آگاه: بااین‌همه اما مرگ یکسری‌ها معنادار است، به این جهت که نبودنشان خیلی به چشم می‌آید و جای خالی‌شان هرلحظه حس می‌شود؛ مرگ افراد تاثیرگذار ازجمله این مرگ‌هاست که جای خالی‌اش که خیلی معلوم است.در سال۱۴۰۳ هم مثل سال‌های دیگر، بسیاری از اهالی فرهنگ و هنرمندان کشورمان به دیار باقی شتافتند و حالا که پرونده این سال درحال بسته شدن است، خوب است یادی از برخی از آنها بکنیم تا یادمان باشد، مرگ در چند قدمی‌مان است و حالا که فرصت زیستن داریم قدر این فرصت را بدانیم.

بازیگر جوان و شناخته‌شده تلویزیون
یکی از شوکه‌کننده‌ترین مرگ‌هایی که در همان روزهای ابتدایی سال۱۴۰۳ هم اتفاق افتاد، درگذشت هنرمندان جوان کشورمان رضا داوودنژاد بود.رضا داوودنژاد، یکی از بازیگرانی بود که در سال۱۴۰۳ چشم از جهان فروبست. او در ۲۹اردیبهشت ۱۳۵۹ متولد شد و به‌واسطه پدرش، علیرضا داوودنژاد، توانست از سال۱۳۶۵ با فیلم بی‌پناه وارد سینما شود. رضا داوودنژاد در سال۱۳۸۱ و با سریال محبوب پشت کنکوری‌ها بیش از پیش شناخته شد. او علاوه‌بر این سریال، در سریال‌های دیگری همچون باغچه مینو، زندگی به‌شرط خنده، نون و ریحون، پنچری، زندگی شگفت‌انگیز است، شهباز و نیکان به ایفای نقش پرداخته است.این بازیگر در جوانی و هنگام خدمت سربازی، تصمیم گرفت تا خود را چاق کند اما این چاقی مفرط برای او بسیار دردساز شد. وقتی رضا داوودنژاد تصمیم گرفت برای لاغری عمل بای‌پس معده انجام دهد، کبدش دچار مشکل شد. او دوبار پیوند کبد انجام داد و درنهایت در ۱۳فروردین ۱۴۰۳ به‌دلیل عفونت خون پس از پیوند کبد، از دنیا رفت.

 بازیگر پرمخاطب‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران
سعید راد نیز ازجمله بازیگران درگذشته در سال۱۴۰۳ است. او در ۴آبان سال۱۳۲۳ به دنیا آمد و به دلیل برخورداری از چهره و استایل بدنی خوب، در سال۱۳۵۰ برای بازیگری در سینما انتخاب شد. سعید راد دوران موفقی در سینمای پیش از انقلاب داشت و فیلم‌های صبح روز چهارم و تنگنا را می‌توان از آثار معروف او نامید. این بازیگر در سال۱۳۶۳ ممنوع‌الکار شد و تا سال۱۳۸۲ فعالیتی در سینمای ایران نداشت. او این سال‌ها را خارج از کشور گذراند و از دهه۸۰ فعالیت بازیگری‌اش را از سر گرفت.سعید راد در سینمای پس از انقلاب با فیلم‌های عقاب‌ها، گیرنده، چ و همچنین سریال در چشم باد خوش درخشید. او در سال۱۴۰۲ به‌خاطر زمین خوردن از ناحیه ستون فقرات آسیب دید و عمل‌های جراحی مختلف برای بهبودی او نتیجه مثبتی نداشت. این هنرپیشه در روزهای پایانی زندگی‌اش به عفونت ریه و مثانه مبتلا شد و همین اتفاقات درنهایت منجر به فوت سعید راد در تاریخ ۱مرداد ۱۴۰۳ بود.

