آگاه: وزارت جهاد کشاورزی سال۹۴ طی یک برنامه ۱۰ساله خوداتکایی هشت محصول اساسی را در دستورکار قرار داده بود که براین‌اساس خودکفایی ۷۰درصدی در تولید دانه‌های روغنی تا افق ۱۴۰۴ هدف‌گذاری شده بود اما به‌رغم آنکه زمان زیادی تا پایان این برنامه باقی نمانده است، اختلاف معناداری با هدف وزارت جهاد دیده می‌شود که هریک از کارشناسان صنعت و بخش کشاورزی دلایلی برای تحقق ناکام ماندن این طرح مطرح می‌کنند. براساس گزارش‌های اعلامی طی سال‌های ۹۴ تا ۱۴۰۰ طرح خودکفایی در صنعت روغن ۱۰درصد رشد داشت؛ به‌طوری‌که از ۶درصد سال۹۴ به ۱۶درصد در سال۴۰۰ رسید اما متاسفانه عدم حمایت‌های لازم از این بخش موجب شده که ضریب خوداتکایی به ۷ تا ۱۰درصد برسد. این در حالی است که در برنامه هفتم خوداتکایی ۴۰درصدی دانه‌های روغنی هدف‌گذاری شده است. بنابر آمار انجمن روغن‌نباتی، سال گذشته دومیلیون تن انواع روغن در کشور تولید شد که امسال پیش‌بینی می‌شود این رقم به دومیلیون و  ۲۰۰هزارتن برسد که ۱۵۰هزارتن روغن معادل ۷ تا ۱۰درصد نیاز کشور از تولید داخل و ۹۰درصد مابقی از طریق دانه روغن یا روغن خام وارد می‌شود.
غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی در همایش ملی اخلاق در کشاورزی و غذا گفت: بررسی الگوی مصرف روغن نشان می‌دهد میزان مصرف آنها ۱.۵برابر سند ملی امنیت غذایی بوده و از استاندارد جهانی بیشتر است که این امر منجر به خروج ارز از کشور و تحمیل فشار بیشتر بر اقتصاد خانوارها شده است. درحالی‌که فرهنگ مصرف بر پایه اخلاق منجر به استفاده درست از مواد غذایی می‌شود.
صدراللّه دولت، مدیرعامل اسبق پشتیبانی امور دام گفت: در برنامه پنج‌ساله هفتم مکلف شده که به خوداتکایی ۴۰درصد در دانه‌های روغنی برسیم که دستیابی و تحقق این امر مستلزم یک سری اقدامات و بودجه است که متولیان امر باید پیگیری کنند. اما آنچه مسلم است براساس شرایط جغرافیایی این ظرفیت در کشور وجود دارد. به گفته او، باتوجه‌به ظرفیت و پتانسیل کشور این امکان وجود دارد که در صورت حمایت از کشت دانه‌های روغنی، خوداتکایی ۴۰درصد در برنامه هفتم محقق می‌شود، برای دستیابی به این امر نیاز است که کشاورزان دانه‌های روغنی را به‌عنوان کشت دوم پس از برنج و دیگر محصولات کشت کنند یا فصل کشت را جابه‌جا کنند که افزایش تولید رخ دهد.دولت با بیان اینکه برنامه هفتم در قالب برنامه‌های پروژه‌محور دنبال می‌شود، افزود: براساس آمار گمرک، سالانه پنج تا ۵.۵میلیون تن دانه روغنی و کنجاله سویا به‌دلیل وابستگی ۹۰درصدی در تامین روغن موردنیاز کشور وارد می‌شود که بیش از سه‌میلیارد دلار ارز برای این میزان دانه‌های روغنی صرف واردات می‌شود که رقم بالایی است، ازاین‌رو  باید تلاش کنیم تا در برنامه هفتم خودکفایی ۴۰درصد محقق شود تا خروج ارز به حداقل برسد. مدیرعامل اسبق پشتیبانی امور دام قیمت هر تن دانه‌های روغنی وارداتی را ۵۰۰دلار اعلام کرد و گفت: با احتساب قیمت امروز دانه‌های روغنی وارداتی، تحقق خوداتکایی ۴۰درصدی دانه‌های روغنی حدود ۱.۲میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی به همراه دارد، هرچند تا پایان برنامه ممکن است قیمت‌ها نوسان داشته باشد.براساس اعلام انجمن روغن‌نباتی، سرانه مصرف سالانه روغن به ازای هر نفر ۲۳ تا ۲۴کیلوگرم است که آزادسازی قیمت و حذف یارانه از واردات بر میزان مصرف اثر می‌گذارد، کمااینکه حذف ارز ترجیحی از واردات تاحدودی سرانه را کاهش داد.
در ادامه عقیلی ایمانی، مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران گفت: در برنامه هفتم بر خودکفایی ۹۰درصدی محصولات اساسی تاکید شده است اما در حوزه دانه‌های روغنی به سبب وابستگی ۹۰درصدی به آن‌سوی مرزها، خوداتکایی ۴۰درصدی هدف‌گذاری شده است.
به گفته او، باوجودآنکه امکان کشت دانه‌های روغنی در کشور فراهم نیست؛ ازاین‌رو مسئولان در حوزه تولید و کشت باید برنامه مدونی اتخاذ کنند تا هدف برنامه هفتم محقق شود. ایمانی از افزایش دوبرابری تولید کلزا خبر داد و گفت: در سال زراعی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ از ۱۴۰هزار هکتار، ۲۸۰هزارتن کلزا تولید شد که بنا بر برشی که براساس برنامه هفتم به استان‌ها داده شده، امیدواریم سالانه طبق برنامه و برحسب منابع و اعتبارات تخصیصی، خوداتکایی دانه‌های روغنی محقق شود.  
کارشناس کشاورزی تعیین قیمت تضمینی مناسب برای کلزا، بارندگی‌های بهاره و تامین فراوان نهاده‌های بذر و کود برای کشاورزان را از عوامل موثر بر افزایش تولید کلزا در سال زراعی گذشته اعلام کرد و گفت: امسال کشت ۲۰۰هزار هکتار کلزا هدف‌گذاری شده است که از این میزان انتظار می‌رود حداقل ۲۶۰ تا ۲۷۰هزارتن محصول تولید شود. تحقق خوداتکایی ۴۰درصدی دانه‌های روغنی در برنامه هفتم می‌تواند برای اقتصاد کشور دستاوردهایی داشته باشد که انتظار می‌رود با اتخاذ سیاست‌های حمایتی و برنامه‌ریزی مناسب این امر تحقق یابد، چراکه خوداتکایی نسبی در تولید محصول استراتژیک در ارتقای ضریب  امنیت غذایی، کاهش وابستگی به آن‌سوی مرزها و خروج از کشور تاثیر بسزایی دارد.