۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ - ۰۰:۲۱
کد خبر: ۱۳٬۰۹۱

چسبی برای زخم اجتماع

مجتبی مشهدی محمد ـ دبیر گروه فرهنگ

برای بهترشدن وضعیت جامعه اطراف، چه کارهایی کرده‌ایم؟ چه کارهایی می‌توانیم بکنیم؟ بیش و پیش از هر چیز به انتقاد می‌پردازیم، اما آیا به نوآوری و انجام کارهای عملی هم اقدام کرده‌ایم؟ نوآوری اجتماعی را به این منظور به کار گرفته‌ایم؟

آگاه: نوآوری اجتماعی یعنی پیداکردن راه‌های تازه و خلاقانه برای حل مشکلات پیچیده‌ای که جامعه با آنها روبه‌روست. این نوع نوآوری بیشتر از آنکه به فناوری‌های پیشرفته متکی باشد، بر تغییر روش‌های فکرکردن و عمل‌کردن تکیه دارد. وقتی مردم با معضلاتی مثل فقر، بیکاری، آلودگی محیط‌زیست یا نابرابری آموزشی مواجه می‌شوند، گاهی راه‌حل‌های قدیمی دیگر جواب نمی‌دهد. اینجاست که نوآوری اجتماعی وارد می‌شود و با نگاهی متفاوت به مسائل، راه‌های جدیدی پیش پای جامعه می‌گذارد.
نوآوری اجتماعی به درد زندگی واقعی مردم می‌خورد، چون فقط حرف نمی‌زند، بلکه راه‌حل‌های عملی ارائه می‌دهد. مثلا به جای اینکه منتظر بماند دولت برای اشتغال جوانان برنامه‌ریزی کند، یک گروه محلی ممکن است با راه‌اندازی یک کارگاه آموزشی، به جوانان مهارت‌هایی یاد بدهد که بتوانند خودشان شغل ایجاد کنند. یا مثلا یک اپلیکیشن می‌تواند غذاهای اضافه رستوران‌ها را به دست نیازمندان برساند، تا هم اسراف کمتر شود و هم گرسنگی کاهش یابد. این‌جور راه‌حل‌ها گاهی ساده به نظر می‌رسند، ولی تاثیر بزرگی روی زندگی مردم می‌گذارند.
این نوآوری‌ها معمولا از دل مشکلات روزمره بیرون می‌آیند. کسی که خودش با یک معضل دست‌وپنجه نرم کرده، اغلب بهتر از دیگران می‌تواند برای آن راه‌حل پیدا کند. گاهی هم یک نفر با دیدن مشکلی در جامعه، ایده‌ای به ذهنش می‌رسد و کم‌کم با کمک دیگران آن را عملی می‌کند. مهم این است که این ایده‌ها آزمایش شوند، شکست بخورند، دوباره اصلاح شوند و در نهایت به چیزی تبدیل شوند که واقعا جواب می‌دهد. بسیاری از نوآوری‌های اجتماعی بزرگ، اول در مقیاس کوچک شروع شده‌اند و بعد گسترش پیدا کرده‌اند. برای قوی‌تر شدن نوآوری اجتماعی، چند چیز مهم است. اول اینکه مردم باید باور کنند که می‌توانند تغییری ایجاد کنند. وقتی کسی فکر کند هیچ کاری از دستش برنمی‌آید، طبیعی است که هیچ ایده‌ای هم به ذهنش نمی‌رسد. دوم، حمایت مالی و قانونی لازم است. خیلی از ایده‌های خوب به خاطر نبود بودجه یا موانع ادبی از بین می‌روند. سوم، اشتراک گذاشتن تجربه‌ها خیلی مهم است. وقتی کسی در یک روستا راه‌حلی برای مشکل آب پیدا می‌کند، اگر دیگران هم از آن باخبر شوند، می‌توانند از آن الگو بگیرند. امروزه با اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، این ارتباطات خیلی راحت‌تر شده است.
نوآوری اجتماعی همیشه پرزرق‌وبرق نیست. گاهی یک تغییر کوچک در روش انجام کارها می‌تواند زندگی افراد زیادی را بهتر کند. مهم این است که چشم‌ها را باز کنیم، به مشکلات به عنوان فرصت‌هایی برای خلاقیت نگاه کنیم و جرئت امتحان‌کردن راه‌های جدید را داشته باشیم. هر کسی در هر جایگاهی می‌تواند بخشی از این حرکت باشد، از یک دانشجو گرفته تا یک بازنشسته، از یک روستایی تا یک شهرنشین. نوآوری اجتماعی مال همه است و می‌تواند دنیا را جای بهتری کند.
از بهترین نمونه‌های این نوآوری اجتماعی می‌توان به فعالیت وام بانکی مبتنی بر وثیقه اجتماعی در بنگلادش اشاره کرد که در گرامین بانک انجام شد. وام‌های خردی که به زنان سرپرست خانوار برای کارآفرینی پرداخت شد و هشت میلیون نفر آن را دریافت کردند و بازپرداخت نزدیک به ۱۰۰ درصد داشت. نمونه داخلی آن نیز فعالیت‌های جهادی هستند که در کشور ما رونق بسیاری دارد و توسعه موثری را باعث شده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.