چهره محبوب سریال‌های تلویزیون
زهره حمیدی، بازیگری که کار خود در سینما را با فیلم «دلاوران کوچه دلگشا» آغاز کرد از دیگر درگذشتگان امسال بود. او که در ۸اردیبهشت ۱۳۳۶ چشم به جهان گشود، در طول زندگی هنری خود عموما ایفاگر نقش‌های مکمل بود و چهره‌ای محبوب در سریال‌های تلویزیونی محسوب می‌شد. مرحوم حمیدی در سال۱۴۰۲ به بیماری سرطان لوزالمعده مبتلا شد و درنهایت پس از حدود یک‌سال مبارزه با این بیماری، در تاریخ ۴شهریور ۱۴۰۳ از دنیا رفت.

دارنده نشان هنر و ادب فرانسه
پری صابری، یکی دیگر از چهره‌های بنام بازیگری، متولد ۱فروردین ۱۳۱۱ بود. او کارگردان تئاتر، نمایشنامه‌نویس و نویسنده رمان بود و فعالیت هنری خود را از سنین جوانی با تئاتر آغاز کرد. پری صابری یکی از بزرگان تئاتر محسوب می‌شد و کارهای عرفانی، فلسفی او نه‌تنها در عرصه ملی، بلکه در عرصه بین‌المللی نیز بسیار خوش درخشید.‌ پری صابری که موسس گروه تئاتر پازارگاد و تالار مولوی بود، موفق شد تا نشان هنر و ادب فرانسه را نیز دریافت کند. او سال‌ها با بیماری سرطان مبارزه کرده و درنهایت در تاریخ ۲۰شهریور ۱۴۰۳ درگذشت.

خاله لیلای روزی روزگاری
ژاله علو، با نام اصلی شوکت، دوبلور، گوینده و بازیگری بود که در ۱۴مرداد ۱۳۰۶ متولد شد. پدر او ازجمله خوشنویسان دوران قاجار بود که باعث شد این بازیگر از همان کودکی در دنیای علم و ادب رشد کند. او پس از فارغ‌التحصیلی از دانشسرای مقدماتی و هنرستان هنرپیشگی تهران وارد رادیو شد.ژاله علو سوابق درخشانی در حوزه دوبله و گویندگی دارد و صدای او یکی از صداهای ماندگار دوبله به‌حساب می‌آید. این هنرمند در سال۱۳۸۹ طی یک بزرگداشت، جزو چهره‌های ماندگار هنر ایران خوانده شد. نقش‌های خاله لیلا در سریال روزی روزگاری و دمه در سریال مختارنامه از جمله ماندگارترین آثار تصویری این بازیگر کهنه‌کار بودند. ژاله علو در ۴دی ۱۴۰۳ سرانجام پس از مدت‌ها تحمل بیماری قلبی دار فانی را وداع گفت.

او زنده است و هنوز غزل فکر می‌کند
محمدعلی بهمنی، از غزل‌سرایان خوب کشورمان که بسیاری از ما با غزل‌هایی که برای خواننده‌های کشورمان ازجمله علیرضا قربانی سروده است، خاطره داریم، نهم شهریور در پی عارضه مغزی در ۸۲سالگی از دنیا رفت.بهمنی متولد سال ۱۳۲۱ در دزفول بود و«باغ لال»، «در بی‌وزنی»، «گاهی دلم برای خودم تنگ می‌شود»، «این خانه واژه‌های نسوزی دارد»، «شاعر شنیدنی است»، «چتر برای چه، خیال که خیس نمی‌شود» و «من زنده‌ام هنوز و غزل فکر می‌کنم» از دفترهای شعر او هستند.

خواننده پیشکسوت رادیو
امین‌الله رشیدی، از خوانندگان پیشکسوت موسیقی ایرانی که طی سال‌های اخیر فعالیت‌های متعددی را در عرصه موسیقی ایرانی انجام داد، روز جمعه ۲۰مهر در ۹۹سالگی دار فانی را وداع گفت.امین‌الله رشیدی متولد ۴اردیبهشت ۱۳۰۴، خواننده و آهنگساز ایرانی است. آهنگسازی و خوانندگی رشیدی در رادیو ایران از سال۱۳۲۷ آغاز شد و در مدت فعالیت مستمرش در حوزه موسیقی بیش از ۱۲۰آهنگ ساخته است. «جان جهان»، «افسانه»، «گل‌افشان»، «جلوه عشق» و «اشک سپیده» ازجمله آثار مشهور این هنرمند هستند.

