گرمابه حضرت که نام دیگر آن گرمابه پهنه است، از بناهای تاریخی شهر سمنان است که با گذشت ۵۶۷سال از تاریخ بنای اولیه آن، بین مسجد جامع و امامزاده یحیی(ع) قرار دارد.

پهنه سمنان؛ گرمابه‌ای به قدمت تاریخ و مذهب

آگاه: حمام حضرت یا حمام پهنه از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی سمنان و از موقوفات مسجد جامع‌ سمنان‌ است که در دوره تیموریان ساخته شده است. این بنا بعدها پس از عملیات مرمت و بازسازی به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده که این موزه شامل چند غرفه است که در هر یک از این غرفه‌ها ویترین‌های شامل لوازم و اشیای تاریخی وجود دارد.این گرمابه از بناهای تاریخی شهر سمنان است که با گذشت ۵۶۷سال از تاریخ بنای اولیه آن، بین مسجد جامع و امامزاده یحیی قرار دارد.
این حمام مورد بازدید یکی از تاریخ‌نویسان دوره قاجار به نام محمدحسن‌خان صنیع‌الدوله قرار گرفته و متن کتیبه سر در حمام را در کتاب «مطلع الشمس» نوشته است. با توجه به این کتیبه می‌توان نتیجه گرفت که این حمام در زمان حکومت میرازا ابوالقاسم بابرخان، پادشاه دوره تیموریان و به دستور وزیرش خواجه غیاث‌الدین محمد بن خواجه تاج‌الدین بهرام سمنانی در ماه شوال سال ۸۶۵هجری قمری ساخته شده است. حمام پهنه تقریبا هزار متر مربع وسعت دارد که در شمال غربی تکیه پهنه ساخته شده و شامل سه‌ قسمت‌ رختکن‌ یا سر بینه‌، گرمخانه‌ و خزانه‌ است و دارای دو ورودی مجزا برای خانم‌ها و آقایان است.
قسمت آقایان شامل دو ایوان است که از سه طرف کاشی‌کاری شده است. کتیبه‌ای از کاشی سفید رنگ بر زمینه لاجوردی وجود دارد. علامت شیر و خورشید با کاشی‌های زرد رنگ در دو لچک و به‌شکل یک نیم دایره در بالای این در ورودی وجود دارد. تصویر دو سرباز قاجار در دو طرف این در، کاشی‌کاری شده که روی این کاشی جمله «عمل زین‌العابدین سمنان ۱۳۳۰» نوشته شده است. همچنین در بالای‌ در ورودی‌، اشعاری‌ به‌ خط‌ نستعلیق‌ خوانا و ماهرانه نوشته شده است.
در سال‌۱۳۷۳ پس از عملیات تعمیر و بازسازی گرمابه حضرت به موزه محلی باستان‌شناسی مردم‌شناسی تغییر کاربری داده است. در ابتدای ورودی این موزه یک هشتی وجود دارد که قسمت بروشور و دیگر تولیدات فرهنگی و انتشاراتی را دربرمی‌گیرد. اگر این مسیر را ادامه دهیم به یک فضای مربع شکل با ابعاد تقریبی هشت‌متر در هشت‌متر می‌رسیم که طاق‌های ضربی موزون و عریضی سقف آن را پوشانده است و یک آبنمای زیبا به‌همراه کاشی‌کاری‌های متنوع در میان است. هنگامی که نمایشگاهی موقت در محل موزه برگزار می‌شود، به‌عنوان فضای نمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از گذر از یک راهروی باریک و یک هشتی به صحن بزرگ گرمابه که سالن اصلی موزه است، می‌رسیم که دارای چند بخش مجزا است.اسکلت ۴۰۰۰ساله به‌دست‌آمده از تپه حصار دامغان در یکی از سالن‌های متصل به صحن اصلی در یک محفظه مکعبی شیشه‌ای قرار دارد که مهم‌ترین عنصر موزه سمنان است.
 این اسکلت از محل حفاری در تپه حصار به‌صورت کاملا دست نخورده به این محل منتقل شده است. در کنار این اسکلت لوازمی وجود دارد که موقع مرگ کنار متوفی قرار داده شده است. این اسکلت روش تدفین در هزاره دوم قبل از میلاد در قسمت فلات مرکزی ایران را نشان می‌دهد.در ادامه مسیر در ویترین دیگری، وسایلی که از دوران هزاره دوم قبل از میلاد در تپه حصار از جنس سفال خاکستری برجای مانده است و شامل کاسه، آبریز و ظروف آیینی دیگر است، قرار دارد.
 ظروف به دست آمده از منطقه کوه سمنان از دیگر آثار سفالین موجود در موزه است که به دوران هزاره اول قبل از میلاد مربوط می‌شود. ظروف لعابدار و دیگر ظروف مربوط به تپه‌های تاریخی استان سمنان در ویترین‌های بعدی به چشم می‌خورد که به دوران اسلامی برمی‌گردد. در انتهای موزه و در یک هشتی، بخش مردم‌شناسی موزه وجود دارد که شامل اشیای مختلف مردم‌شناسی از قبیل وسایل موسیقی مثل ساز، دهل، کرنا و … است. زینت‌آلات سنتی زنان عشایر استان سمنان در غرفه دیگر قرار دارد. ابزارآلات اعتقادی و پیشگویی مانند رمل مهره‌های شانس و … در ویترین دیگر وجود دارد. ابزار آلات و استعمال دخانیات مثل چپق، کیسه توتون و سوزن‌های تمیز کردن دسته چپق در ویترین انتهایی دیده می‌شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.