آگاه: این کلام نورانی وحی است که در آن هیچگونه نقص و عیب راهی ندارد؛ خداوند متعال، محترم شمردن و تعظیم شعائر را از صفات پسندیده و مستحسن ذکر کرده و بر آن تاکید فرموده است. پیروان اسلام ناب و شیعیان بر همین مبنا و بر پایه جهانبینی توحیدی، «حق» و مصادیق آن را بزرگ میشمارند و بر تعظیم و تبجیل آن، اصرار و ثبات قدم دارند. این گزارهای است که در کتاب تمدن تاریخی شیعی همواره ثبت و ضبط است.
بدون تردید بر پایه همین تعظیم شعائر و بزرگداشت ارزشهای جبهه حق و مناسک محوری است که شیعه در طول تاریخ درخشان خود همواره قوام و صلابت یافته است؛ بر پایه همین راهبرد است که اعتقادات دینی شیعیان مستمرا تقویت شده است؛ شاهد مثالِ این امر، مقایسه اعتقادات دینی مردم ایران در قبل و بعد از انقلاب اسلامی است؛ تمامی مطالعات و پژوهشها گواه آن است که اعتقادات دینی مردم ما نسبت به قبل از انقلاب مضاعف شده است. یکی از علل تقویت اعتقادات دینی مردم ایران، همین تکیه بر مناسک و تعظیم شعائر است که پس از انقلاب و بواسطه انقلاب، با محوریت خودِ مردم، در ایام مشخصی از سال برجسته و موسع شد.
ناگفته پیداست که تکیه بر ارزشهای دینی و ترویج آنها در میان آحاد مردم از طریق همین مناسک محوری و تعظیم شعائر، چه دستاوردهای شگرفی در حوزه اجتماع دارد. «امیل دورکیم» جامعهشناس شهیر فرانسوی، در اثر معروف خود، «دین» را از عوامل نجاتبخش جامعه از ناهنجاریها قلمداد میکند و جامعه ناهنجار و آنومیک را جامعهای دینگریز و دینزده میداند.
مع الاسف طی سالهای اخیر برخی افراد که مدعی دغدغهمندی در حوزه دین و جامعه هستند، با ژستهای روشنفکرانه و برای خوشامد سکولارها و لائیسیتهها، به مناسک دینی میتازند و برای لایک گرفتنهای کذایی، تعظیم شعائر را فاقد اعتبار و هزینهزا معرفی میکنند! این افراد که به تحلیلهای خود روکشهای جامعهشناسانه نیز میافزایند، هیچگاه به این سوالِ مشخص پاسخ ندادهاند که اگر مناسکمحوری از منظر آنها فاقد اعتبار است، پس علت میل و اشتیاق وصفناپذیر مردم به حضور و نقشآفرینی در همین مناسک و شعائر از کجا نشات میگیرد؟ مگر غیر از این است که طبق قواعد علم جامعهشناسی، اعتبار اجتماعی از خودِ اجتماع و اعضای تشکیلدهنده آن یعنی مردم و شهروندان، کسب میشود؛ آیا میلیونها هموطنی که برای شرکت در راهپیمایی تمدنساز اربعین، یک سال را چشم انتظار مینشینند، در زمره مردم و اعضای تشکیلدهنده اجتماع نیستند؟ آیا بیش از چهار میلیون انسانی که سال گذشته در مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر تهران حاضر شدند، در زمره مردم نیستند؟! پس این مردم و این اعتبار اجتماعی که عدهای جامعهشناسنما مدام از آن دم میزنند، چیست و کدام نمودها و مصادیق را دارد؟
اما نکته قابل تأسف آن است که همین اَباطیلی که گاهی از ناحیه عدهای جامعهشناسنما و شبهروشنفکر در تخطئه مناسکمحوری و مشخصا تعریض به راهپیمایی اربعین و مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر مطرح میشود، در تبلیغات و ضدتبلیغات انتخاباتی نیز راه یابد! چندی پیش یکی از کارشناسان در برنامه «میزگرد فرهنگی» شبکه دوی سیما، در حضور یکی از کاندیداهای انتخاباتی، به بِلاوجهترین شکل ممکن برای به چالش کشیدن این نامزد انتخاباتی، بحث مناسک و شعائر را پیش کشید و تلاش کرد چنین القا کند مراسماتی نظیر مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر که از مصادیق و نمودهای تعظیم شعائر است، اموری هزینهزاست؛ فرد مزبور البته تعمدا اشاره نکرد که اولا این قبیل مراسمها، مردممحور و مردمپایه است و هزینههای آنها نیز عمدتا از طریق خودِ مردم و دوستداران و محبین آلالله و امیرالمؤمنین علی(ع) تامین میشود و ثانیا این قبیل مراسمها، در ایجاد نشاط و بهجت اجتماعی و تقویت انسجام مردمی بسیار موثر است.
۳۱ خرداد ۱۴۰۳ - ۱۱:۳۶
ذَلِکَ وَمَنْ یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ؛ محترم و بزرگ شمردن و تَبجیل شعائرِ دین خدا ازجمله صفات انسانهای متقی و قلوب آزاده است.