پدر موسیقی پاپ پس از انقلاب
فریدون شهبازیان، آهنگساز و موسیقیدان کشورمان که به‌دلیل مشکلات تنفسی در بیمارستان بستری بود، روز ۲۲دی چشم از جهان فروبست.مرحوم شهبازیان یادگیری موسیقی را از هشت‌سالگی و با ساز ویولن نزد عطاءالله خادم میثاق آغاز کرد و در ۱۸سالگی به عضویت ارکسترسمفونیک تهران به رهبری حشمت سنجری درآمد و در سال۱۳۴۶ رهبر گروه کر و ارکسترسمفونیک رادیو شد. شهبازیان در همین ایام بود که تحصیلات عالی خود در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران را به پایان رساند. شهبازیان در دوره مدیریت هوشنگ ابتهاج (سایه) بر موسیقی رادیو، در زمره ارکان اصلی آن به حساب می‌آمد و باوجود سن کم به‌دلیل خلاقیت و توانایی بالا توانست خود را به‌عنوان آهنگسازی خوش‌قریحه تثبیت کند. این در حالی بود که برخی از کارهای او با صدای محمدرضا شجریان و نادر گلچین در همین سال‌ها انتشار عمومی پیدا کرد.تجربه شهبازیان در موسیقی رادیو در سال‌های قبل از انقلاب و در سال‌های ابتدایی دهه۷۰، وی را در جایگاهی نشاند تا بتواند جریانی موثر را در موسیقی پاپ بعد از انقلاب کلید بزند؛ به همین دلیل است که بسیاری وی را پدر موسیقی پاپ پس از انقلاب نام نهاده‌اند. ازجمله کارهای دیگر شهبازیان ساخت موسیقی برای فیلم است که برای وی جوایز بسیاری را به ارمغان آورد. «آوار»، «شیرسنگی»، «پاییزان»، «در مسیر تندباد»، «لیلا»، مستند «سرزمین ایران» و مستند «سمفونی گمشده» و سریال‌های «معصومیت ازدست‌رفته»، «آوای فاخته» و «کلاه پهلوی» و ده‌ها کار دیگر ازجمله آثاری است که شهبازیان در زمینه موسیقی فیلم ساخت. این در حالی است که حضور مستمر در فعالیت‌های صنفی حوزه موسیقی با محوریت خانه موسیقی و رهبری ارکستر موسیقی ملی ایران ازجمله فعالیت‌های مرحوم شهبازیان در سال‌های پایانی عمرش بوده است.
نویسنده نام‌آشنای کودک و نوجوان
محمود حکیمی، نویسنده نام‌آشنای ادبیات کودک و نوجوان و پژوهشگر، زاده ۹شهریور ۱۳۲۳ در تهران بود که ۳۰شهریور پس از تحمل یک دوره بیماری در ۸۰سالگی از دنیا رفت. «اشراف‌زاده قهرمان»، داستان‌هایی از عصر ناصرالدین‌شاه، مجموعه چهارجلدی «هزار و یک حکایت تاریخی»، رمان «نقاب‌داران جوان» و مجموعه ۲۲جلدی «تاریخ تمدن» ازجمله آثار او هستند.

طنزنویسی با یک پایان تلخ
سیّدابراهیم نبوی، نویسنده، طنزپرداز، پژوهشگر طنز و از فعالان مطبوعاتی، متولد ۲۲آبان ۱۳۳۷ بود که ۲۶دی ۱۴۰۳ در ۶۶سالگی به زندگی خود پایان داد.«ستون پنجم»، «بی‌ستون»، «چهل‌ستون»، «دایره‌المعارف ستون پنجم»، «راپورت‌های یومیه» و «تذکره‌ها»، سه کتاب با همکاری نیک‌آهنگ کوثر با نام‌های «در سال ۷۹/۷۸/۷۷ اتفاق افتاد»، «سانس ۶»، «یادداشت‌های روزانه زندان»، «ماه‌عسل پاییزی»، «کاوشی در طنز ایران» (۲ جلد)، «اعتراف»، «تهرانجلس»، «سفر طولانی» و «دشمنان جامعه سالم» از جمله آثار اوست.

