آگاه: پدیده زیرمیزی در حرفه پزشکی، از آن موقع وارد طبابت شد که پزشک و بیمار، وارد رابطه مالی مستقیم شدند. معضلی که هر روز در حال وخیم‌ترشدن است. درحالی‌که ما بیمه‌ها را داریم و نباید اجازه می‌دادیم، این رابطه مالی میان بیمار و پزشک شکل‌بگیرد. شاید مقصر اصلی شکل‌گیری این رابطه مالی میان پزشک و بیمار، همین بیمه‌ها باشند که نتوانسته‌اند وظایف خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهند و لاجرم پزشک را مجبور ساخته‌اند برای درآمد بیشتر، سراغ بیمار برود.
سوگندنامه بقراط، قسم‌نامه‌ای است که توسط دانش‌آموختگان رشته پزشکی، به‌منظور تعهد به اصول اخلاقی و حرفه‌ای پزشکی یاد می‌شود. این سوگندنامه که منسوب به بقراط، پزشک یونانی است، شامل تعهداتی نسبت به آموزگاران، بیماران و حرفه پزشکی است. متاسفانه معدود پزشکانی هستند که سوگند خود را فراموش کرده و نجات جان بیماران را با دست‌های آلوده به پول انجام می‌دهند. درحالی‌که اکثریت سپیدپوشان حرفه پزشکی، هیچ‌وقت برای نجات جان بیماران خود به دنبال پول‌هایی نبوده‌اند که آلوده باشند.
عالیه زمانی کیاسری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با عنوان این مطلب که قبح زیرمیزی از بین رفته است گفت: ما نمی‌توانیم از کسانی که خود در سیستم منتفع هستند، انتظار مبارزه واقعی با این فساد را داشته باشیم. وی افزود: یکی از چالش‌های اصلی ما در حوزه سلامت، وجود تعارض منافع در لایه‌های مختلف مدیریتی است که باید با آن برخورد جدی شود.
باتوجه‌به اظهارات این نماینده مجلس، می‌توان به این موضوع هم اندیشید که «تعارض منافع» تا چه اندازه در برخورد با چالش‌های حوزه سلامت کشور دخیل است. اینکه شاکله اصلی وزارت بهداشت و سازمان نظام‌پزشکی را جامعه پزشکی تشکیل می‌دهند و همین دو مجموعه قرار است با تخلفات جامعه پزشکی برخورد کنند؛ قدری تامل‌برانگیز می‌شود. به گفته زمانی کیاسری، وقتی فردی که قرار است با تخلف برخورد کند، خود به‌نوعی ذی‌نفع یا درگیر در همان حوزه است، چگونه می‌توان انتظار داشت معضل زیرمیزی به صورت ریشه‌ای حل شود.
این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، تاکید کرد: متاسفانه سازمان نظام‌پزشکی در برخی موارد، گرفتن زیرمیزی را توجیه می‌کند و در این رابطه حتی اگردرصد زیرمیزی هم اندک باشد، باز هم توجیهی برای آن وجود ندارد و نمی‌توان کمبودها و مشکلات مالی را بهانه‌ای برای مشروع جلوه‌دادن راه‌های غیرقانونی کنیم.
زمانی کیاسری افزود: سازمان نظام‌پزشکی و وزارت بهداشت باید به جای موضع‌گیری‌های منفعلانه، مسئولانه وارد میدان شوند و تا زمانی که این نهادها خودشان این معضل را جدی نگیرند، هیچ امیدی به اصلاح نیست؛ وزارت کار هم باید تابع این مسیر اصلاحی باشد.
در همین حال، سیدمحمد جمالیان یکی دیگر از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در واکنش به علل بروز پدیده زیرمیزی در حرفه پزشکی گفت: یکی از علل اصلی بروز این پدیده، تاخیر در پرداخت مطالبات پزشکان توسط دولت است؛ وقتی پزشک ماه‌ها حقوق خود را دریافت نمی‌کند، درحالی‌که با هزینه‌های جاری زندگی و حتی جریمه‌های بانکی مواجه است، ناچار به تامین منابع مالی به روش‌های دیگر می‌شود. وی درعین‌حال به این موضوع اشاره کرد که افرادی هستند که با وجود تمکن مالی بالا، خارج از عرف و اخلاق حرفه‌ای اقدام به دریافت مبالغ نجومی می‌کنند.
جمالیان، نظم در پرداخت مطالبات پزشکان و کادر درمان، ورود دستگاه‌های نظارتی اقتصادی و نقش‌آفرینی فعال سازمان نظام‌پزشکی را سه راهکار کلیدی برای مقابله با این پدیده برشمرد و افزود: پرداخت به‌موقع مطالبات، اصلی‌ترین قدم برای کاهش زمینه‌های تخلف است. افرادی که مبالغ خارج از عرف دریافت می‌کنند، باید ملزم به پرداخت مالیات و پاسخگویی قانونی باشند و بدون همکاری نهادهایی مانند وزارت اقتصاد و قوه قضاییه، برخورد با این تخلفات امکان‌پذیر نخواهد بود و این نهاد صنفی باید به‌عنوان حافظ حقوق بیماران و پزشکان، نقش موثرتری ایفا کند و با تدوین سازوکارهای نظارتی داخلی، در برای شفافیت و سلامت بیشتر گام بردارد. در همین حال سیدسجاد رضوی، معاون درمان وزارت بهداشت گفت: تاخیر در پرداخت مطالبات مراکز دولتی، یکی از عوامل بروز پدیده زیرمیزی است، باید تلاش کنیم پرداختی‌ها به پزشکان و کادر درمان، به‌موقع و منصفانه انجام شود. یکی از دغدغه‌های جدی پزشکان جوان و پرستاران، موضوع مسکن است و اگر نتوانیم به دغدغه‌های اولیه این نیروها رسیدگی کنیم، زمینه‌های فساد و نارضایتی فراهم می‌شود. وی افزود: هدف ما این است که رابطه مالی مستقیم بین پزشک و بیمار حذف شود و پرداخت‌ها از طریق بیمه‌ها انجام شود و بیمار صرفا از بیمه خدمات دریافت کند، نه اینکه مجبور به پرداخت‌های غیررسمی و خارج از تعرفه باشد.
این اظهارات نمایندگان مجلس و معاون وزیر بهداشت، سال‌های سال است که از زبان دیگر مسئولان و مدیران حوزه سلامت، به‌دفعات تکرار شده؛ اما چرا تاکنون بساط پدیده زیرمیزی برچیده نشده است؟