آگاه: در زمینه کمبودهای دارویی در سال‌های مختلف باید مسائل گوناگونی را بررسی کرد. گاهی تصمیم‌های نادرست مدیریتی، گاهی عدم پیش‌بینی و پیشگیری از کمبودها در این زمینه موثر بوده، اما همواره ردپای ارز در این زمینه مشاهده می‌شود. گاهی تغییرات قیمت ارز، گاهی میزان و زمان تخصیص ارز، چماقی بر سر دارو شده است.

طرح دارویار چقدر موفق بود؟
اما برای رفع بسیاری از مشکلات حوزه دارو، طرح ملی دارویار در تیرماه سال۱۴۰۱ اجرا شد که براساس آن داروهای تولید داخل و وارداتی مشمول اصلاح یارانه ارزی شدند تا یارانه دارو از طریق بیمه‌ها به بیماران برسد؛ در واقع در قالب اجرای این طرح مابه‌التفاوت یارانه دارو توسط سازمان‌های بیمه‌گر پرداخت می‌شود تا میزان پرداختی از جیب بیمار نسبت به قبل از اجرای طرح هیچ تغییری نکند.
براساس اعلام وزارت بهداشت، به‌طور همزمان پوشش بیمه‌ای ۳۶۶قلم داروی جدید غیربیمه‌ای مشمول طرح دارویار قرار گرفت. اجرای این طرح راه‌حلی برای جلوگیری از قاچاق گسترده دارو به کشورهای همسایه، فساد در حوزه ارز ترجیحی، بیش‌اظهاری و گران‌فروشی برخی شرکت‌ها، کمبودهای دارویی، کندی تخصیص ارز، عدم تامین ارز مرغوب، مشکلات صنعت در تولید و... بود. درحال‌حاضر دو سال از اجرای طرح دارویار گذشته است و وارد سومین سال اجرا شده است. این در حالی است که بسیاری از حامیان و طرفداران این طرح، امروز به منتقد و حتی مخالف اجرای طرح دارویار تبدیل شده‌اند.
هادی احمدی، عضو هیات‌مدیره انجمن داروسازان ایران درباره طرح دارویار گفت: این طرح در راستای سیاست‌های کلی نظام سلامت بر مدیریت منابع از طریق نظام بیمه‌ای و با دو هدف ساماندهی ارز تخصیصی به حوزه دارو و ساماندهی یارانه دارو و جلوگیری از قاچاق معکوس اجرایی شد.

