آگاه: بر اساس آخرین گزارش‌های رسمی، در حال حاضر ۲۷۰ کانون بیماری تب‌برفکی در سطح کشور شناسایی شده است. دکتر علی‌صفر ماکنعی، رئیس سازمان دامپزشکی کشور، در تاریخ ۳۰ مهرماه ۱۴۰۴ با اعلام این آمار، بر اجرای سه راهکار اصلی «قرنطینه، ضدعفونی واحدهای تولیدی و واکسیناسیون» تاکید کرد. وضعیت در استان اردبیل به عنوان نقطه آغازین شیوع بیماری، به طور ویژه مورد توجه قرار دارد. این استان با دارا بودن بیش از سه میلیون و ۹۰۰ هزار واحد دامی، رتبه دهم کشوری در صنعت دامداری را به خود اختصاص داده است. جایگاه ویژه اردبیل در پرورش گوسفند (رتبه هفت کشوری)، گاومیش (رتبه سه کشوری) و گاو بومی (رتبه هفت کشوری)، این استان را به یکی از قطب‌های مهم دامپروری کشور تبدیل کرده است.
اداره کل دامپزشکی استان اردبیل به سرعت نسبت به این بحران واکنش نشان داد. این اداره کل با صدور اطلاعیه‌ای رسمی، از کلیه دامداران و دامپروران استان خواست با رعایت دقیق دستورالعمل‌های بهداشتی و همکاری کامل با تیم‌های واکسیناسیون، در کنترل و مهار بیماری مشارکت فعال داشته باشند. در این اطلاعیه که بلافاصله پس از تایید آزمایشگاهی بیماری در یکی از دامداری‌های شمال استان صادر شد، بر لزوم جداسازی و قرنطینه سریع دام‌های بیمار تاکید شد. همچنین شماره تلفن‌های ۳۳۳۹۴۸۰۰ اداره کل دامپزشکی استان اردبیل به عنوان خطوط ارتباطی برای دریافت گزارش‌های مردمی و دامداران اعلام شد.

گسترش بیماری به استان‌های مرکزی
اگرچه بیماری از استان اردبیل آغاز شد، اما به سرعت به دیگر استان‌های کشور گسترش یافت. جواد آزاد، نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران، در این زمینه به خبرگزاری «مهر» اعلام کرد: تب برفکی از غرب کشور به سمت استان‌های مرکزی، دامداری‌ها را درگیر کرده است. به گفته آزاد، این سویه جدید از کشورهای ترکیه و آذربایجان وارد ایران شده و استان‌های غربی و مرکزی را درگیر کرده است. وی از تلفات سنگین دام در این بخش خبر داد و گفت: تلفات در دو محور اتفاق افتاده که یکی مربوط به از بین رفتن دام و هزینه‌های بالای درمان می‌شود و دیگری افت تولید که برای دامداران خسارت‌زا است.

ابعاد فاجعه در استان‌های مرکزی
سیداحمد مقدسی، رئیس انجمن صنفی گاوداران ایران، از آلوده شدن تمام واحدهای دامپروری بزرگ و صنعتی استان تهران خبر داد. وی با ارائه آمارهای تکان‌دهنده، ابعاد فاجعه را تشریح کرد: به عنوان نمونه، گله‌ای در تهران، تا ۸۰ درصد از دام مولدش نابود شده و به همین میزان تولید شیرش از بین رفته است. مقدسی با اشاره به موردی عینی افزود: یکی از همکاران بنده در استان تهران، بالغ بر ۱۵۰۰ رأس گاو شیرده را در کمتر از یک ماه از دست داده است و حدود ۱۵۰ رأس گوساله تازه به دنیا آمده هم تلف شده است.

ابعاد اقتصادی بحران
پیامدهای اقتصادی شیوع تب‌برفکی بسیار گسترده و چندبعدی است. از یک‌سو، دامداران با دو نوع زیان مستقیم روبه‌رو هستند: زیان ناشی از تلفات دامی و زیان ناشی از کاهش تولید شیر و گوشت. از سوی دیگر، صنایع وابسته از جمله صنایع لبنی، تولیدکنندگان مواد پروتئینی و حتی صنایع تبدیلی با چالش جدی در تامین مواد اولیه مواجه شده‌اند. جواد آزاد، نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران در این زمینه هشدار داد: دامدار با توجه به نداشتن پول برای خرید نهاده‌های دامی و عرضه دام برای کشتار، توان خرید دارو و ویتامین‌های مورد نیاز برای تقویت سیستم ایمنی دام‌های خود را هم ندارد و دولت باید کمک کند.

ابعاد امنیت غذایی
بحران کنونی، تهدیدی جدی برای امنیت غذایی کشور محسوب می‌شود. سیداحمد مقدسی در این رابطه هشدار داد: در این سال‌ها با افزایش واردات گوشت، صنعت دام ما از ناحیه تولید گوشت نابود شد و حالا گروهی تصمیم گرفتند تا تولید شیر را هم نابود کنند. وی تاکید کرد: این روند نگران‌کننده روز به روز در حال گسترش است و باید برای این مسئله، با نگاه امنیت ملی تصمیم‌گیری شود.

چالش‌های فنی و درمانی
یکی از چالش‌های اصلی در مهار این بیماری، جدید بودن سویه ویروس است. جواد آزاد در این زمینه توضیح داد: واکسن مورد نیاز برای این سویه جدید از سوی سازمان دامپزشکی کشور وارد شده و واکسیناسیون در حال انجام است. اما وی هشدار مهمی نیز داد: پس از درگیری دام‌ها، واکسیناسیون فایده‌ای ندارد.
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران درباره واکسن‌های تولید داخل گفت: چون این سویه جدید است، واکسن‌های تولید داخل کارساز نبوده و لازم است واکسن جدید وارد شود. تاثیر بر بازار مصرف کننده: با توجه به کاهش شدید تولید شیر و گوشت در نتیجه این بیماری، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که بازار مصرف در ماه‌های آینده با افزایش قیمت محسوس در محصولات پروتئینی و لبنی روبه‌رو خواهد شد. این افزایش قیمت می‌تواند تاثیر مستقیمی بر سبد غذایی خانوارها داشته و تورم بخش کشاورزی و مواد غذایی را تشدید کند.
بحران تب‌برفکی در ایران به نقطه‌ای حساس رسیده است. تلفات گسترده دام‌های مولد، کاهش شدید تولید شیر و گوشت و تهدید امنیت غذایی کشور، همگی نشان از ضرورت اقدام فوری و قاطع دارند. همکاری همه جانبه دامداران با دستگاه‌های اجرایی، تامین به موقع منابع مالی و اعتباری و اجرای دقیق پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند به مهار این بحران کمک کند.
دکتر علی‌صفر ماکنعی، رئیس سازمان دامپزشکی کشور، بر اجرای سه راهکار اصلی قرنطینه، ضدعفونی واحدهای تولیدی و واکسیناسیون تاکید کرده است. همچنین اداره کل دامپزشکی استان اردبیل از دامداران خواسته است با تیم‌های واکسیناسیون همکاری کامل داشته باشند.
اکنون زمان آن فرا رسیده که تمامی دستگاه‌های مرتبط با همکاری یکدیگر و با نگاهی مبتنی بر امنیت ملی، برای مهار این بحران و جلوگیری از گسترش بیشتر آن اقدامات لازم را به عمل آورند. آینده صنعت دامپروری کشور و امنیت غذایی ملت در گرو تصمیم‌گیری‌های صحیح و اقدامات به موقع در این برهه حساس است.