آگاه: بر اساس ادعای رسانه آمریکایی نیویورک تایمز، از جمله مفاد این سند می‌توان به درخواست از ایران برای توقف کامل تمامی فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم اشاره کرد. این منابع به نیویورک تایمز گفته‌اند: این سند همچنین تشکیل یک ائتلاف منطقه‌ای برای تولید انرژی هسته‌ای را به‌عنوان بخشی از یک راهکار مشترک و همکاری در حوزه انرژی پیشنهاد داده است.
اعلامیه کاخ سفید پس از آن صادر شد که سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان از ارائه نامه پیشنهادی آمریکا به تهران توسط وزیر امور خارجه عمان خبر داد. وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص سفر کوتاه وزیر خارجه عمان به تهران در پیامی نوشت: برادر عزیزم آقای بدر البوسعیدی، وزیر محترم امور خارجه عمان، امروز در سفر کوتاهی به تهران عناصر پیشنهادی آمریکا را ارائه داد که بر اساس اصول، منافع ملی و حقوق مردم ایران به آن پاسخ مقتضی داده خواهد شد. عراقچی در جلسه روز یکشنبه دولت گزارشی از آخرین وضعیت مذاکرات و نامه‌ای که اخیرا آمریکایی‌ها از طریق کشور عمان برای ایران فرستاده‌اند ارائه و اظهار کرد: پاسخ این نامه در دست تهیه است.
ادعای یک منبع آگاه درخصوص مفاد متن پیشنهادی آمریکا
در همین راستا شبکه راشاتودی در گزارشی به نقل از یک منبع آگاه ایرانی نوشت که پیشنهاد آمریکا برای یک توافق هسته‌ای جدید با ایران غیرقابل قبول است. آن منبع آگاه، خطاب به راشاتودی تصریح کرد: نامه کاخ سفید به تهران به هیچ وجه مصالحه‌آمیز نبوده است.
طبق ادعای راشاتودی، این منبع همچنین گفت: ایران عناصر مکتوب و نوشته شده توسط آمریکا را بسیار دور از چیزی می‌داند که بتوان آن را مبنایی منصفانه و واقع‌بینانه برای یک مصالحه احتمالی دانست. به گزارش راشاتودی، منبع آگاه ایرانی درباره پیشنهاد آمریکا گفت: ایرانی‌ها از دیدن چنین متن خیالی و یک‌طرفه‌ای که با واقعیت فاصله زیادی دارد، مبهوت شدند.
اما گمانه‌زنی‌ها و درز اخبار تایید نشده درخصوص پافشاری آمریکایی‌ها به منع غنی‌سازی در ایران، در شرایطی است که محمد اسلامی، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی اخیرا صریح اعلام کرده که غنی‌سازی اساس و بنیه صنعت هسته‌ای کشور است و صنعت هسته‌ای و غنی‌سازی، خط قرمز ایران است و به طرف مذاکره‌کننده با شفافیت کامل، هم شفاهی و هم مکتوب منعکس شده است.
خواسته‌های رادیکال و حداکثری، ممنوع!
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز در جریان نشست خبری روز گذشته خود، در مورد تحویل پیام مکتوب آمریکا به ایران، اظهار کرد: قطعا تحویل گرفتن یک متن به هیچ عنوان به معنای پذیرش یا قابل پذیرش بودن آن نیست. ما اولین متن مکتوب را به هیئت آمریکایی ارائه دادیم. قاعدتا هر متنی باید بررسی شود و متناسب با آن پاسخ مناسب داده شود. وی افزود: شما را به پیام وزیر خارجه ارجاع می‌دهم، آقای عراقچی اعلام کردند که بر اساس اصول و منافع ملت ایران پاسخ مقتضی را خواهیم داد.
