آگاه: تورج امرایی، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان دیروز در جشنواره تجلیل از پژوهشگران، نوآوران و فناوران برتر سازمان حفاظت محیط‌زیست با تشریح وضعیت زیست‌بوم فناوری کشور، بر ظرفیت بالای شرکت‌های دانش‌بنیان در پاسخگویی به چالش‌های محیط‌زیستی تاکید کرد. وی با اشاره به فعالیت حدود ۱۲۰۰ شرکت دانش‌بنیان در کشور در سطوح نوپا، نوآور و فناور، اظهار کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۳ به درآمدی در حدود ۱۸۵۵ همت دست یافته‌اند و گردش مالی زیست‌بوم دانش‌بنیان کشور به حدود ۲۰۰۰ همت می‌رسد. همچنین ارزش صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان در همین سال بالغ بر هفت میلیارد دلار بوده که بخش عمده آن مربوط به محصولات با فناوری متوسط و پیشرفته است، نه صادرات مواد خام یا نفتی.
امرایی با بیان اینکه کشور دارای ۱۷ هزار و ۵۰۰ محصول دانش‌بنیان است، افزود: نظام فناوری ایران مبتنی بر حمایت‌های دولتی شکل گرفته و قوانین «حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان» مصوب ۱۳۸۹ و «قانون جهش تولید دانش‌بنیان» مصوب ۱۴۰۱، بستر اصلی این زیست‌بوم را فراهم کرده‌اند. وی با اشاره به دو ظرفیت مهم قانون جهش تولید دانش‌بنیان گفت: ماده ۱۰ قانون جهش یا «تولید بار اول» این امکان را فراهم می‌کند که کالاهای راهبردی و استراتژیک که مشابه داخلی ندارند، به‌جای واردات پرهزینه، توسط شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی تولید شوند. تاکنون ۱۹۴ طرح تولید بار اول با ارزشی نزدیک به ۶۰۰ میلیون دلار اجرا شده که صرفه‌جویی ارزی آن حدود ۶ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان با تاکید ویژه بر حوزه محیط‌زیست تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۵۶۰ شرکت دانش‌بنیان با تمرکز مستقیم بر محیط‌زیست در کشور فعال هستند که نزدیک به ۱۲۰۰ محصول دانش‌بنیان محیط‌زیستی تولید کرده‌اند. بازار این محصولات ارزشی حدود
 ۷۵ همت دارد که نشان‌دهنده شکل‌گیری یک زیرساخت فناورانه قابل‌اتکا در این حوزه است. وی ظرفیت اعتبار مالیاتی قانون جهش را یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایت از توسعه فناوری دانست و گفت: بر اساس این ظرفیت، هزینه‌های تحقیق و توسعه یا سرمایه‌گذاری شرکت‌ها اعم از دولتی و خصوصی پس از تایید معاونت علمی، از مالیات آنها کسر می‌شود. سال گذشته حدود هشت همت از این محل برای توسعه فناوری در کشور تخصیص یافت که بخشی از آن در پروژه‌های اثرگذار بر محیط‌زیست به کار گرفته شد.
امرایی در ادامه به نمونه‌هایی از پروژه‌های موفق دانش‌بنیان اشاره کرد و افزود: توربین کلاس F ایرانی با راندمان حدود ۴۰ درصد در مقایسه با راندمان ۳۴ درصدی توربین‌های متعارف، علاوه بر کاهش نیاز به احداث نیروگاه‌های جدید، موجب کاهش آلاینده‌ها و تخریب محیط‌زیست می‌شود. وی افزود: پروژه‌هایی مانند سامانه هوشمند محیط‌زیست کشور، بازیافت بخار بنزین و سامانه پرتاب لایروبی که ارزش آن حدود ۷۵ میلیون دلار است، نشان‌دهنده توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان در پاسخگویی همزمان به نیازهای زیست‌محیطی و صنعتی کشور است.
معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان با اشاره به همکاری‌های مشترک با سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: تفاهم‌نامه‌ای میان معاونت علمی و سازمان حفاظت محیط‌زیست در دست نهایی‌سازی است که هدف آن به‌کارگیری توان ۵۶۰ شرکت دانش‌بنیان و ۱۲۰۰ محصول محیط‌زیستی برای مواجهه نظام‌مند با چالش‌های زیست‌محیطی کشور است. امرایی در پایان تاکید کرد: باور ما این است که محیط‌زیست هم می‌تواند نقطه قوت ایران باشد و هم در صورت غفلت، به چالشی جبران‌ناپذیر تبدیل شود. معاونت علمی آماده است هرگونه حمایت و همکاری لازم را در اختیار پژوهشگران و شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه محیط‌زیست قرار دهد.