آگاه: در روز ۲۶ فروردین‌ماه سال ۱۳۵۸ بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران در پیامی خطاب به ملت شریف و مبارز ایران روز ۲۹ فروردین را «روز ارتش» اعلام کردند تا ارتش در این روز در شهرستان‌های بزرگ با سازوبرگ به رژه بپردازند و پشتیبانی خود را از جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران و حضور خود را برای فداکاری در راه استقلال و مرزهای کشور اعلام کنند. این اقدام به فاصله حدود دوماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و درست دو هفته پس از برگزاری همه‌پرسی در مورد نظام سیاسی آینده کشور و رای مردم به تغییر رژیم شاهنشاهی و برپایی حکومت جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت.
امام خمینی (ره) در پیام خود از ملت خواستند تا در این روز از «ارتش اسلامی» استقبال و پشتیبانی خود را از آن اعلام کنند، زیرا ارتش اکنون در خدمت ملت و اسلام است. ازاین‌رو روز ۲۹ فروردین در تقویم رسمی ایران روز ارتش نام‌گذاری شده و هر ساله در این روز مراسم رژه آجا برگزار می‌شود.
هشت سال دفاع مقدس و نقش‌آفرینی ارتش
چندماه از انقلاب نوپای ایران می‌گذشت که جنگ تحمیلی آغاز شد. رژیم بعث عراق با حمایت غربی‌ها به ایران حمله کرد تا به خیال خام خودشان بعد از یک هفته جشن پیروزی را در تهران برگزار کنند، اما مردم و ارتش انقلابی پای کار انقلاب آمدند. از خاک این سرزمین هشت سال دفاع و پاسداری کردند و اجازه ندادند، دشمن یک وجب از خاک ما را تسخیر کند. البته افرادی که از همان اول چشم دیدن ارتش را نداشتند، مدعی می‌شدند این نهاد نظامی در دوره جنگ غافلگیر شد، درصورتی‌که نه‌تنها غافلگیر نشد بلکه هم احتمال جنگ را پیش‌بینی کرده بود و هم توانست سازمان رزم خود را بازیابد و ضمن مقابله با تحرکات گروهک‌های ضدانقلاب در کردستان و شمال‌غرب کشور، آماده نبرد با دشمن بعثی شود.
در همین رابطه سیدتراب ذاکری، افسر اطلاعاتی ارتش درباره روزهای نخست جنگ تحمیلی گفته بود: پوشش اطلاعات گسترده‌ای را از سال ۱۳۵۸ تا لحظه آغاز رسمی جنگ داشتیم. ازهمین‌رو اینکه می‌گویند ارتش غافلگیر شد، کاملا نادرست است.
در متن این سند «سِری» که روز ۱۲ شهریورماه ۱۳۵۹ در دو برگ تهیه شده است و به نیروی زمینی و رونوشت آن جهت آگاهی و اقدام مقتضی به ژاجا، نهاجا، نداجا، سماجا (مرکز فرماندهی) و سپاه پاسداران نیز ارسال شده بود، آمده است:
در آخرین بررسی که روی گسترش یگان‌های عراقی در مرز به عمل آمد، قرائن تعرض ارتش عراق در مناطق یادشده زیرین مشهود است. محتمل‌ترین معبر تعرضی ارتش عراق به خاک جمهوری اسلامی ایران عبارت‌اند از:
۱. عماره بستان دوصلق جسر نادری اندیمشک و دزفول.
عماره بستان سوسنگرد اهواز به استعداد یک لشکر، دو تیپ مکانیزه و یک تیپ زرهی.
کوت موسیان، عین‌خوش، اندیمشک و دزفول به استعداد یک لشکر.
۲. بصره تنومه شلمچه خرمشهر.
بصره تنومه کوشک اهواز به استعداد یک لشکر، دو تیپ پیاده مکانیزه و یک تیپ زرهی.
عملیات بصره و خرمشهر به‌وسیله عناصر نیروهای ویژه با عبور از سیبه به آبادان و کوت‌زین به خرمشهر پشتیبانی می‌شود. ضمنا عملیات عبور از رودخانه [اروند] به‌وسیله آتش توپخانه از ساحل دور حمایت می‌گردد.
۳. معبر بعقوبه المنصور جلولا خانقین، با یک لشکر زرهی و یک لشکر پیاده مکانیزه به اضافه یک تیپ پیاده مکانیزه برای هدف‌های خسروی قصرشیرین و سرپل ذهاب. همین تعرض احتمالا از معبر مندلی سومار گیلان‌غرب قلاجه و اسلام‌آباد.
۴. نیروهای عراقی مستقر در حلبچه چناره پنجوین چوارتا قلعه‌دیزه و مرگه‌سور، تعرض را به‌صورت تک پشتیبانی با فریب یا نمایش نیرو یا تظاهر به‌منظور تثبیت نیروهای ایران در منطقه کردستان و آذربایجان‌غربی اجرا خواهند کرد.
