۲۳ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۱:۵۳

ملیحه محمودخواه –خبرنگار گروه جامعه: بازار میوه شرایط عجیب و غریبی را طی می‌کند و آنقدر قیمت میوه به‌خصوص میوه‌های نوبرانه بالا رفته است که کم‌کم درحال حذف میوه از سبد خانواده‌ها هستیم؛ اتفاقی که می‌تواند در آینده به بروز مشکلات تغذیه‌ای به‌ویژه در کودکان منجر شود.

آگاه: کارشناسان بر این باورند که قیمت میوه‌های نوبرانه در بازار تهران در آستانه تابستان ۱۴۰۳ به نسبت زمان مشابه سال قبل از آن، ۶۰ تا ۱۲۰درصدی افزایش داشته است. چندی پیش نرخ‌نامه میدان‌های تره‌بار تهران منتشر شد که مقایسه قیمت‌های آن با نرخ‌نامه منتشرشده در اواخر خرداد۱۴۰۲ موید تورم چشمگیر در بازار میوه است.
نکته مهمی که در این میان قابل‌توجه است این است که قیمت میوه مغازه تا مغازه، محله تا محله نیز متفاوت است؛ به‌طور مثال در یک محله میانی شهر هلو در یک مغازه کیلویی ۵۷هزار تومان قیمت‌گذاری شده و در آن‌سوی خیابان ۵۰هزار تومان به فروش می‌رسید. زردآلو، ۸۵هزار تومان فروخته می‌شود اما کمی بالاتر قیمت آن ۷۰هزار تومان نوشته و در معرض نمایش گذاشته شده است. میانگین قمیت گیلاس بسیار متفاوت است و از ۸۰هزار تومان شروع و تا ۱۵۰هزار تومان می‌رسد این در حالی است که میانگین قیمت این میوه در سال گذشته چیزی در حدود ۷۰ تا ۸۰هزار تومان بود.رشد قیمت‌ها در مغازه‌ها به میوه‌های نوبرانه محدود نیست و میوه‌هایی مانند موز که خردادماه گذشته کیلویی ۵۴هزار تومان بود امسال به کیلویی ۶۹هزار تومان رسیده است.
هندوانه نیز در خرداد گذشته کیلویی هشت‌هزار و ۵۰۰تومان بود که امسال به ۱۳هزار و ۵۰۰تومان در میادین میوه و تره‌بار رسیده و مغازه‌ها کمی بالاتر از میانه شهر تا کیلویی ۳۰تومان نیز  این میوه را به فروش می‌رسانند. قیمت توت‌فرنگی که پس از گذشت دو ماه از ورود نوبرانه آن به بازار با کاهش مواجه شد، در شرایطی به ۱۰۰هزار تومان رسید که سال گذشته در همین زمان کیلویی ۵۲هزار تومان بود. این در حالی است که برخی مغازه‌ها این میوه را کیلویی ۸۵ تا ۹۰هزار تومان نیز قیمت‌گذاری کرده‌اند.
براساس آخرین قیمت‌های اعلام‌شده در میدان‌های تره‌بار، بهای هر کیلو سیب زرد و قرمز لبنانی ۳۱هزار تومان، توت سفید ۶۷هزار تومان، شلیل ۶۵هزار تومان، طالبی ۳۰هزار تومان، خیار رسمی ۲۸هزار تومان و با ورود میوه‌ها به فروشگاه‌های سطح شهر قیمت‌ها بار دیگر افزایش پیدا می‌کند.
نکته جالب ماجرا اینجاست که گاهی قیمت میوه‌ها در سطح شهر و مناطق مختلف شهر تهران تا ۴۰درصد تفاوت دارد.
یک فروشنده در گفت‌وگو با خبرنگار آگاه به این موضوع اشاره می‌کند که تفاوت میوه در مغازه‌های مختلف بین ۵ تا ۴۰درصد متغیر است آن هم بسته به نوع میوه و میزان خرابی دارد که میوه دارد. این فروشنده به این موضوع اشاره می‌کند که هر فروشنده براساس میزان خریدار و قیمتی که فروشنده می‌تواند پرداخت کند میوه‌ها را قیمت‌گذاری می‌کند؛ به این دلیل که فقط میوه طی یک روز به فروش برسد و از دورریز آن جلوگیری شود. او می‌گوید برخی میوه‌ها که کیفیت خیلی خوبی دارند گاهی تفاوت‌های زیادی دارند؛ مثلا گیلاس در برخی مغازه‌ها تا کیلویی ۳۵۰هزار تومان نیز به فروش می‌رسد و هلو نیز بسته به میزان تازگی و کیفیتش تا ۲۰۰تومان هم قیمت‌گذاری می‌شود. پدیده نوظهوری که در سال‌های اخیر شیوه نرخ‌گذاری میوه را در شهرهای ایران تغییر داده، افزایش خرید از فروشگاه‌های اینترنتی و همچنین فروش میوه به‌صورت بسته‌بندی در سوپرمارکت‌های بزرگ شهر است که در هر کدام بار دیگر قیمت میوه را با یک افزایش دیگر مواجه می‌کنند.
برخی رسانه‌های داخل ایران اعلام کرده‌اند تفاوت قیمت میوه در میدان‌های تره‌بار با فروشگاه‌های اینترنتی گاه تا ۳۰۰درصد فرق دارد؛ البته این تفاوت قیمت دست‌کم در فروشگاه‌هایی مانند اسنپ‌فود و دیجی‌کالا قابل‌مشاهده نیست و به نظر می‌رسد مربوط به عرضه میوه‌ها به شکل بسته‌بندی‌ در برخی هایپرمارکت‌های مناطق شمالی شهر تهران باشد.
در بررسی فروشگاه‌های اینترنتی، به‌طور مثال قیمت زردآلو در برخی از این فروشگاه‌ها تا هر کیلو ۱۶۰هزار تومان نیز می‌رسد که با  قیمت کیلویی ۸۵هزارتومانی در نرخ‌نامه میدان تره‌بار ۷۵هزار تومان فاصله دارد.
نکته مهم دیگری که باید در نظر گرفت پایین آمدن نزدیک به ۲۰درصدی قیمت میوه‌های نوبرانه پس از گذشت مدتی از عرضه آن‌ها در بازارهای ایران است. رییس اتحادیه بارفروشان چندی پیش اعلام کرد «باتوجه‌به گرمای هوا و افزایش عرضه در برابر تقاضا، قیمت میوه‌های نوبرانه ۱۵ تا ۲۰درصد کاهش می‌یابد.»
کاهش قیمت می‌تواند نتیجه نگرانی عرضه‌کنندگان از خرابی میوه‌ها به‌دلیل کم‌ شدن خریدارانی باشد که توان مالی آن‌ها مانع خرید میوه‌های نوبرانه می‌شود. افزایش قیمت میوه طی سال‌های اخیر موجب کاهش مصرف و همچنین تغییر الگوی خرید میوه در ایران شده است. برخی خانواده‌ها که تا چند سال پیش خرید میوه را براساس کیلوگرم و به‌صورت هفتگی یا روزانه انجام می‌دادند، حالا فاصله خرید میوه طولانی‌تر و حجم آن کمتر شده و گاهی به خرید دانه‌ای میوه یا صرف‌نظر از خرید میوه کاهش یافته است.

