آگاه: در سال‌های گذشته، قیمت ملک یا اجاره آنها به‌طور قابل‌توجهی رشد داشته است، علت این امر کمبود منزل مسکونی نیست؛ بلکه علت اصلی آن را باید در وجود خانه‌های خالی جستجو کرد. دولت با هدف کاهش خانه‌های خالی و همچنین کنترل و نظارت بر بازار مسکن اقدام به تصویب مالیات بر خانه‌های خالی کرده است، در طرح مالیات بر خانه‌های خالی، ابتدا نسبت به شناسایی خانه‌های خالی‌شده اقدام و سپس میزان مالیات مشخصی مطابق قانون برای آنها صادر می‌شود.
بسیاری از این مالکان هنوز هم به‌درستی نمی‌دانند که مالیات بر خانه‌های خالی چگونه محاسبه می‌شود و چه مالکانی مشمول پرداخت این مالیات می‌شوند. بر اساس قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی، درصورتی‌که یک واحد مسکونی در شهری که بالای ۱۰۰هزار نفر جمعیت دارد، سالانه بیش از ۱۲۰روز خالی بماند و ساکن نداشته باشد، به عنوان خانه خالی شناسایی شده و به ازای هر ماه از این ۱۲۰روز، باید مالیات پرداخت کنند.
یکی از بهترین راهکارها برای تکمیل سامانه املاک و اسکان و ساماندهی به قانون مالیات بر خانه‌های خالی، خوداظهاری مالکان است که در طول چند سال گذشته به‌دلیل عدم همکاری مالکان و همچنین دستگاه‌ها این سامانه چندان در شناسایی خانه‌های خالی موفق نبوده است. 
موضوع اخذ مالیات از خانه‌های خالی بیش از ۵۰سال است که در کشور مطرح است، اما چند سالی است که‌ دولت با راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان اقدام به شناسایی خانه‌های خالی و ثبت اطلاعات مالکان کرده است اما متاسفانه در طول چند سال گذشته دستگاه‌های مختلف ازجمله سازمان ثبت احوال به این سامانه متصل نشده‌اند و همین امر مشکلات زیادی ایجاد کرده است. 
بسیاری از کارشناسان، خانه‌های خالی را علت اصلی شرایط رکود تورمی در بازار مسکن می‌دانند. در این زمینه فرشید ایلاتی، کارشناس سیاست‌گذاری مسکن گفت: وجود خانه‌های خالی بیش از اندازه موجب ایجاد اختلال در بازار مسکن می‌شود و افزایش قیمت مسکن در کشور را در پی دارد. عرضه خانه‌های خالی به بازار مسکن هم می‌تواند به‌شکل فروش خانه باشد و هم عرضه برای اجاره خانه که هر دو به تعدیل قیمت در بازار خرید و فروش یا اجاره مسکن منجر می‌شود. کارشناس مسکن با بیان اینکه از ابتدای تصویب ماده قانونی برای اخذ مالیات از خانه‌های خالی در سال۱۳۹۴ دو دیدگاه اصلی درخصوص این موضوع وجود داشت، گفت: یکی از دیدگاه‌ها مربوط به معافیت‌ بوده به طوری که دامنه مشمولان این مالیات کاهش پیدا کند و مالیات‌های سنگینی برای مشمولان کم‌تعداد در نظر بگیریم و دیگری هم این بود که میزان کمی مالیات را برای تعداد از زیادی از نفرات در نظر بگیریم که حتی یک خانه خالی هم دارند. اگر عدد اخذ مالیات پایین باشد و برای مالک صرفه اقتصادی داشته باشد، مالک هم خانه را خالی نگه می‌دارد و به بازار عرضه نمی‌کند.

معافیت‌های مالیاتی ۱۰۰ درصدی 
البته برای عرضه خانه‌های خالی هم می‌شود بسته‌های تشویقی در نظر گرفت که یکی از آنها معافیت‌های مالیاتی است. در این زمینه حسین جنتی، مدیرکل راه‌وشهرسازی استان تهران پیش از این به باشگاه خبرنگاران گفته بود: طبق قانون ساماندهی بازار زمین و مسکن برای موجرانی که قرارداد اجاره سه‌ساله با متقاضیان منعقد کنند معافیت‌های ۱۰۰درصدی مالیات در نظر گرفته شده است. وی ادامه داد: برای مالکانی که قرارداد دوساله منعقد می‌کنند هم معافیت مالیاتی تا ۷۰درصد در نظر گرفته شده که این اقدامات در راستای تشویق متقاضیان در نظر گرفته شده است. در شرایط کنونی برای افزایش عرضه و همچنین در جهت جلوگیری از افزایش خانه‌های خالی در تلاش هستیم که بتوانیم بسته‌های تشویقی را برای بازار مسکن در نظر بگیریم. بازار مسکن در این ایام نیازمند رعایت کامل تمامی موارد در جهت رونق بازار است که بخش عمده‌ای از آنها از سوی متقاضیان اجرایی می‌شود. وی با بیان اینکه باید برای تمامی اقدامات در حوزه بانکی و همچنین ثبت‌نام دانش‌آموزان و دریافت قبوض مالکان و مستاجران اطلاعات خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت کنند گفت: درصورتی‌که افراد تاکنون اقدام به ثبت اطلاعات ملکی خود نکرده باشند ظرف مدت ۱۲۰روز خانه آن به‌عنوان خانه خالی محسوب می‌شود. البته طبق اعلام بسیاری از کارشناسان، عوامل بازدارنده برای شناسایی خانه‌های خالی کافی نیست و دولت باید ابزارهای قوی‌تر در این بخش به کار بگیرد.

مالیات‌های بازدارنده الزامی است
در همین رابطه، سلطانی کارشناس مسکن گفت: درحال‌حاضر در کشور مالیات بر خانه‌های خالی که وجود دارد بازدارنده نیست، درنتیجه نرخ موثر مالیات بر خانه‌های خالی باید به گونه‌ای افزایشی باشد تا کسی خانه را خالی نگه ندارد.
کارشناس مسکن با اشاره به اینکه شناسایی خانه‌های خالی به وسیله سامانه املاک و اسکان است، گفت: برای برنامه‌ریزی بهتر بازار مسکن باید این سامانه تکمیل شود تا خانه‌های خالی به‌طور کامل و دقیق شناسایی شود و درحال‌حاضر به‌دلیل عدم همکاری بخش‌های مختلف مانند سازمان ثبت احوال هنوز کامل نشده است.
درحال‌حاضر قانون مالیات بر خانه‌های خالی فقط شامل واحدهایی می‌شود که در گام اول، ۱۲۰روز در سال خالی باشند. در کنار این موضوع، معافیت‌های زیادی برای مالکان در نظر گرفته شده است؛ بنابراین نباید این قانون، نگران‌کننده باشد و مالکان را به ترس وادارد در نتیجه باید هر چه سریع‌تر اقدامات و برنامه‌ریزی‌های لازم برای تکمیل و ثبت اطلاعات در سامانه املاک و اسکان صورت گیرد.