۵. احتیاطات تامینی و آمادگی و مراقبت برای خنثی‌کردن یک تعرض غافلگیرانه در جبهه وسیع را برابر طرح‌های مصوبه داشته باشید.
۶. جابه‌جایی نیروهای عراقی را در مناطق بلافصل مرز و یا تقویت‌های احتمالی را تاحد امکان اعلام دارند.
فرماندهان ارتش بعد از انقلاب
جنگ هشت ساله تمام شد و ارتش در کنار سپاه باز با اقتدار در حال پاسداری و حفاظت از جغرافیای ایران اسلامی است، اما از زمانی که انقلاب به پیروزی رسید چه افرادی فرماندهی ارتش جمهوری اسلامی ایران را برعهده گرفته بودند؟
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، ساختار ارتش به این گونه بود که فرمانده کل ارتش و رییس ستاد مشترک در یکدیگر ادغام شده بود و سه نیروی هوایی، دریایی و زمینی ذیل ستاد مشترک ارتش ادامه داشت. پس از انقلاب تا اواسط دهه ۷۰ این سیستم بدین‌گونه ثابت باقی مانده بود، اما رهبر انقلاب به‌عنوان فرمانده کل قوا دستور دادند تا در سال ۷۷ سِمت رییس ستاد مشترک و فرمانده کل ارتش را از یکدیگر تفکیک کردند.
در این مدت، سرلشکر علی شهبازی (از هشت مهر ۱۳۷۷ تا یک خرداد ۱۳۷۹)، سرلشکر محمد سلیمی (از یک خرداد ۱۳۷۹ تا ۲۰ شهریور ۱۳۸۴)، سرلشکر عطاءالله صالحی (از ۲۰ شهریور ۱۳۸۴ تا ۳۰ مرداد ۱۳۹۶) و سرلشکر سیدعبدالرحیم موسوی (از ۳۰ مرداد ۱۳۹۶ تا ۲۳ خرداد ۱۴۰۴) فرماندهی ارتش را برعهده داشته‌اند و هر یک به نوبه خود منشأ تحولات ارزشمندی در ارتش شده‌اند.
سرلشکر علی شهبازی
امیر سرلشکر علی شهبازی، از سال ۷۷ تا ۷۹ نخستین فرمانده کل ارتش بود. او رییس گروه مشاوران نظامی فرماندهی کل نیروهای مسلح ایران است. او از فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران بود که با درجه سرلشکری فرماندهی ارتش را بر عهده داشت.
وی پس از گذراندن تحصیلات دوره متوسطه، وارد دانشگاه افسری نیروی زمینی ارتش شد و دوره‌های نظامی از قبیل دوره‌های مقدماتی نظامی، عالی و فرماندهی و ستاد را طی کرد و در سال ۱۳۶۹ به درجه سرلشکری رسید. او سمت‌هایی نظیر فرماندهی یگان‌های ارتباطی، معاونت طرح و عملیات، معاونت دفتر مشاورت، سرپرست گروه کار نظامی نهاد ریاست‌جمهوری، معاونت هماهنگ‌کننده ستاد مشترک ارتش و رییس ستاد مشترک ارتش از ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۷ را برعهده داشت. سرلشکر شهبازی در سال ۱۳۷۷ به‌عنوان اولین فرمانده کل ارتش منصوب شد، اما پس از دو سال از این سمت کناره‌گیری کرد.
سرلشکر محمد سلیمی
امیر سرلشکر محمد سلیمی، از افسران انقلابی ارتش بود. وی نیز از دانش‌آموختگان دانشکده افسری و فارغ‌التحصیل دوره دانشکده فرماندهی و ستاد ارتش بود.
سرلشکر سلیمی در دوران جنگ، مسئولیت دفتر مشاوره نظامی حضرت امام خمینی (ره) را برعهده داشت، رییس ستاد جنگ‌های نامنظم بود و در زمان ریاست‌جمهوری رهبر انقلاب، به‌عنوان وزیر دفاع نیز منصوب شده بود. مقام رهبری با آشنایی عمیقی که از این امیر پیش‌کسوت ارتش داشت، او را از خرداد ۱۳۷۹ به‌عنوان فرمانده کل ارتش منصوب کرد. سرلشکر محمد سلیمی این مسئولیت سترگ را هشت سال (تا ۲۰ شهریور ۱۳۸۴) برعهده داشت.