سخنگوی وزارت خارجه اظهار کرد: هیچ متنی که متضمن خواسته‌های رادیکال و حداکثری باشد و حقوق و منافع حقه مردم ایران را نادیده بگیرد، قطعا با واکنش مثبت ما مواجه نخواهد شد. وی افزود: انتظار همه این بوده که هر متنی که تبادل می‌شود ماحصل یا بازتاب بحث‌هایی باشد که در پنج دور مذاکراتی صورت گرفته است. این مواردی است که در هر تفاهمی باید گنجانده شود. دستورالعمل‌ها و چارچوب‌هایی که داشتیم مبنایی برای پاسخ به هر متن پیشنهادی خواهد بود.
بقایی در مورد مذاکره برای رفع تحریم‌ها گفت: یکی از مهم‌ترین مطالبه ما در هر روند مذاکراتی بحث رفع تحریم‌هاست. اگر مسئله نبود تسلیحات هسته‌ای است محقق می‌شود. نه در کلام بلکه در عمل هم ثابت کرده‌ایم که به سمت تسلیحات هسته‌ای نمی‌رویم. آنچه برای ما مهم است اطمینان از خاتمه تحریم‌هایی است که علیه ملت ایران اعمال شده است. تا الان طرف آمریکایی در رابطه با این موضوع حاضر به شفاف‌سازی نشده است.
وی درباره احتمال تشکیل کنسرسیوم غنی‌سازی در منطقه گفت: کنسرسیوم ایده جدیدی نیست و از چند دهه قبل مطرح بوده و در چند هفته اخیر در رسانه‌ها مطرح شده است. از این حیث خیلی عجیب نیست که شما از طرف‌های مذاکراتی هم درباره این ایده مطلبی را بشنوید و احیانا اطلاعاتی که درز پیدا کرده درباره ارائه چنین پیشنهادی را بشنوید. آنچه مهم است این است که ایده کنسرسیوم به هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی در داخل ایران باشد.
بقایی درباره احتمال تشکیل کنسرسیوم غنی‌سازی در منطقه نیز گفت: کنسرسیوم ایده جدیدی نیست و از چند دهه قبل مطرح بوده و در چند هفته اخیر در رسانه‌ها مطرح شده است. از این حیث خیلی عجیب نیست که شما از طرف‌های مذاکراتی هم درباره این ایده مطلبی را بشنوید و احیانا اطلاعاتی که درز پیدا کرده درباره ارائه چنین پیشنهادی را بشنوید. آنچه مهم است این است که ایده کنسرسیوم به هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی در داخل ایران باشد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی، تصریح کرد: اگر طرف‌هایی با نیت ایجاد یک روند اشتراکی جهت تهیه سوخت مورد نیاز برای راکتورهای هسته‌ای چنین ابتکاری را مطرح می‌کنند، ما استقبال می‌کنیم. در سطح منطقه خیلی از کشورها به دنبال توسعه نیروگاه‌های تولید برق با استفاده از انرژی هسته‌ای هستند و ما استقبال می‌کنیم و برای مشارکت مشکلی نداریم. تاکید ما این است که به هیچ عنوان چنین ابتکاری نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی در داخل ایران باشد.
بقایی درخصوص سازوکار ایران در پاسخ به فعالسازی مکانیسم ماشه نیز تاکید کرد که مقتضی اقدامات طرف مقابل، گام‌هایی را برخواهیم داشت. طرف مقابل خیلی شفاف اطلاع دارند که اگر به سازوکارهای غیرسازنده متوسل شوند ایران هم از گزینه‌های متقابل با آن برخوردار است.
