سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز یک‌شنبه ۱۶ آذرماه به جمهوری آذربایجان سفر کرد؛ او در این سفر با رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان و برخی دیگر از مقام‌های ارشد این کشور دیدار و راجع به روابط دوجانبه تهران-باکو و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی رایزنی و تبادل نظر می‌کند.

لزوم ترسیم نقشه پایدار بین تهران و باکو

آگاه: اسماعیل بقایی در نشست خبری‌اش ضمن بیان این مطلب، گفت: رابطه با آذربایجان بسیار مهم است. ما دو کشور همسایه، هم‌کیش، هم‌فرهنگ و دارای مشترکات تاریخی بسیار عمیق هستیم و لذا تلاش می‌کنیم از قبل این رفت‌وآمدها و سفرهای دیپلماتیک، بتوانیم روابط را گسترش دهیم و به تقویت تفاهم و صلح و ثبات در منطقه قفقاز که برای ما هم بسیار مهم است کمک کنیم.
سفر سکاندار دستگاه دیپلماسی در حالی انجام شد که روابط ایران و جمهوری آذربایجان طی سه دهه گذشته همواره یکی از محورهای مهم سیاست همسایگی تهران بوده است؛ روابطی که ریشه‌های تاریخی، فرهنگی و مذهبی مشترک آن، ظرفیت‌های کم‌نظیری برای همکاری ایجاد کرده و از زمان استقلال باکو در سال ۱۹۹۱، بنیان یک رابطه چندلایه را میان دو کشور شکل داده است. براین اساس، سفر عراقچی به جمهوری آذربایجان توجه زیادی را به خود جلب کرده است، زیرا این سفر در حالی انجام می‌شود که بیشتر کشورها در حال جمع‌بندی گزارش‌های سالانه و تعیین اولویت‌های سال آینده هستند. اما برای تهران هنوز سال ۲۰۲۵ به پایان نرسیده و مشتاق است تا پیش از پایان دستور کار سال‌جاری میلادی، مذاکرات با همسایگان مهم را تقویت کند و در این میان جمهوری آذبایجان در منطقه قفقاز جنوبی اهمیت بسیاری برای تهران دارد.
رسانه نیوزآز در گزارشی، سفر عباس عراقچی به باکو را نخستین گام در مسیر تقویت روابط ایران با همسایگان در حوزه ترانزیت منطقه‌ای می‌داند و می‌نویسد: حوزه‌ای که به کانون توجه دیپلماسی عملگرایانه دولت مسعود پزشکیان تبدیل شده است. از زمان انتخاب پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور ایران، روابط تهران- باکو به طور قابل توجهی افزایش یافته است. وی پیش از سفر عراقچی، دو بار از باکو بازدید کرده که نشان‌دهنده تغییر آشکار به سمت همکاری‌های عمیق‌تر، قابل پیش‌بینی‌تر و عمل‌گراتر با این همسایه شمالی است. طرح‌های بزرگی همچون کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال-جنوب و کریدور ارس، در کانون رویکرد جدید تهران قرار دارند. این مسیرها از این زاویه که کمتر آسیب‌پذیر هستند و درآمدهای ترانزیتی را افزایش داده و نقش استراتژیک تهران را به عنوان یک مرکز لجستیک منطقه‌ای تقویت می‌کنند، جایگاه مهمی در دستور کار سیاست خارجی ایران دارند.
جزییات بیشتر درباره برنامه‌ها و اهداف سفر وزیر خارجه از سوی سفیر کشورمان در جمهوری آذربایجان تشریح شد. مجتبی دمیرچی‌لو با بیان اینکه این سفر که به دعوت وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان صورت می‌گیرد، در چارچوب رایزنی‌های منظمی است که بین وزارت امور خارجه‌های دو کشور در سطوح مختلف در جریان است، می‌گوید: طبعا تداوم دیدارها بین وزرای امور خارجه دو کشور فرصت مغتنمی است برای بررسی روند روابط، ارزیابی از میزان اجرای توافق‌های صورت گرفته، شناسایی و هماهنگی برای رفع موانع توسعه روابط و در عین حال پیگیری موضوعات جدیدی که از منظر هر کشور حائز اهمیت است و منافع آنها را متاثر می‌کند. روابط ایران و جمهوری آذربایجان صرفا به مسائل و مباحث دوجانبه محدود نیست و دو کشور در بسیاری از موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی هم زمینه همفکری و همکاری دارند که طبعا در این سفر به آنها نیز پرداخته خواهد شد. او با تاکید بر اینکه در حوزه انرژی نیز همکاری خوبی از گذشته در جریان بوده و ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه‌های آبی متعددی در دستور کار دو کشور بوده که برخی از آنها فعال شده و کارهای تکمیلی برخی نیز در جریان است، گفت: برای مبادله برق و اتصال شبکه‌های برق به صورت سه‌جانبه با مشارکت روسیه نیز اهدافی در دستور کار قرار دارد. در حوزه گاز نیز در قالب سواپ به نخجوان توافقاتی وجود دارد و همکاری صورت می‌گیرد.
سفیر کشورمان در جمهوری آذربایجان اظهار کرد: در ماه‌های اخیر مباحث زیادی در خصوص طرح‌های ترانزیت، مسیرهای مواصلاتی و شبکه‌های حمل و نقلی مطرح می‌شود. بدیهی است چنانچه این طرح‌ها با رعایت تمامیت ارضی، احترام به حاکمیت ملی و حقوق و منافع متقابل انجام شود منجر به بهره‌گیری متقابل همه طرف‌ها خواهد شد. انتظار می‌رود راجع به طرح‌های ترانزیتی منطقه‌ای نیز در این سفر و دیدارها گفت‌وگو صورت گیرد. از جمله نقشی که ایران در ۳۴ سال گذشته برای دسترسی نخجوان به دیگر مناطق جمهوری آذربایجان با استفاده از قلمرو ایران و تسهیلاتی که ارائه شده و برای افزایش آن سرمایه‌گذاری و اقدامات بزرگی در جریان است.
با وجود اختلافات سیاسی دوره‌ای، تهران و باکو در حوزه‌های انرژی، ترانزیت، تجارت، حمل‌ونقل و همکاری‌های مرزی بارها چشم‌اندازهایی از تعامل سازنده را تجربه کرده‌اند و اتصال شبکه‌های انرژی و مشارکت در کریدورهای منطقه‌ای، فرصت‌های جدیدی برای همکاری‌های راهبردی فراهم کرده است. با این حال، روابط دو کشور از فراز و نشیب‌های قابل توجه دور نبوده است. مواضع متفاوت درباره تحولات قفقاز جنوبی، حضور بازیگران فرامنطقه‌ای، پیامدهای جنگ دوم قره‌باغ، مسئله کریدور موسوم به زنگه‌زور و برخی تنش‌ها و سوءتفاهمات سیاسی و امنیتی، در مقاطعی سطح اعتماد دوجانبه را تحت تاثیر قرار داده و روابط را به سمت احتیاط و سردی سوق داده است. به همین جهت حضور عراقچی در باکو می‌تواند نتایجی برای همکاری‌های جدید دو کشور به همراه آورد. بالاخره تهران و باکو می‌توانند با مدیریت اختلافات، بهره‌گیری از ظرفیت‌های همسایگی و پرهیز از نقش‌آفرینی مخرب بازیگران ثالث، نقشه راهی پایدار برای آینده ترسیم کنند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.