نویسنده‌ای که نشان «گوته» دارد
تورج رهنما، شاعر، نویسنده، پژوهشگر ادبی و استاد زبان و ادبیات آلمانی دانشگاه تهران سال۱۳۱۶ در اهواز متولد شد و ۲۱اسفند در ۸۷سالگی درگذشت.ازجمله آثار رهنما به زبان فارسی هفت دفتر شعر است که آخرین آنها «پرده بگردان، بانو» است. ازجمله پژوهش‌های ادبی او نیز می‌توان به «برشت، فریش، دورنمات» و «ادبیاتِ امروزِ آلمان» اشاره کرد. همچنین چند کار ادبی او به زبان آلمانی عبارت‌اند از: «در نفسِ اژدها»، «ادبیاتِ داستانی و تغزلی در ایران»، «ادبیات نمایشی در ایران» و «سیمای زن در ادبیات امروز ایران.»رهنما در سال ۲۰۰۰میلادی جایزه ادبی شهر هانوفر را دریافت کرد و در سال ۲۰۰۲ نشان «گوته» در شهرِ وایمار به او اعطا شد.

موسس گالری صبا
اما یکی از درگذشت‌هایی که در روزهای پایانی امسال رخ داد، مرگ کامران کاتوزیان، احیاگر گرافیک تبلیغات کشور بود که روز شنبه ۲۵اسفند براثر بیماری در ۸۳سالگی درگذشت.کاتوزیان یکی از تاثیرگذارترین طراحان گرافیک ایران در طول تاریخ پیدایش آن و فردی بود که به عقیده بسیاری، تحول قابل‌توجهی را در صنعت تبلیغات به وجود آورده است. کسب جایزه مشترک چهارمین بینال تهران در سال ۱۳۴۳ به همراه ژازه تباتبایی ـ نقاش و مجسمه‌سازِ نوگرا ـ شرکت در بینال پاریس در سال۱۳۴۴، شرکت در بینال ونیز ۱۳۴۵، شرکت در جشنواره بین‌المللی هنر-واشنگتن در سال۱۳۵۶، تاسیس گالری صبا ۱۳۴۳، فعالیت در شرکت تبلیغاتی آوانگارد در سال۱۳۵۰، فعالیت در شرکت تبلیغاتی کارپی در سال۱۳۶۵ و... ازجمله سوابقی است که میانِ فعالیت‌های این هنرمند به آن اشاره می‌شود.کاتوزیان متولد ۱۳۲۰ بود و از دوران دبیرستان به آمریکا فرستاده شد تا تحصیلات خود را کامل کند. او در حدود سال‌های ۱۳۳۵ در دانشگاه هنر به تحصیل پرداخت. بعدها به‌دلیل علاقه وافرش به حوزه تبلیغات این مسیر را ادامه داد. اگرچه همواره گوشه نگاهی به نقاشی داشت و همواره به‌سمت آن کشیده می‌شد. او در سال۱۳۴۳ گالری صبا را به همراه ناصر مفخم و چنگیز شهوق راه‌اندازی کرد که مرکزی برای هنرمندان مدرن و جوان آن روزهاست.بعدها به همراه تعدادی از هنرمندان گروه هنرمندان پلاستیک تهران را شکل داد و با نمایش‌های خود سعی در آشنایی مردم با هنر مدرن داشت. او از نخستین طراحان گرافیک است که با تکیه بر زیبایی‌شناسی نقاشی سعی در ایجاد فضایی متفاوت در طراحی گرافیک داشت.