خوردن میوه و سبزیجات تامین‌کننده آب بدن هستند 
یک متخصص تغذیه بر اهمیت مصرف میوه‌ها و سبزیجات در فصل تابستان می‌کند و می‌گوید: تغذیه سالم نقش مهمی در افزایش سلامتی ایفا می‌کند و اگر به هرم تغذیه سالم توجه کنیم باید نصف بشقاب مصرفی هر فرد در طول شبانه‌روز میوه و سبزیجات باشد. 
مریم محمودی بر این باور است که در تابستان‌ها مصرف میوه و سبزیجات مهم‌تر است، چراکه بدن در طول روز آب بیشتری از دست می‌دهد و همین دلیل خوردن آن بیشتر توصیه می‌شود. وی توضیح می‌دهد که یکی از بهترین نعمت‌های خداوند در فصل تابستان تنوع میوه‌ها و سبزیجات است که همه آنها غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند؛ از این رو مصرف مقادیر کافی میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند خطر چاقی و دیابت را کاهش دهد، چراکه میوه‌ها و سبزیجات علاوه‌بر آنتی‌اکسیدان‌ها حاوی فیبر بسیار خوبی هستند که می‌توانند سلامت گوارش را تامین و خطر یبوست و سرطان‌ها را کم کند.
محمودی به وجود آب فراوان در میوه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از نیازهای مهم بدن است و توصیه می‌کنیم که هر فردی هر روز یک تا دو لیتر آب را مصرف کند به‌ویژه افرادی که کار در بیرون از منزل دارند و تعریق‌های شدید دارند که باعث ازدست‌رفتن آب و سدیم می‌شود، طبیعتا برای جایگزینی میوه‌ها و سبزیجات بسیار حائزاهمیت است. وی اظهار می‌کند: توصیه می‌کنیم افراد از میوه‌های خشک، انواع برگه‌ها، مویز، توت، آجیل‌ها و آبمیوه‌های طبیعی به‌جای شیک‌ها که مقادیر زیادی شکر دارند و به‌جای تنقلاتی مانند چیپس و پفک از انواع میوه‌های خشک استفاده کنند یا حتی از شیر استفاده کنند و به سراغ موادغذایی صنعتی نروند. او به بحث گرانی میوه‌ها اشاره کرده و می‌گوید: عدم استفاده از میوه‌ها می‌تواند مشکلات زیادی را برای افراد ایجاد کند؛ چراکه افراد اصولا جایگزین‌هایی مانند پفک یا چیپس یا مواد پرکالری را جایگزین آن می‌کنند و به همین دلیل چاقی و مشکلات دیابت را در پی خواهد داشت.

