آگاه: از توله‌شیرهای بی‌پناه تا مارهای پیتون، سمندرهای نادر، سنجاب‌های ایرانی، میمون‌های رزوس، پرندگان شکاری مانند شاهین، بحری، هوبره و بالابان و همچنین انواع بی‌مهرگان، خزندگان و لاک‌پشت‌های exotic؛ اینها تنها بخشی از فهرست بلندبالای گونه‌هایی هستند که قربانی شبکه‌های سازمان‌یافته قاچاق حیات‌وحش در ایران می‌شوند. بر اساس گزارش‌های بین‌المللی، قاچاق حیات‌وحش پس از قاچاق سلاح و مواد مخدر، سومین تجارت غیرقانونی پرسود در جهان محسوب می‌شود.
آمارها نشان می‌دهد که ۲۵ درصد از گونه‌های عرضه‌شده در بازارهای غیرقانونی، در فهرست کنوانسیون سایتیس به عنوان گونه‌های در معرض انقراض طبقه‌بندی شده‌اند که هرگونه تجارت بین‌المللی آنها ممنوع است. این رقم نشان‌دهنده عمق فاجعه زیست‌محیطی است که می‌تواند به نابودی تنوع زیستی منجر شود. در پاسخ به این بحران، سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران از تدوین «طرح جامع و ملی مدیریت قاچاق حیات‌وحش» خبر داده است. حمید ظهرابی، معاون محیط‌زیست طبیعی این سازمان، از برگزاری جلسات متعدد با مجلس شورای اسلامی برای تقویت قوانین مربوطه خبر داده و تاکید کرده که در اصلاحیه ماده ۲۵ قانون مقابله با قاچاق کالا و ارز، ورود و خروج تمامی گونه‌های حیات‌وحش، اعم از عادی یا در معرض انقراض، قاچاق محسوب خواهد شد. اما پرسش اساسی اینجاست: آیا این اقدامات کافی است؟ به نظر می‌رسد فقدان راهبردهای عملیاتی و ضعف در اجرای قوانین موجود، چالش اصلی بر سر راه مقابله با قاچاق حیات‌وحش است. همچنین نبود بانک اطلاعاتی یکپارچه از گونه‌های قاچاق‌شده، کمبود نیروهای متخصص در گمرکات و مرزها، و ضعف در سیستم نظارت بر بازارهای محلی و فضای مجازی از دیگر موانع موجود هستند. علاوه بر این، به نقش پررنگ شبکه‌های اجتماعی در تسهیل قاچاق حیات‌وحش باید اشاره کرد. صفحاتی که به طور علنی به خریدوفروش گونه‌های حفاظت‌شده می‌پردازند، اغلب بدون هیچ مانعی به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
آموزش ماموران مرزی و گمرکی برای شناسایی گونه‌های قاچاق، افزایش جرائم نقدی و حبس برای قاچاقچیان، راه‌اندازی سامانه‌های گزارش‌دهی مردمی و اجرای کمپین‌های آگاهی‌بخش درباره پیامدهای نگهداری حیوانات وحشی از دیگر راهکارهای ضروری است. حفاظت از تنوع زیستی ایران، تنها با عزمی ملی و برخوردی قاطع با این جرم سازمان‌یافته ممکن خواهد بود. زمان آن فرارسیده که قاچاق حیات‌وحش نه به عنوان یک تخلف کوچک، بلکه به عنوان جرمی علیه محیط‌زیست و نسل‌های آینده مورد برخورد قرار گیرد.