آگاه: حجتالاسلام احمد خزاعی، ناشر کتاب «ایستگاه خیابان روزولت» در ابتدای این نشست، درباره مراحل تولید و نشر کتاب گفت: پس از تسخیر لانه جاسوسی، مجموعه اسناد کشف شده توسط دانشجویان پیرو خط امام بهتدریج در قالب مجموعه کتاب منتشر شد. تعداد این کتاب به حدود ۷۸جلد رسیده بود و البته نایاب هم شده بود و تهیه آن برای علاقهمندان سخت بود. در نهایت در سال ۱۳۸۶ موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی این کتابها را در هشت جلد منتشر کرد. از سوی دیگر، سه جلد هم از اسناد جدیدی که به دست آمده بود به این آثار اضافه شد.
خزاعی در ادامه افزود: رهبر انقلاب در دیداری که در سال۱۴۰۱ با جمعی از پرستاران داشتند، این گلایه را مطرح کردند که هنوز ابعاد مهم واقعه تسخیر لانه جاسوسی و اسناد آن برای مردم و بهویژه نسل جوان روشن نشده است. این انگیزه مهمی شد تا موسسه، به دنبال تدوین یک اثر پژوهشی جامع در این زمینه باشد. کتاب «ایستگاه خیابان روزولت» حاصل حدود دو سال تلاش آقای محبوبی و بازخوانی حدود ۱۰هزار سند است. ایشان با تسلطی که بر زبان انگلیسی داشتند، منابع دسته اول و خاطراتی که به زبان انگلیسی منتشر شده بود را نیز با دقت خوانده و تجزیه و تحلیل و فرآوری کردند. خزاعی گفت: کتاب «ایستگاه خیابان روزولت» به قول طلبهها «سند تَفور» است یعنی آبشاری پربار از اسناد است. در این کتاب همچون سایر آثاری که در موسسه منتشر شده است، این اسناد هستند که حرف میزنند. در جنگ شناختی و ادراکی، اسناد به منزله مهمات و اسلحه هستند.
پاسخ «ایستگاه خیابان روزولت» به شبهات تسخیر
حسین محمدیسیرت، نویسنده و پژوهشگر در بخش بعدی این نشست درباره این کتاب گفت: اسنادی که در این کتاب آورده شده است، نشان میدهد که از یک روایت شعاری دور شدیم و کتاب کاملا تعادل روایی در متن دارد. همچنین نویسنده در این کتاب تلاش کرده به برخی شبهات پاسخ دهد. وی افزود: در مقام نقد البته خلاهایی در متن وجود دارد برخی از ابعاد در متن گم میشود، به عنوان مثال جریان داخلی و تسخیر لانه جاسوسی در متن گم شده است، هرچند که این توقع زیاد است که همه ابهامات را یک متن بخواهد توضیح دهد. بههرحال کتاب روان است. این کتاب در وضعیت امروز نیز بسیار جایگاه مهمی دارد و نشان میدهد که پیروزی انقلاب ضربه بزرگی بر آمریکا بوده؛ تمدنی که روزگاری از شرق و غرب همهکاره بوده اما امروز تمام تلاشش را برای حفظ آخرین دیدهبان خود یعنی رژیم صهیونیستی با میلیاردها دلار حفظ میکند که به مدد اخلاص جریان مقاومت این دیدهبان هم حذف خواهد شد.
رقابتهای رقیب را بررسی کردیم
در بخش بعدی این نشست، محمد محبوبی، نویسنده کتاب «ایستگاه خیابان روزولت» گفت: ما برای تدوین این کتاب بهدنبال روایتهای رقیب بودیم تا آنها را با روایتهای داخلی تطبیق بدهیم تا در تلههای روایی طرف غربی نیفتیم. از سوی دیگر، تلاش ما این بود که به دامن شعارزدگی و تبلیغات نیفتیم. وی افزود: در کنار اسناد، بیش از ۴۰کتاب انگلیسی و ۴۵کتاب فارسی استفاده کردیم. این فرآیند تطبیق دشواریهایی داشت و بخش عمدهای از زمان یکسال و ۹ماه که صرف تهیه این کتاب شد، مربوط به این بخش میشد. این فرایند واقعا دشوار بود اما سختتر از آن، زمانی است که شما به یک باور مشهور رسیدهاید اما با به دست آمدن اسناد جدید باید روایت شکنی بکنید و بر آن روایت مشهور خدشه وارد شود. نویسنده کتاب گفت: یکی از کارهای سخت در تحلیل خاطرات و گزارشهای غیرایرانی این است که اغلب آنها مهندسی شده و مینگذاری شده هستند و باید دقت فراوانی داشت؛ بنابراین، صرف انتشار این اسناد بدون تحلیل و فرآوری باعث میشود تا مخاطبان ادراک درستی از آن نداشته باشند.