فرمانده پیشین ارتش سال ۹۴ و پس از تحمل یک دوره بیماری درگذشت. فرمانده کل قوا در پیامی که به مناسبت درگذشت این فرمانده پیش‌کسوت و انقلابی ارتش صادر شد، آورده‌اند: «این نظامی متدین و متعهد ازجمله معدود یاران ارتشی است که از آغازین هفته‌های پیروزی انقلاب، وسیله ارتباط فعال ارتش با دستگاه انقلاب و نظام جمهوری اسلامی و عنصر موثر در جذب بدنه متعهد ارتش به خدمات انقلاب بود و در طول ده‌ها سال در مراکز حساس نظامی همچون وزارت دفاع و فرماندهی ارتش و سرپرستی دفتر مشاورت امام در نیروهای مسلح و ریاست ستاد مرکز جنگ‌های نامنظم در سال‌های اول دفاع مقدس، خدمات ارزنده‌ای به‌جای آورد.»
سرلشکر عطاالله صالحی
امیر سرلشکر عطاءالله صالحی متولد ۱۸ اسفند ۱۳۲۸ است. وی فرمانده کل سابق ارتش جمهوری اسلامی ایران بود. صالحی در سال ۱۳۴۶ وارد ارتش و در سال ۱۳۴۹ با رسته توپخانه از دانشکده افسری فارغ‌التحصیل شد. همچنین در تاریخ ۲۰ شهریور ۱۳۸۴ و پس از استعفای امیر سرلشکر محمد سلیمی به‌سمت فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب شد.
سرلشکر موسوی؛ از فرماندهی کل ارتش تا ریاست ستادکل نیروهای مسلح
سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی، دانش‌آموخته دکترای مدیریت دفاع ملی از دانشگاه عالی دفاع ملی و آموزش‌دیده دانشگاه افسری نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران است. وی در طول جنگ ایران و عراق به‌عنوان یکی از فرماندهان ارتش ایران در رسته توپخانه، حضور داشت. او در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۵ جانشین فرمانده ارتش بود و از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ برای مدت یک‌سال، به‌عنوان جانشین رییس ستاد کل نیروهای مسلح فعالیت می‌کرد. او در حکمی از سوی رهبر انقلاب اسلامی، در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۹۶ با ارتقا به درجه سرلشکری، به سمت فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب شد و در ۲۳ خرداد سال جاری و پس از شهادت سرلشکر محمد باقری توسط رژیم جنایت‌کار صهیونیستی، به عنوان رییس ستاد کل نیروهای مسلح منصوب شد. وی در زمان جنگ تحمیلی ۱۲روزه ایران با صهیونیست‌ها چندین‌بار با مردم سخن گفت. آخرین گفت‌وگوی او در فضای مجازی وایرال شد، آنجا که سرلشکر ارادت و علاقه خود را به مردم ابراز کرد و با بیان اینکه واقعا از صمیم قلب، دوستتان دارم، تصریح کرد: من سرباز ایرانی اگر هزار بار برای مردم و اعتقادات شما کشته شوم، بازهم دوست دارم به عشق مردم زنده شوم، با دشمنان این ملت بجنگم و کشته شوم. این بخش از صحبت‌های فرمانده به دلِ مردم نشست، چراکه باز پی‌بردند شیرمردان نیروهای مسلح در میدان نبرد حضور دارند و اجازه نمی‌دهند هیچ رژیم دست نشانده‌ای نگاه چپ به ایران و ایرانی داشته باشد.
هرچند سرلشکر موسوی از ارتش رفت و جانشین شهید باقری شد، اما یک نظامی مقتدر دیگر با حکم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمانده کل ارتش شد تا همان مسیر گذشته در ارتش انقلابی استمرار یابد. سرلشکر امیر حاتمی که در دولت دوازدهم وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بود و بعد از آن مشاور فرمانده کل قوا در امور ارتش شد، فرماندهی آجا را برعهده گرفت و در جنگ تحمیلی اخیر همراه با فرماندهان ارتش و سایر نیروهای مسلح در دفاع از ایران خوش درخشیدند و همانند دوران دفاع مقدس شهدایی را تقدیم کشورمان کردند و در اقداماتی هم‌افزا در حوزه پدافند و آفند، تمام قامت و سربلند، تحت هدایتِ فرماندهی فرمانده کل قوا ایستادند و خون پاک و جراحت بدنشان، گواه تحقق شعار ارتش فدای ملت شد.
«امام ما» نیک می‌دانست ارتش در دوره پسا انقلاب به چه شجره طیبه‌ای تبدیل می‌شود که با انحلال آن مخالفت کرد و از مردم هم خواست از این سازمان نظامی و خدمتگزار حمایت کنند، امروز ارتش در بزنگاه‌های حساس از جنگ گرفته تا سیل و آبادانی کشور در کنار مردم دیده می‌شود و حقیقتا شعار «ارتش فدای ملت» برازنده ارتشی‌های دلاور ایران‌زمین است.
نظر شما