آگاه: پزشکیان امروز سه‌شنبه در سفری دوروزه به مسقط می‌رود و هدف از سفر رییس دستگاه اجرا، تقویت روابط دوستی و همکاری دو کشور اعلام شده است.

کدام روسای‌جمهور به عمان رفته بودند؟
اولین سفر رسمی رییس‌جمهور ایران، بعد از انقلاب اسلامی، در ۱۵ مهر ۱۳۸۳ در زمان ریاست‌جمهوری سیدمحمد خاتمی صورت گرفت و سه سال بعد، محمود احمدی‌نژاد، دومین رییس‌جمهور ایران بود که در اردیبهشت ۱۳۸۶ به عمان سفر کرد. متعاقب آن، حسن روحانی در ۲۱ اسفند ۱۳۹۲ راهی این کشور شد و چند سال بعد، شهید سیدابراهیم رئیسی، در ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۱، چهارمین رییس‌جمهور ایران بود که به عمان سفر کرد و بدون تردید، هر یک از این سفرها در نوع خود، نقش مهمی در تقویت مناسبات و استحکام روابط بین دو کشور ایران و عمان ایفا کرده است. اکنون و پس از ۲۱ سال از اولین سفر بالاترین مقام اجرایی کشور به مسقط، شاهد سفر رییس جمهور کشورمان به عمان خواهیم بود که تاثیر بسیار مثبتی در توسعه روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دو جانبه و مشورت و رایزنی پیرامون مسائل و موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی، خواهدداشت.سفر پزشکیان به مسقط بهانه‌ای شد تا مروری بر همکاری‌های دیرینه دو کشور در دوره پسا انقلاب بیندازیم. ایران و عمان از دیرباز روابطی حسنه و دوستانه داشته‌اند. این کشور هیچگاه با رویکردهای خصمانه برخی اعراب منطقه علیه ایران، همراه نبوده و در اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس هرگز موضعی ضدجمهوری اسلامی اتخاذ نکرده و در نشست‌هایی که فضایی ضدایرانی داشته‌اند یا شرکت نکرده، یا با اعتراض و عدم همراهی، جوّ حاکم را تحت تاثیر قرار داده و فضای ضدایرانی را شکسته است. از این رو، این کشور در طول دهه‌های گذشته، نقش متوازن‌کننده در منطقه داشته و برخلاف برخی کشورهای عربی که به سمت قطب‌بندی‌های سیاسی گرایش یافته‌اند، عمان به دلیل رویکرد مستقل و بی‌طرفانه خود، همواره توانسته روابط خوبی با ایران حفظ کند. حتی در اوایل انقلاب و در قضیه گروگان‌گیری دیپلمات‌های آمریکایی در لانه جاسوسی شاهد نقش‎‌آفرینی و میانجیگری عمان بودیم. این کشور به حل نخستین منازعه‌ای که میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده بعد از انقلاب پیش آمده بود، کمک کرد. پس از حمله رژیم بعث به ایران، عمان واسطه توقف جنگ هشت ساله میان ایران و عراق شد و سلطان قابوس پادشاه فقید این کشور میزبان گفت‌وگوهای محرمانه‌ای بود که بین هیئت‌های ایرانی و عراقی در مسقط شکل گرفت. در پرونده‌های دیگری که یک‌سوی آن ایران بود، نظیر آزادسازی ملوان‌های انگلیسی گروگان گرفته شده در خلیج‌فارس و همچنین تبادل زندانی‌ها و موارد مشابهی از این دست نیز عمان در قامت یک میانجی خیرخواه ظاهر شده و توانسته ماجرا را به نحو قابل‌قبولی حل‌وفصل کند. سیاست سلطنت عمان همواره عدم ورود به رقابت‌های منطقه‌ای و پرهیز از جانب‌داری و درگیری در این منطقه بحران‌زده بوده است. بی‌طرفی اما برای عمان هرگز به معنای بی‌تفاوتی این کشور نسبت به مسائل جاری در منطقه و حتی عرصه بین‌الملل نبوده و عمان اتفاقا همواره نقش مثبت و سازنده‌ای در فیصله‌دادن به این قبیل منازعات نشان داد. نمونه متاخر آن هم نقش سازنده این کشور در از سرگیری و بهبود روابط ایران و عربستان در اواخر سال ۱۴۰۱ بود.