اذعان رسانه‌های آمریکایی به زیاده‌خواهی‌های واشنگتن
اما رسانه‌های آمریکایی نیز تصریح دارند که توقع آمریکا درباره توقف غنی‌سازی در ایران، موجب بن‌بست در مذاکرات شده و این، سیاستی شکست‌خورده در دو دهه گذشته است. نشریه فارین‌پالیسی در این زمینه نوشت: اگرچه دونالد ترامپ، هفته گذشته اظهار کرد که توافق هسته‌ای با ایران نزدیک است، اما واقعیت چنین به نظر نمی‌رسد؛ چرا که هر دوطرف بر خطوط قرمز خود پافشاری می‌کنند و به نظر می‌رسد احتمال دستیابی زودهنگام به راه‌حلی مذاکره‌شده برای آینده برنامه هسته‌ای ایران را منتفی کرده‌اند. در حال حاضر هیچ نشانه‌ای از نزدیکی به توافق وجود ندارد. پیشنهاد ایالات‌متحده غنی‌سازی صفر است، سیاستی که در ۲۰ سال گذشته همواره شکست خورده است. طبق تصریح فارین پالیسی، رهبر ایران، اخیرا خواسته‌های ایالات‌متحده مبنی بر توقف حتی سطح پایین غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران را افراطی و گستاخانه و یاوه توصیف کرد و نسبت به نتیجه‌بخش‌بودن دور بعدی گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان دو کشور ابراز تردید کرد. سایر مقام‌های ایرانی نیز بار دیگر تاکید کرده‌اند که مذاکرات شکست خواهد خورد اگر ایالات‌متحده همچنان خواستار توقف غنی‌سازی داخلی اورانیوم باشد؛ حقی که تهران آن را تحت معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) برای خود محفوظ می‌داند. ایران گفته که همچنان در حال بررسی آخرین پیشنهاد ارائه‌شده از سوی ایالات‌متحده در دور اخیر مذاکرات است.
فارین پالیسی نوشت: اظهارات اخیر ترامپ مبنی بر نزدیک بودن توافق، پس از آن بیان شد که مقامات ایرانی اعلام کردند تهران مایل است در ازای رفع تحریم‌ها، از ساخت سلاح هسته‌ای صرف‌نظر کرده و غنی‌سازی با درجه بالا را متوقف کند؛ درخواستی که در گذشته نیز محرک اصلی پذیرش برجام توسط ایران بود.
طبق تصریح این رسانه آمریکایی اما همچنان پرسش‌های زیادی باقی است که آیا در صورت رسیدن به توافق، رفع تحریم‌ها واقعاً عملی خواهد شد یا نه. تحریم‌های اولیه و ثانویه آمریکا، مانند آنهایی که بر بخش‌های انرژی و بانکی ایران اعمال‌شده، به‌شدت سخت‌گیرانه و ماندگارند. همان‌طور که ایران بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ تجربه کرد، جلب همکاری بانک‌ها و شرکت‌های آمریکایی و حتی بسیاری از اروپایی‌ها برای بازگشت به تجارت با کشورهایی که مدت‌ها در لیست سیاه بوده‌اند و ممکن است دوباره هم قرار بگیرند بسیار دشوار است.
فارین پالیسی تاکید دارد که برنامه هسته‌ای ایران، از نظر حیثیتی برای این کشور مهم است و حاصل سال‌ها توجه و سرمایه‌گذاری است. ایران هشدار داده که هرگونه نفی حقش در بهره‌مندی از انرژی هسته‌ای ممکن است آن را به خروج از معاهده NPT سوق دهد؛ اقدامی که می‌تواند پیامدهای نگران‌کننده‌ای برای تلاش‌ها در راستای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران و پایبندی آن به اصول عدم اشاعه
به همراه داشته باشد. از سوی دیگر، روزنامه نیویورک‌تایمز هم نوشت: مذاکرات پیچیده‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شد. موانع بزرگی بر سر راه توافق باقی مانده است. ترامپ خواستار توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران است، در حالی که تهران اعلام کرده آماده توقف غنی‌سازی در سطوح بالا و نابودی ذخایر اورانیوم غنی‌شده است، اما غنی‌سازی در سطوح پایین را حق خود می‌داند. ایران توقف غنی‌سازی را خط قرمز خود می‌داند و گفته است که به هیچ وجه عقب‌نشینی از آن را نمی‌پذیرد. نیویورک‌تایمز تصریح دارد: مذاکرات پیش‌رو را می‌توان سخت‌تر از آن چیزی تصور کرد که انتظار می‌رفت. این مذاکرات پیچیدگی‌هایی دارد که با بی‌اعتمادی موجود نزد هر دوطرف شدیدتر هم شده است. باید دید ترامپ می‌تواند با ایران به توافق برسد یا نه.
نظر شما