آگاه: سرشماری کشاورزی، فرآیند گردآوری اطلاعات از فعالیتهای مختلف کشاورزی در بخشهای زراعی، باغی، دام، طیور و آبزیان از بهرهبرداران کشاورزی است. سرشماری عمومی کشاورزی بهعنوان دومین طرح آماری بزرگ کشور پس از سرشماری نفوس و مسکن و مهمترین فعالیت آماری بخش کشاورزی است.
اطلاعات حاصل از این سرشماری، تامینکننده نیازهای چارچوبی و آمار پایه این بخش در سطح کوچکترین واحد جغرافیایی موردنیاز مرکز آمار ایران، وزارت جهاد کشاورزی، سازمانهای متولی تنظیم بازار، برنامهریزان و پژوهشگران است. برای برنامهریزی درست در بخش کشاورزی، نیاز به اطلاعات دقیق و بهنگام در سطح آبادیها و شهرهاست که فقط از سرشماری عمومی به دست میآید.
براساس آخرین سرشماری که در سال۱۳۹۳ اجرا شده، بیش از چهارمیلیون بهرهبردار کشاورزی در کشور وجود داشته که ۹۰درصد از بهرهبرداریهای کشاورزی متعلق به مناطق روستایی بوده است.
سابقه اجرای سرشماری عمومی کشاورزی در ایران نشان میدهد که تاکنون پنج مرحله سرشماری در سالهای ۱۳۵۲،۱۳۶۷ ،۱۳۷۲ ،۱۳۸۲ با استفاده از ابزار کاغذی و در سال۱۳۹۳ با استفاده از ابزار الکترونیکی همچون تبلت، اجرا و نتایج آن در سطح معرفی سرشماری عمومی کشاورزی ۱۴۰۳ کوچکترین واحد جغرافیایی (شهر و آبادی) منتشر شده است.
اهمیت اجرای سرشماری عمومی کشاورزی برای آن است که در این سرشماری اطلاعات مهمی از فعالیتهای کشاورزی کشور در سطح کوچکترین واحد جغرافیایی ارائه میشود که فقط با اجرای سرشماری قابل حصول است.
باتوجهبه فاصلهگرفتن از آخرین سرشماری و تحولات سریع بخش کشاورزی، اجرای سرشماری در سال ۱۴۰۳ ضرورتی اجتنابناپذیر است اما برخی از دلایل دیگری که اجرای سرشماری در سال۱۴۰۳ را دوچندان میکند، مطابق ماده۳ قانون مرکز آمار ایران و ماده۱۰ قانون احکام دائمی برنامه توسعه کشور (بهمن ۱۳۹۵) بهمنظور حفظ سری زمانی آمارهای بخش کشاورزی و بههنگامسازی بهرهبرداران کشاورزی، سرشماری یادشده باید در پاییز سال۱۴۰۳ اجرا شود.
مقایسه سرشماریهای کشاورزی در کشورها نشان میدهد ایران ازلحاظ تعداد سرشماری در منطقه آسیا با پنج سرشماری جزو کشورهای پیشرو است. مطابق توصیه سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) سرشماری کشاورزی باید در بازههای زمانی حداکثر ۱۰ساله انجام شود، این درحالی است که در برخی از کشورها مانند آمریکا، ژاپن، چین و کانادا، سرشماری کشاورزی هر پنج سال یک بار انجام میشود. طرحهای آمارگیری نمونهای کشاورزی بهویژه طرحهای خانواری و مقیاس بزرگ مانند آمارگیریهای باغداری، زراعت، دامداری و طرحهای ویژه حسابهای اقتصادی مانند جدول داده- ستانده با استفاده از چارچوب سرشماری اجرا میشود.
نتایج طرحهای یادشده نشان میدهد تغییرات چارچوب سرشماری عمومی کشاورزی ۱۳۹۳ موجب افزایش خطای نمونهای در طرحهای مذکور در سالهای اخیر شده است و اجرای نامنظم سرشماری موجب بههمخوردن سری زمانی مطالعات خواهد شد و پیشبینیهای مبتنی بر سری زمانی را با خطا روبهرو خواهد کرد.
اهداف سرشماری عمومی کشاورزی، تهیه چارچوب آماری برای آمارگیریهای نمونهای، تولید اطلاعات ساختاری در سطوح جغرافیایی کوچک با قابلیت ارائه در طبقهبندیهای چندبعدی و فراهم کردن سرجمعها و اطلاعات کلی برای سنجش برآوردهای بین سرشماریها و سرشماری عمومی کشاورزی ۱۴۰۳ است.
سرشماری عمومی کشاورزی سال ۱۴۰۳ از ۱۲آبانماه شروع و قرار است به مدت ۴۵روز ادامه یابد و نتایج آمار سرشماری عمومی کشاورزی از بهرهبرداران بخش کشاورزی اوایل سال۱۴۰۴ بهطور رسمی اعلام خواهد شد. این سرشماری یکی از بااهمیتترین سرشماریهای کشور است که دادههای دقیق و درست آن در تصمیمگیریهای کلان، تامین امنیت غذایی و منافع ملی تاثیرگذار است.
بررسی ۶هزار مامور بهصورت میدانی
چگونگی استخراج دادهها در این سرشماری کشاورزی ازسوی بیش از ۶هزار مامور سرشماری بهصورت میدانی، تلفنی یا با حضور خود کشاورزان و بهرهبرداران انجام میشود که بخشی از اطلاعات از فایلهای وزارت جهاد کشاورزی اخذ و بقیه در قالب ۲۸۰شاخص آماری در بخشهای مختلف زراعی، باغی، دام، طیور و آبزیان پرسش خواهد شد. طبق ماده۷ قانون مصوبه سال۱۳۵۲، اطلاعات و آمار کشاورزان، افراد و موسسات در مرکز آمار ایران محرمانه میماند و در اختیار هیچ دستگاه و نهادی همچون دستگاههای قضایی، اداری و مالیاتی قرار نمیگیرد، بهطوریکه محرمانگی در مرکز آمار ایران به مفهوم حفظ مجموعه نام، نامخانوادگی، آدرس و اطلاعات خاص اشخاص و کشاورزان است. درنهایت نتایج آمارگیری بهصورت کلی و عمومی در اختیار دستگاهها و نهادهای مختلف قرار میگیرد. مرکز آمار ایران از کشاورزان خواست تا در سرشماری عمومی کشاورزی با اطمینان کامل شرکت کنند و آمار و دادههای درست را در اختیار ماموران سرشماری قرار دهند.
نظر شما