به گزارش آگاه- عماد خورشید طلب، خبرنگار اجتماعی روزنامه آگاه: عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در باره پرتاب ماهواره‌بر جدید اعلام کرد: به لطف خدا یازدهمین پرتاب در دولت سیزدهم با موفقیت انجام و برای نخستین بار ماهواره‌بر سیمرغ به طور همزمان ماهواره مهدا و دو محموله تحقیقاتی دیگر را با موفقیت در مدار قرار داد و سیگنال مهدا هم دریافت شد.

بر اساس اعلام سازمان فضایی ایران، ماهواره‌بر سیمرغ توانسته ماهواره مهدا و دو نانوماهواره دیگر به نام‌های کیهان ۲ و هاتف ۱ را با موفقیت در مدار زمین قرار دهد و  این برای نخستین بار است که متخصصان فضایی سه ماهواره داخلی را همزمان با ماهواره‌بر بومی در مدار قرار می‌دهند. چندی پیش هم ماهواره ثریا یک ماهواره ایرانی از سری ماهواره‌های تحقیقاتی ساخت پژوهشگاه فضائی ایران  با «ماهواره‌بر قائم ۱۰۰» که حاصل تلاش دانشمندان هوافضای سپاه است، سفر خود به مدار ۷۵۰ کیلومتری زمین با موفقیت پشت‌ سر گذاشت. این سومین پرتاب آزمایشی قائم-۱۰۰ است که توانایی آن را در قرار دادن یک ماهواره ۵۰ کیلوگرمی در مداری به ارتفاع ۷۵۰ کیلومتر نشان می‌دهد. این دستاورد زمانی بیش تر مورد توجه قرار می‌گیرد که اعلام می‌شود این نخستین باری است که ایران یک ماهواره را به مداری با ارتفاع بیش از ۵۰۰ کیلومتر پرتاب می‌کند.

 ثریا، افق فضایی جدید ایران

با گذشت ۳ روز از پرتاب ماهواره ثریا به فضا در ۳۰ دیماه، ارتباط این ماهواره با زمین با موفقیت انجام شد تا افق جدیدی را در اکتشافات فضایی باز کند. سازمان فضایی ایران با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد سیگنال‌های ماهواره ثریا با موفقیت به زمین ارسال شده است. این دستاورد نقطه عطف مهمی برای تلاش‌های اکتشاف فضایی ایران است.

ثریا با وزن ۴۷ کیلوگرم به عنوان یک ماهواره سبک طبقه بندی می‌شود. این ماهواره که با کمک پرتابگر ماهواره‌ای سه مرحله‌ای پیشرفته قائم-۱۰۰ در مدار پایین زمین (LEO) پرتاب شد، با رسیدن به مدار ۷۵۰ کیلومتری انتظارات فضایی ایران را فراتر نشان می‌دهد.

ثریا با طول عمر بیش از سه سال، اکنون پس از انجام یک ارتقاء مداری، به راحتی در مدار ۷۵۰ کیلومتری زمین مستقر شده است. چیزی که ثریا را واقعا قابل توجه می‌کند، دقت موقعیت یابی GPS آن با دقت ۲۰ متر است که یک شاهکار قابل توجه در فناوری ماهواره‌ای است. ارتباط موفق ثریا با زمین، فرصت‌های جدیدی را برای برنامه فضایی ایران باز کرده و راه را برای تحقیقات و اکتشافات بیشتر در زمینه علوم فضایی هموار می‌کند و دانشمندان و محققان را قادر می‌سازد تا درباره جو زمین، الگوهای آب و هوا و پدیده‌های فضای بیرونی اطلاعات بیشتری کسب کنند.

علاوه بر این، انتقال سیگنال از ثریا نشان دهنده تخصص رو به رشد ایران در فناوری ماهواره است. با دستیابی به این نقطه عطف، ایران به گروه نخبگان کشورهایی می‌پیوندد که قادر به پرتاب موفق ماهواره و ارتباط مؤثر با این ابزارهای پیشرفته در فضا هستند.

بعد از آمریکا چین و روسیه

این دستاورد بزرگ را روز گذشته سردارعلی جعفرآبادی فرمانده فضایی نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک برنامه زنده تلوزیونی تشریح کرد و گفت: ایران بعد از آمریکا، چین و روسیه چهارمین کشوری است که ماهواره بر کاملا بومی با نازل‌های متحرک سوخت جامد دارد.

وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز با تشریح دستاوردهای اقتصادی و علمی ماهواره برای کشور، گفت: در دولت سیزدهم شاهد ساماندهی، تخصیص اعتبار و تحول در حوزه صنایع فضایی کشورهستیم و این فعالیت‌ها اثبات می‌کند دولت عزم خود را جزم کرده تا رتبه جهانی ایران را در حوزه صنایع فضایی ارتقا دهد. رضا تقی‌پور افزود: امروز فناوری فضایی بیش از هر زمان دیگری در زندگی بشر نقش آفرینی می‌کند و ما شاهد تأثیر روزافزون این فناوری در زندگی بشر هستیم بنابراین اهمیت پرتاب ماهواره ثریا در این است که دانشمندان ما توانسته‌اند ماهواره را در مدار ۷۵۰ کیلومتری زمین قرار دهند.