مذاکرات ایران و آمریکا و نقش‌آفرینی سازنده عمانی‌ها
اما این روزها یک دستور کاری مهم از سوی عمان دنبال و پیگیری می‌شود و آن نقش واسطه دیپلماتیک عمانی‌ها در مذاکره جمهوری اسلامی ایران با آمریکا است. یکی از دلایل اصلی انتخاب عمان به‌عنوان واسطه، اعتماد تاریخی ایران به این کشور است. عمان در سال‌های گذشته بارها نشان داده که می‌تواند نقشی سازنده و بی‌طرفانه در معادلات منطقه‌ای از خود نشان دهد. عمان در جریان مذاکرات منتهی به توافق هسته‌ای برجام، با فراهم‌کردن فضای محرمانه برای گفت‌وگوهای ایران و آمریکا، نقشی کلیدی ایفا کرد. این کشور با میزبانی جلسات اولیه، به ایجاد بستر گفت‌وگوی مستقیم میان دو طرف کمک کرد. همان‌طور که تاکید شد، عمان همواره تلاش کرده است بی‌طرفی خود را حفظ کند. این سیاست نه‌تنها در مواجهه با ایران، بلکه در روابط با دیگر کشورهای منطقه نیز رعایت شده است. این ویژگی باعث شده که عمان به‌عنوان کشوری شناخته شود که می‌تواند در بحران‌های پیچیده نقش میانجی موثر داشته باشد. علاوه بر این، تجربه موفق میانجی‌گری عمان در گذشته نیز نقش مهمی در انتخاب این کشور به‌عنوان واسطه داشت. تاکنون نیز عمان توانست نقش خود را در گفت‌وگوهای غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن به‌خوبی انجام دهد.
حسین نوش‌آبادی، سفیر پیشین ایران در عمان در ارزیابی خود از نقش عمان در مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشنگتن گفت: عمانی‌ها با حسن‌نیت و صداقت، میانجیگری و میزبانی مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا را پذیرفته و با تلاش فراوان به دنبال موفقیت این مذاکرات هستند. وی تاکید کرد: تلاش‌های صادقانه و حسن‌نیت هیثم بن طارق سلطان عمان و آقای بدر البوسعیدی وزیر خارجه عمان نشان می‌دهد که آنها دلسوزانه به دنبال یافتن یک نقطه مشترک و فهم مشترک برای دستیابی به یک توافق عادلانه هستند و این چیزی است که ما اکنون در میان مقام‌های عمانی می‌بینیم.

روابط اقتصادی ایران و عمان
روابط سیاسی دو کشور با قوت ادامه دارد و در سال‌های اخیر نیز روابط تجاری دو کشور بهبود نسبی یافته و به‌عنوان نمونه سال ۱۴۰۱ شاهد تجارت یک میلیارد و ۸۸۷ میلیون‌دلاری میان ایران و عمان بودیم که نسبت به تجارت ۲۲۱ میلیون دلاری سال ۱۳۹۲، جهش قابل توجهی را نشان می‌دهد. از این میزان، یک میلیارد و ۸۷ میلیون دلار مربوط به صادرات و ۸۰۰ میلیون دلار مربوط به واردات از عمان می‌شود.
کارشناسان بر این عقیده هستند که باتوجه‌به زیرساخت‌های فراهم شده میان دو کشور در حوزه‌های ثبت شرکت، حذف ویزا و صدور ویزا در مبادی ورودی، افزایش خطوط حمل دریایی و هوایی مستقیم بین ایران و عمان و پتانسیل‌های کشور عمان برای افزایش صادرات، صادرات مجدد کالاهای ایرانی و واردات از طریق کشور عمان و همچنین ظرفیت‌هایی که بین دو کشور در حوزه‌های معدن، شیلات و گردشگری وجود دارد، امکان افزایش حجم روابط اقتصادی فی‌مابین، تا سقف پنج میلیارد دلار فراهم شده است.
علی نجفی، سفیر سابق ایران در عمان و معاون بین‌الملل معاون اول رییس‌جمهور، سال گذاشته که در قامت سفیر کشورمان فعالیت می‌کرد، در گفت‌وگو  با پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، درباره همکاری‌های اقتصادی تهران و مسقط گفته بود: در سال‌های اخیر این مناسبات دوستانه که مبتنی بر اشتراکات تاریخی فرهنگی و دینی و همین‌طور حسن مناسبات هم‌جواری دو کشور هست، روند رو به رشدی را طی کرده؛ به‌ویژه در حوزه‌ اقتصادی که گاهی این بحث مطرح بود که روابط اقتصادی دو کشور، هم‌پای مناسبات سیاسی، رشد لازم را نداشته است. او اظهار کرد: خوشبختانه طی سال‌های اخیر، به‌ویژه در چارچوب سیاست دولت جمهوری اسلامی ایران برای اولویت همکاری با همسایگان، ما شاهد افزایش چشمگیر مناسبات دو کشور در حوزه‌ اقتصادی هستیم و حجم مبادلات تجاری ایران و عمان سه برابر افزایش پیدا کرده است.
بالاخره سوابق تاریخی ایران و عمان نشان می‌دهد که هر دو کشور خواهان ثبات، آرامش و امنیت در منطقه هستند و توسعه روابط این دو کشور، به نفع کشورهای همسایه و منطقه نیز خواهد بود و بر اساس سیاست اصولی و همیشگی جمهوری اسلامی ایران، باید از تمام ظرفیت‌ها و توانمندی‌های کشورهای اسلامی و مسلمان برای تحقق همگرایی و همکاری واقعی در حل و فصل مسائل منطقه کمک گرفت که موجب تحکیم، تثبیت و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد شد، بنابراین با توصیفی که ارائه شد؛ می‌توان در جمع بندی اذعان کرد: روابط تهران و مسقط ممتاز و مثال‌زدنی است و سفر رییس‌جمهور کشورمان هم می‌تواند نقطه عطفی در روابط دوکشور و تحولات منطقه باشد.