طرح دارویار روی کاغذ خوب بود
وی افزود: این طرح یک جراحی اقتصادی در صنعت دارو بود، به‌طوری‌که همه فعالان حوزه دارو معتقدند طرح خوبی بود؛ البته طرح‌ها و ایده‌های ما روی کاغذ خوب است و مشکل ما در نحوه اجراست.
احمدی ادامه داد: قیمت دارو در کشور ما نسبت‌به کشورهای منطقه بسیار پایین‌تر است، دارو قاچاق معکوس می‌شد. طرح دارویار کمک کرد قاچاق معکوس دارو کمتر شود. طبق مصوبه مجلس در این طرح آمده بود که پرداختی از جیب مردم صورت نگیرد و نظام بیمه‌ای مابه‌التفاوت قیمت دارو را به آخرین زنجیره پرداخت کند که داروخانه‌ها هستند. وی با عنوان این مطلب که حدود ۳۶۶قلم دارو که تحت پوشش بیمه نبودند در طرح دارویار بیمه شد، گفت: در این طرح قیمت دارو دو سه برابر شد و مطالبات ما از بیمه‌ها چندین برابر افزایش پیدا کرد.
مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان ایران تاکید کرد: دو سه ماه ابتدایی طرح بسیار خوب بود اما مشکل اصلی ما نه‌تنها در طرح دارویار بلکه در همه طرح‌ها نقدینگی و منابع پایدار است. متاسفانه منابع پایدار برای این طرح دیده نشد و طرح را دچار مشکل کرد. وی افزود: سال۱۴۰۱ و ابتدای شروع این طرح مجلس ۷۳همت برای این طرح در نظر گرفته بود که تنها ۵۰درصد پرداخت شد. سال۱۴۰۲، سازمان غذا و دارو ۱۰۷همت برای طرح دارویار تقاضا کرده بود اما مجلس با ۶۹همت موافقت کرد. سال۱۴۰۳ تقاضای سازمان غذا و دارو ۱۲۵همت بود ولی با ۸۵همت موافقت شد.احمدی گفت: دود عدم توازن منابع و پرداخت‌ها به چشم مردم می‌رود و می‌گفتیم قیمت دارو باید به شهریور ۱۴۰۰ برگردد، درصورتی‌که این اتفاق رخ نداد چون ۴۰همت که هر سال به این طرح تزریق می‌شود یک جایی خودش را نشان می‌دهد. وی افزود: مطالبات داروخانه‌ها از شرکت‌های بیمه‌ای تقریبا چهار برابر شد، شرکت‌های بیمه‌گر هم به تعهدات قانونی خود عمل نکردند که باعث شد در سال گذشته ۱.۴همت چک برگشتی از داروخانه‌ها داشتیم. چک برگشتی و کمبود نقدینگی به تولید برمی‌گردد، می‌خواستیم کمبود دارو نباشد اما با این طرح و اختصاص ناقص بودجه کمبود دارو افزایش یافت.
عضو هیات‌مدیره انجمن داروسازان ایران تاکید کرد: بیش از ۹۷درصد دارو را در داخل تولید می‌کنیم اما اینها نیاز به منابع دارد، اگر پول نباشد که ماده اولیه بخریم و دستمزد کارگر بدهیم همین ۹۷درصد می‌خوابد. به‌طور متوسط هفت‌سال است ۴۰درصد منابع اختصاص نمی‌یابد. این چرخه معیوب خودش را جایی نشان می‌دهد و باعث می‌شود طرح به‌خوبی اجرا نشود. وی افزود: سازمان‌های بیمه‌گر وسط راه خودشان را کنار کشیدند و گفتند سهم خودمان را می‌دهیم و مابه‌التفاوت ارز را سازمان برنامه و بودجه بدهد، سازمان برنامه و بودجه از وسط ماجرا کار را برعهده گرفت و سهم ارز را پرداخت کرد، اما هیچ زیرساختی وجود نداشت و قراردادی با سازمان هدفمندی یارانه‌ها نداریم و تنها قرارداد داروخانه‌ها و موسسات پزشکی با سازمان‌های بیمه‌گر است. بدون هیچ مشورت و زیرساختی طرحی را به این شکل درآورده‌اند. وی افزود: بزرگ‌ترین مشکل ما تامین نقدینگی است، اگر منابع به‌موقع و به مقدار لازم تامین نشود چرخه معیوب به کل چرخه آسیب می‌زند.
عضو هیات‌مدیره انجمن داروسازان ایران تاکید کرد: امیدواریم سازمان‌های بیمه‌گر و سازمان هدفمندی یارانه‌ها و سازمان برنامه و بودج

چالش شرکت‌های دارویی
غلامحسین صادقیان، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو به‌تازگی گفته است: تاکنون از ۱.۵میلیارد ارز تخصیصی به دارو و تجهیزات پزشکی تنها ۶۰۰میلیون دلار آن تامین شده است، این ارقام نشان‌دهنده این است که شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده نتوانسته‌اند نقدینگی خود را تمین کنند و با این چالش مواجه هستند.
محمد عبده‌زاده، رییس سندیکای صنایع داروسازی ایران نیز در اظهارنظری اشاره کرده است که یکی از چالش‌های اصلی دارو که دولت جدید با آن مواجه است، مسئله کسری بودجه ۱۴۰۳ است. این کسری بودجه در بخش دارو چالش‌های جدی‌تری دارد. شرکت‌های دارویی با بحران نقدینگی مواجه‌اند و بیمه‌ها نیز به تعهداتشان عمل نمی‌کنند.
تنها دو روز به مراسم تنفیذ و تحلیف رییس‌جمهوری جدید باقی مانده و به‌زودی پزشکیان برای رأی اعتماد وزیران پیشنهادی خود ازجمله وزیر بهداشت به مجلس می‌رود. 
بررسی گزینه‌های پیشنهادی برای وزارت بهداشت ازسوی کارگروه موردنظر به پایان رسیده و ۱۰نفر به شورای راهبری دولت چهاردهم معرفی شدند و اکنون به نظر می‌رسد پرونده گزینه‌های وزارت بهداشت بسته شده است.
حالا باید منتظر ماند و دید دولت چهاردهم برای مشکلات دارویی اعم از کمبود و نرخ دارو، چالش داروخانه‌ها و تولیدکنندگان دارو چه خواهد کرد و وزیر بهداشت جدید چگونه می‌تواند از پس بحران دارویی پیش رو برآمده و حداقل آسیب به شرکت‌های دارویی و بیماران وارد شود؟