ماهواره‌هایی چون ثریا از جهات مختلف دارای اهمیت است. اظهارات کارشناسان این حوزه حاکی است این ماهواره در حوزه‌های سنجش از دور، ارتباطات و جمع آوری داده‌ها و اطلاعات تصویری از کره زمین می‌توانند دستاوردهای زیادی را در حوزه‌های اقتصادی و علمی برای کشور داشته باشند. تقی‌پور افزود: در دولت سیزدهم شاهد ساماندهی، تخصیص اعتبار و تحول در حوزه صنایع فضایی کشور هستیم و این فعالیت‌ها اثبات می‌کند که دولت سیزدهم عزم خود را جزم کرده تا رتبه جهانی ایران را در حوزه صنایع فضایی ارتقا دهد.

دستاوردهای جدید فضایی ایران

ماهواره ثریا میوه پرتاب‌های موفقی بوده که به مرور بخشی از آنها می‌پردازیم:

دی‌ ۱۴۰۰: پرتاب ماهواره‌بر سیمرغ به فضا، یکی از مهم‌ترین خبرهای آن سال بود. این مأموریت فضایی برای نخستین بار سه محموله تحقیقاتی را به صورت همزمان به ارتفاع ۴۷۰ کیلومتری و با سرعت ۷۳۵۰ متر بر ثانیه پرتاب کرد.

بهمن‌ ۱۴۰۰: کمتر از یک ماه بعد پهنه‌های آبی کشور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای پایش آنلاین پایش شد تا تحویل ۳ سامانه کاربردی پایش ماهواره‌ای به نهادهای بهره‌بردار به سرانجام برسد. پهنه‌های آبی که از مهم‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی کره زمین است پایش و نظارت بر سلامت آنها، یکی از اولویت‌های اصلی مدیران ارشد منابع طبیعی هر کشوری محسوب می‌شود.

اسفند ۱۴۰۰: دومین ماهواره نظامی ایران با نام نور۲ توسط ماهواره‌بر قاصد نیروی هوافضای سپاه به فضا پرتاب و با موفقیت در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین تزریق شد تا این سال با دستاوردهای بیشتری برای کشورمان به پایان یابد. این دومین ماهواره نظامی ایران بود که در مدار نزدیک زمین (LEO) قرارگرفت.

مرداد ۱۴۰۱: ماهواره خیام ۶۰۰کیلوگرمی در مدار ۵۰۰کیلومتری قرار گرفت و ماوریت ۵ ساله خود را برای ارسال داده‌ها و تصاویر در حوزه‌های کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، منابع آبی، معادن و پایش مرزها و مدیریت حوادث غیرمترقبه آغاز کرد. ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور است و تمامی فرامین مربوط به کنترل و بهره‌برداری از این ماهواره توسط کارشناسان ایرانی مستقر در پایگاه‌های فضایی متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در خاک جمهوری اسلامی ایران انجام و صادر می‌شود.

شهریورماه ۱۴۰۱: عملیات عمرانی پایگاه فضایی چابهار کلید خورد. پایگاه فضایی چابهار نام پایگاه ملی پرتاب ماهواره ایران است که برای نقطه‌یابی و فعالیت آمایش سرزمینی تأسیس و به عنوان پایگاه ملی پرتاب و نقطهٔ نهایی انتخاب شده‌است.

مهرماه ۱۴۰۱: زیرمداری بلوک انتقال مداری سامان با موفقیت پرتاب شد. سازمان فضایی ایران با تلاش متخصصین پژوهشگاه فضایی ایران و با همکاری سازمان صنایع هوا فضای وزارت دفاع، نمونه آزمایشی «بلوک انتقال مداری سامان» که برای جابه‌جایی ماهواره در بین مدارهای مختلف زمین استفاده می‌شود، با یک فروند کاوشگر زیرمداری را با موفقیت پرتاب و مورد آزمون قرار داد.

آبان ماه ۱۴۰۱: تثبیت عملکرد بهینه و اتمام فرآیند کالیبراسیون ماهواره خیام؛ دستیابی اولین‌بار کشور به تصاویر رنگی ماهواره‌ای با قدرت تفکیک یک‌متر به نتیجه رسید.

آذرماه ۱۴۰۱: آزمون موفقیت‌آمیز زیرمداری ماهواره‌بر قائم۱۰۰ در این ماه ثبت شد. آزمایش پروازی این ماهواره‌بر با موتور سوخت جامد مرحله اول با موفقیت انجام شد و قائم ۱۰۰ اولین ماهواره‌بر سه مرحله‌ای سوخت جامد ساخت کشور است که توسط دانشمندان نیروی هوافضای سپاه ساخته شد.

عماد خورشید طلب، خبرنگار اجتماعی روزنامه آگاه