عباس سلیمی نمین نیز در پایان این نشست گفت: این کتاب گامی در دفاع از مظلومیت ملت ایران است، مظلومیت ملت ایران در نگارش تاریخ محسوس است. بحث تسخیر سفارت آمریکا و نوع عملکرد بزرگوارانه ملت ایران در طول انقلاب اسلامی مهم است. در این سالها در آثار متفاوتی چهره دیگری از ملت ایران نشان داده شده است، اما مهم است که بدانیم ما در ۱۳آبان توانستیم شبکه پنهان را شکست دهیم.
ارائه روایتی علمی و غیرسوگیرانه
کتاب «ایستگاه خیابان روزولت» از جنبههای زیادی قابل بررسی است؛ اول آنکه، این کتاب از تاریخنگاری شعاری دور شده است. یکی از ویژگیهای آشکار آن، تلاش در ارائه روایتی علمی، غیرسوگیرانه و غیرکلیشهای از یک رویداد تاریخی است.
در این کتاب خبری از واژهها و عبارات شعاری نیست، بلکه تلاش شده تا روایتهای متعددی بهصورت مستند بیان شود. این امر باعث میشود مخاطب با دیدی بازتر به این روایت گوش دهد و آن را بپذیرد. برای مثال، در این کتاب به روایتی از تسخیر سفارت آمریکا در تاریخ ۲۵ بهمن که به عنوان تسخیر یا اشغال اول شناخته شده، پرداخته شده است. نویسنده با ارائه سه فرضیه تازه در این مورد، به بررسی این رویداد میپردازد. این سه فرضیه در آثار دیگر کمتر دیده شده است؛ به شکلی که احتمال میدهد، سه گروه مختلف در این ماجرا دخیل بوده باشند. درحالیکه روایت مرسوم این است که این اقدام به دست چریکهای فدایی خلق انجام شده است.
پژوهشگر در کتاب ایستگاه خیابان روزولت تلاش کرده تا روایتهای دیگر و دقیقتری را نیز مطرح کند؛ روایتهایی که کمتر شنیده شدهاند. میتوان گفت، اولین ویژگی کتاب، بیان مستند، علمی و غیرشعاری آن است که به ابعاد کمتر توجهشده این رویداد میپردازد. این امر، کتاب را از آثار مشابه متمایز میکند.
این کتاب با سایر آثار حوزه مشابه تفاوت دارد. برخلاف بسیاری از کتابهایی ازجمله «تسخیر» اثر خانم ابتکار یا «ایران و ایالات متحده» اثر موسویان، «ایستگاه خیابان روزولت» رویکردی متفاوت دارد و به دنبال رفع سوءتفاهم نیست، بلکه تلاش میکند روایتی کامل، دقیق و تاریخی را ارائه دهد و حقایق را پنهان نمیکند. یکی از ویژگیهای برجسته این کتاب، استفاده از اسناد کمتر دیدهشدهای مانند اسناد اداره دوم و هفتم ساواک و دیگر منابع نادر است.
در این اثر، دست دادن روایتی جامع از تسخیر لانه جاسوسی و پاسخگویی به برخی از سوالات تاریخی که همواره در ذهن مخاطبان وجود داشته از نکات جالب توجه است؛ برای مثال، پاسخ به اینکه چرا این رویداد را «انقلاب دوم» مینامیم؟ آیا آمریکاییها در تسخیر سفارت دخالت نداشتند؟ چه شد که حضرت امام (ره) ابتدا از این اقدام حمایت نکرد ولی بعد حمایت کرد؟ این پرسشها و بسیاری دیگر از ابهامات تاریخی، پاسخی کامل و دقیق در این کتاب یافتهاند.
قلمی شیوا و مستند
ویژگی دیگری که این اثر را به اثری ویژه بدل میکند، قلم بلیغ و مستند نویسنده است که توانسته روایتی منصفانه و مبتنی بر اسناد از این واقعه ارائه دهد. این کتاب میتواند یک روایت معتبر ایرانی باشد که به زبانهای دیگر ترجمه شود و در بازارهای نشر بینالمللی حضور داشته باشد.
این ویژگی اهمیت بسیار بالایی دارد؛ زیرا تاکنون در طرف آمریکایی، کتابها، مقالات و مستندهای بسیاری در این زمینه منتشر شده اما روایتهای ایرانی بسیار محدود بودهاند.
این کتاب و عنوان جذابی که برای آن انتخاب شده، میتواند این شکاف را برطرف کرده و در حوزه نشر بینالمللی جایگاه ویژهای پیدا کند.
علاوه بر این، کتاب به نکات و زوایای متنوع دیگری مانند برنامههای امنیتی و سیاسی آمریکا در دهههای مختلف در ایران و سیاستهای شبه استعماری آنها میپردازد که از نیازهای تاریخی ما بوده و از امتیازات این اثر به شمار میآید.
کتاب «ایستگاه خیابان روزولت» به قلم محمد محبوبی در قطع رقعی و در ۶۰۸صفحه از سوی انتشارات مطالعات سیاسی در سال ۱۴۰۲ و با قیمت ۳۲۰هزار تومان به چاپ رسیده است.
نظر شما