دست ما کوتاه و خرما بر نخیل 
میوه‌ها روی هم انبار شده‌اند و داخل میوه‌فروشی ۱۰نفری هستند اما تنها چند نفری چند کیسه بزرگ به دست دارند که انواع میوه در آن پیدا می‌شود اکثر مردم چند پیاز و سیب‌زمینی در کیسه دارند با یکی دو کاهو.  
محمد ۴۵ساله است و پدر خانواده. هر غرفه‌ای که می‌رود اول قیمت روی میوه‌ها را می‌خواند خودش می‌گوید: خرج و دخلش به خرید میوه‌های مختلف نمی‌رسد. سال‌های قبل هر سال تابستان همیشه یخچال خانه پر از میوه بوده اما حالا توانش فقط به خرید هندوانه و خیار می‌رسد، می‌گوید: گاهی وقت‌ها فقط برای آنکه بچه‌ها بعضی میوه‌ها مثل خیار را ویار کنند دانه‌ای میوه می‌خرم.  سجاد مرد میانسال دیگری می‌گوید: تفاوت قیمت‌ها در بازار میوه خیلی متفاوت است گاهی دقیقا ۲۰ تا ۳۰هزار تومان خرید از این مغازه تا آن مغازه برای خرید یک نوع میوه متفاوت است، به‌خاطر همین در گرما مجبوریم مسیرمان را ۲۰دقیقه‌ای طولانی‌تر کنیم تا به این مغازه برسیم و میوه ارزان‌تر بخریم.فاطمه مادر خانه‌داری است که یک کیسه بادمجان در دست دارد، می‌گوید: این کیسه را از جلوی مغازه برداشته‌ام کمی پلاسیده‌تر است اما پوستش را که بگیریم همان است دیگر. مهم این است که این کیسه‌های جلوی مغازه ارزان‌تر است و می‌توان آنها را خرید. یکی دیگر از مشتریان می‌گوید: مدت‌هاست سرفصل نمی‌توانیم میوه نوبرانه بخریم. می‌ماند ارزان‌تر که می‌شود برای بچه‌ها از انواع مختلف خریداری می‌کنم. 

نوسان قیمت میوه و تره‌بار در تهران
قیمت    میوه
۱۳ و ۵۰۰ تا ۲۵ هزار تومان    طالبی
۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان    هلو
۵۷ تا ۳۰۰ هزار تومان    گیلاس
۵۴ تا ۷۰ هزار تومان    موز
 ۸۵۰۰ تا ۳۰ هزار تومان    هندوانه
۷۰ تا ۸۵ هزار تومان    توت فرنگی
۲۰ تا ۳۰ هزار تومان    سیب‌زمینی
۱۸ تا ۳۲ هزار تومان    پیاز
۱۹ تا ۳۳ هزار تومان    گوجه فرنگی
۳۲ تا ۴۵ هزار تومان    خیار