنواره تجسمی فجر مثل یک بچه ناخواسته است و در بین هنرمندان جا نیفتاده است. ما می‌کوشیم که کاخ هنرهای تجسمی شکل بگیرد. ما از آقای صالحی و دکتر پزشکیان می‌خواهیم که زمینی به نام جشن فجر برای حضور انجمن‌ها و تشکل‌ها پیش‌بینی شود و در اختیار مجموعه قرار بگیرد. طبیعی است که آنجا آن مرکز آکادمی خواهد شد که عرض کردم. ما آنقدر پرسش داریم و پاسخ نداده شده که نمی‌توانید تصور کنید. من یک نفر هستم و نماینده کسی نیستم. افراد زیادی هستند که حرفی برای گفتن دارند و خودشان باید فرصت بروز داشته باشند و برای دگرگونی و پیشرفت پرسش کنند.
با وجود همه این تغییرات هم در فرم و شکل برگزاری هم برگزارکنندگان باید منتظر ماند و دید که پایان برگزاری این جشنواره، تحلیل و نظر هنرمندان و هنردوستان از این دوره جشنواره چیست و چقدر از ادعاهایی که برگزارکنندگان این دوره داشتند محقق شده است؟!