آگاه: هادی آفریده، مستندساز و برنده لوح افتخار برای مستند «ارس رود خروشان» از جشنواره سینماحقیقت در گفتوگویی درباره رویه سلامت تولید فیلم مستند و ارتباط آن با جشنواره گفت: اینکه بعد از جشنواره فیلمساز یا تهیه کننده موفق شود، بودجه یا فاند به دست بیاورد وظیفه جشنواره نیست؛ بلکه شما به عنوان یک هنرمند که در جشنواره مورد توجه قرار میگیرید در یک نظام سلامت تولید باید مورد توجه تهیه کننده و سرمایهگذارها قرار بگیرید اما در کشور ما اینگونه نیست.
تلویزیون و شبکه مستند کمترین توجه را به مستند مستقل دارند
وی افزود: در کشور ما متاسفانه تلویزیون و شبکه مستند کمترین توجه را به جریان تولید مستند مستقل و مؤلف دارند و بیشتر علاقهمند به برنامهسازی و گزارشهای تبلیغاتی هستند که با روح و جان مستند یکی نیست.
آفریده ادامه داد: هرچند جایی مثل مرکز گسترش متناسب با موفقیت فیلمساز سعی میکند در قراردادهای بعدی ارتقای اندکی در بودجه بدهد اما هیچ وقت این ارتقای قراردادهای ما متناسب با تورم و افزایش هزینههای تولیدی نبوده و نیست.
این مستندساز درباره هزینههای تولید یک مستند گفت: همین حالا یک فیلم مستند حرفهای ساختارمند، به اندازه یک پروژه بزرگ هزینه میبرد تنها تفاوت آن این است که بازیگر حرفهای ندارید ولی به همان اندازه باید برای آن خرج کرد. در تهران میتوانید با روزی ۲۰ تومان تا روزی ۱۰۰ میلیون تومان پروژه کار کنید و این نکته بستگی به جنس پروژه و عوامل شما دارد.
سفارشدهنده باید ظرفیت نگاه فیلمساز را داشته باشد
کارگردان «ارس رود خروشان» در پاسخ به اینکه آیا سفارشیسازی بر نگاه فیلمساز اثر میگذارد، توضیح داد: فیلم سفارشی اصولا فیلم بدی نیست؛ مهمترین سفارشیهای سینمای ایران را ببینید؛ «باد صبا» اثر آلبرت لاموریس یا «آن شب که باران آمد» کامران شیردل؛ مهم این است که سفارش را به کی باید داد و فیلمساز چطور میخواهد سفارش را برای خود کند مهم است و آن کسی که سفارش میدهد چقدر ظرفیت و تحمل این را دارد تا محصول سفارشی از نگاه یک هنرمند مستقل تعریف و بازتعریف کند.
وی افزود: سفارشیسازی میتواند روی نگاه فیلمساز تاثیر مستقیم بگذارد ولی اینکه فیلمساز چه کسی است و سفارشدهنده کیست، هم تاثیر دارد.
دولتها وظیفه دارند برای ارتقای جامعه روی فیلم مستند سرمایهگذاری کنند
این مستندساز تاکید کرد: چه بودجه شخصی داشته باشید و چه بودجه دولتی؛ در هر صورت فیلم مستند در ایران بازگشت مالی ندارد. یک هنر ناسودده است که کشورها و دولتها باید برای آن هزینه کنند تا سطح عمومی جامعه به واسطه مستند ارتقا پیدا کند چون فیلمهای مستند هشداردهنده وقایعی هستند که قرار است در سالهای آینده اتفاق بیفتد.
آفریده با اشاره به توقیف برخی فیلمها پیش از انقلاب اظهار داشت: همان دلایلی که منجر به توقیف بسیاری از فیلمها در زمان پهلوی شد، بعدها همان دلایل هم باعث انقلاب شد. در کشور ما فیلمهایی درباره آب و محیط زیست که به آنها توجه نمیشود و چند سال بعد مسئولان میگویند که بحران آب داریم. فیلم مستند قرار است کارکردهای هشداردهنده برای مسئولان، مدیران، رئیسجمهور و آدمهای تاثیرگذار کشور داشته باشد.
فیلم مستند و ایجاد گفتمان بین مردم
کارگردان مستند «باغهای گمشده» درباره کارکرد فیلم مستند گفت: از طرفی فیلم مستند، گفتمان بین مردم ایجاد میکند؛ یعنی کاری که آموزش و پرورش نمیتواند به شکل وسیع انجام بدهد را فیلم مستند انجام میدهد؛ در خصوص حقوق مردم، مردمنگاری، آموزش بچهها، ارتقای سطح فرهنگی خانوادهها و... همه اینها کارکردها و وظایف فیلم مستند است.
وی تاکید کرد: فیلمهای مستندی این کار را میکنند که نگاه سفارشدهنده در آن به طور مستقیم نفوذ نداشته باشد و فیلمساز مستند اجازه تألیف داشته باشد وگرنه هیچ فیلم سفارشی صرفی را مردم تماشا نمیکنند.
نظر شما