آگاه: در ایران بیش از ۲۱گونه مار سمی و نیمه سمی و ۳۵گونه مار غیرسمی و بیش از پنج گونه مار دریایی وجود دارد؛ از افعی گرفته تا مار شاخدار و کبرا. گونه‌های ارزشمندی که در حلقه مارگیرها گرفتار می‌شوند و بعد از روزها اسارت در گونی به مراکزی می‌رسند تا اول سمشان را بعد جانشان را بگیرند. در این شرایط خبر می‌رسد با همکاری دانش‌بنیان‌ها قرار است جان این خزندگان در امان باشد تا رو به انقراض نروند.
این خبر را روز گذشته مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست چنین اعلام کرد: تفاهم‌نامه چندجانبه تکثیر و پرورش گونه‌های مار در اسارت با هدف استحصال سم و در راستای حفاظت از مارهای زهرآگین در کشور به امضا رسید.
غلامرضا ابدالی افزود: دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست براساس وظایف قانونی و رسالت حفاظت از گونه‌های در معرض خطر انقراض و در راستای بهره‌برداری پایدار از جمعیت مارهای سمی کشور، از سنوات قبل اقدامات موردنیاز برای تصحیح فرآیند برداشت و زنده‌گیری مارهای سمی و استحصال سم با هدف تولید پادزهر را در دستورکار قرار داده و مقدمات آن با انجام طرح‌های پژوهشی همچون امکان تکثیر در اسارت و پرورش گونه‌های مارهای سمی و مقایسه کیفیت پادزهر تهیه‌شده از آن با پادزهر تهیه‌شده از زهر مارهای صیدشده از طبیعت را به مرحله اجرا درآورد.
وی اظهار داشت: در پی به‌دست‌آمدن نتایج ارزشمند تحقیقاتی، در مرحله بعد با همکاری دانشگاه منابع طبیعی تهران، طرح مرکز تکثیر و پرورش مارهای سمی با اخذ مجوزهای قانونی و نظارت‌های کامل احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفت تا ضمن فراهم آوردن فرصت‌های آموزشی و پژوهشی برای دانشجویان و پژوهشگران با تکثیر در اسارت و تولید زادگانی با شایستگی ژنتیکی، زمینه احیای جمعیت طبیعی و نیز تولید زهر موردنیاز موسسات و سازمان‌های متولی تولید پادزهر کشور را فراهم کند.
ابدالی تصریح کرد: با ورود یک شرکت دانش‌بنیان که مورد قبول وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفته، فعالیت‌های آن در زمینه تولید سرم بیولوژیک به‌عنوان یکی از مراکز تامین‌کننده عمده پادزهر ادامه یافت. وی افزود: خوشبختانه تلاش سازمان حفاظت محیط‌زیست پس از گذشت بیش از یک دهه با انعقاد تفاهم‌نامه مشترک میان دانشگاه منابع طبیعی دانشگاه تهران و این شرکت دانش‌بنیان به ثمر نشست.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست، کاهش برداشت گونه‌های مارهای زهرآگین از طبیعت، ارسال نمونه‌های ژنتیکی برای تکمیل بانک ژن گونه‌های مارهای سمی کشور و استحصال زهر از مارهای زهرآگین متناسب با اعلام نیاز سالانه وزارت بهداشت را ازجمله اهداف این طرح عنوان کرد و گفت: پیشبرد اهداف حفاظتی از گونه‌های مارهای زهرآگین در کشور و گسترش تحقیقات مراکز آموزشی نیز ازجمله دیگر اهداف ما در انعقاد این تفاهم‌نامه است.
چندی پیش معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست دراین‌باره گفت: برخی سال‌ها برای جمع‌آوری مار از طبیعت بین دو تا سه‌هزار حلقه مجوز داده می‌شد که این تعداد را کاهش دادیم؛ به‌طوری‌که در سال۱۴۰۱ فقط مجوز ۴۵۰حلقه مار را صادر کردیم اما در تلاشیم تا با همکاری مشترک با دانشگاه تهران و شرکت‌های دانش‌بنیان تعداد صدور مجوزها را به صفر برسانیم.
حسن اکبری درباره وضعیت خزندگان ازجمله مارها در طبیعت اظهار داشت: به نظر می‌رسد خشکسالی و تغییر اقلیم به بسیاری از خزندگان آسیب جدی رسانده است، در واقع خزندگان گروهی از مهره‌داران هستند که از توسعه و تخریب زیستگاه‌ها آسیب جدی دیده‌اند. بسیاری از مناطق غرب کشور به دیم‌زار تبدیل شدند، بسیاری از زیستگاه‌ها توسط جاده‌ها و معادن تخریب شدند؛ ازاین‌رو وضعیت خزندگان به‌ویژه آنهایی که کمیاب‌تر بودند تا حدودی آسیب‌پذیر شدند. این در حالی است که به این موجودات کمتر توجه می‌شود و با این تغییرات قدرت جابه‌جایی و مهاجرتشان محدودتر شده است که این روند به آسیب‌پذیری آنها اضافه می‌شود.
اکبری درباره وضعیت خزندگانی مانند مار که از آنها زهرگیری می‌شود، گفت: باتوجه‌به آسیبی که خشکسالی و تخریب زیستگاه به حیات و جمعیت مارها وارد کرده در تلاشیم تا زنده‌گیری آنها از طبیعت با هدف زهرگیری به صفر برسد؛ از این رو تکثیر در اسارت این گونه جزو برنامه‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست است؛ البته این کار قبلا با همکاری دانشگاه تهران کلید خورده بود، مراحل پایلوت را گذراند و در این یک سال گذشته به نتایج بسیار خوبی رسید؛ در واقع توانستند مارهای سمی را که همیشه با هدف زهرگیری از طبیعت جمع‌آوری می‌شدند در اسارت تکثیر کنند و از آنها زهر بگیرند، حال قرار است در یک کار مشترک با شرکت‌های دانش‌بنیان مراحل تولید آنتی وروم از زهر تهیه و مراحل تست آن هم انجام شود، این می‌تواند کمک کند به اینکه از صدور مجوز برای زنده‌گیری مار در طبیعت بی‌نیاز شویم که این گام مهمی است.
۲۰ تیر ۱۴۰۳ - ۱۲:۳۰
استفاده از زهر مار در پزشکی امری است که از دیرباز معمول بوده است. برای این کار باید این خزنده از طبیعت زنده‌گیری می‌شد که سازمان حفاظت محیط‌زیست سالانه برای سه‌هزار حلقه مار مجوز صادر می‌کرد، اما اکنون در تلاش است تا با تکثیر در اسارت، زنده‌گیری این خزندگان از طبیعت را به صفر برساند. چون کارشناسان اعتقاد دارند بعد از سم‌گیری از مار، تولید سم دوباره در بدن این خزنده در اسارت کیفیت ندارد، مارها را بعد از سم‌گیری از بین می‌برند؛ موضوعی که سال‌ها مورد انتقاد حامیان و دوستداران حیات‌وحش بود.