آگاه: سفر به عراق و حضور کنار مداحان عربی، تنها مقصد مداحان ایرانی برای برگزاری مراسم عزاداری در این سال‌ها نبوده است. پاکستان ازجمله کشورهایی است که شیعیان زیادی دارد اما عموما برای سفر به کربلا و حضور در مراسم مذهبی با محدودیت‌های زیادی مواجه می‌شوند. به همین منظور، سال گذشته برخی از مداحان به این کشور سفر کردند. روسیه و ترکیه نیز در سال‌های اخیر مقصد سفر برخی از مداحان برای حضور میان شیعیان این کشورها بوده که البته عموما با دعوت‌های مردمی صورت می‌گرفته است.
مرغ همسایه غازه
باید گفت این موضوع، پدیده تازه و ناشناخته‌ای نیست که تنها ازسوی ایران صورت گرفته باشد؛ برای مثال، سعودی‌ها به گونه‌ای فعال، مشغول ترویج فرهنگ و رسوم خود حتی با استفاده از ورزش هستند. نزدیک شدن انکارناپذیر رونالدو پس از حضور در باشگاه النصر به فرهنگ عربستان، موضوعی است که در کنار شکل‌گیری ظن استفاده این کشور از رونالدو برای پیشبرد پروژه تبلیغاتی، تحسین‌های بسیاری را از سوی همین رسانه‌ها در پی داشته است. سال گذشته، در جریان بازی‌های خانگی النصر، بعد از پیروزی مقابل الشباب، شادی بعد از گل رونالدو واکنش‌های زیادی به همراه داشت. سجده شکر او بعد از این پیروزی مورد توجه رسانه‌های خارجی قرار گرفت. بعد از این نیز پوشیدن دشداشه عربی رونالدو و ان‌شاءالله گفتن او در حین مصاحبه هم واکنش‌های دیگری با خود به همراه داشت و بازار تئوری‌پردازی‌ها را در این رابطه که عربستان از این روش دست به تبلیغ می‌زند داغ کرد. نکته قابل‌توجه این بود که این دست اقدامات عربستانی‌ها در ترویج دین و آداب و رسوم عربستان، در ایران نیز واکنش‌های زیادی به همراه داشت و از آن استقبال می‌شد. واقع امر این بود که عربستان ضمن اینکه تلاش می‌کرد فوتبال خود را به‌وسیله رونالدو ارتقا بدهد و توجه رسانه‌های اروپایی و آمریکایی را به آن جلب کند، یک روش هوشمندانه برای تبلیغ ایدئولوژی خود پیدا کرده بود؛ سیاستی که به روش‌های مختلف توسط دیگر کشورهای مسلمان و مراکز اسلامی در اروپا نیز دنبال می‌شود.
در ایران نیز برای تبلیغات اسلامی اقداماتی انجام می‌شود اما سفر اخیر میثم مطیعی به تایلند که با دعوت شیعیان این کشور صورت گرفته بود با واکنش‌های زیادی از جانب رسانه‌ها به خصوص رسانه‌های معاند فارسی‌زبان همراه شد. این رسانه‌ها در خط‌مقدم این فضاسازی قرار داشتند و پس از آن، برخی انتقادات در داخل که رنگ‌وبوی سیاسی‌کاری داشت نیز منجر شد این سفر بیش از دیگر سفرهای مداحان به کشورهای خارجی مورد توجه قرار گیرد. جالب اینجاست هنگامی که ایران دست به اقداماتی فرهنگی می‌زند که فرهنگ و آیین اسلامی و مذهبی را در خارج از مرزهایش ترویج می‌کند، با هجمه‌ها و سیاه‌نمایی‌های بسیاری می‌شود. این اتفاق گویای سیاست‌های یک بام و دو هوای رسانه‌های خارجی و فارسی‌زبان در قبال اسلام شیعی و اسلام وهابی است.
تلاش برای برهم‌زدن
تمرکز رسانه‌های فارسی‌زبان برای تاثیرگذاری منفی بر افکارعمومی، اتفاق عجیب و تازه‌ای نیست. این بار نیز این رسانه‌ها برای ایجاد احساس منفی در افکارعمومی داخل کشور و به دوقطبی کشاندن دوباره فضای کشور اقدام کردند. این را نمی‌توان تنها انگیزه رسانه‌های فارسی‌زبان دانست. دستورکار ویژه این رسانه‌ها که با فرمان کارفرمای صهیونیستی دنبال می‌شود، علاوه‌بر به دوقطبی کشاندن فضای سیاسی و اجتماعی داخل کشور، القای این تصویر است که نظام حکمرانی به‌جای حل مشکلات داخل کشور بر سرمایه‌گذاری در دیگر کشورها متمرکز شده است. بخشی از این فضاسازی برای افزایش فشار افکارعمومی داخل کشور بر اقدامات اینچنینی است تا این فشارها منجر شود سفر شخصیت‌های مذهبی به دیگر کشورها که می‌تواند کارکرد رسانه‌ای مثبتی داشته باشد، صورت نگیرد. این هجمه‌ها در وهله اول نشان می‌دهد حضور شخصیت‌های مذهبی در میان جمعیت شیعیان در این کشورها اثر مثبتی داشته، به همین منظور نیز این رسانه‌ها بر کم کردن اثرات این سفر در نگاه افکارعمومی در داخل کشور متمرکز شده‌اند.
نقدی با رنگ‌وبوی تسویه‌حساب سیاسی
جدای از واکنش رسانه‌های فارسی‌زبان، انتقادهایی که در فضای سیاسی کشور به این ماجرا صورت گرفت رنگ‌وبوی سیاسی‌کاری و تسویه‌حساب سیاسی داشت و غیر از اینکه بهانه‌ای به رسانه‌های فارسی‌زبان می‌داد، نشان می‌داد واقعیت ماجرا از سمت برخی افراد به‌درستی درک نشده است. این حواشی اما درنهایت واکنش میثم مطیعی را به همراه داشت که در توییتی درباره این واکنش‌ها نوشت: «با بودجه دولتی و بیت‌المال به تایلند نیامدم. بلیت را شیعیان بومی تایلند برای من گرفتند. اگر کسی سندی دارد که این سفر یا سایر سفرهای تبلیغی من از بیت‌المال بوده، حتما اطلاع‌رسانی کرده و سندش را منتشر کند...» البته پس از انتشار خبر سفر این مداح به تایلند، خبری درباره سفر مهدی رسولی، مداح اهل‌بیت(ع) به گرجستان نیز منتشر شد.
فردی که اسلام شیعی را در تایلند رواج داد
تایلند سرزمینی است که در آن تمام ادیان و مذاهب گوناگون حق فعالیت دارند و سال‌هاست که آنها به صورتی مسالمت‌آمیز، به زیست خود در این سرزمین ادامه می‌دهند. گفتنی است که دین اسلام در تایلند از لحاظ شمار پیروان، در دومین جایگاه قرار دارد. یکی از افرادی که در ورود اسلام به سرزمین تایلند نقش مهمی را ایفا کرد، شیخ احمد قمی بود. او ازجمله علمای متولد قم بود که در قرن دهم هجری قمری راهی کشور تایلند شده و در آنجا به تبلیغ اسلام و مذهب شیعی پرداخت. مقبره وی در دانشکده تربیت معلم شهر آیوتایا تایلند قرار دارد. شیعیان تایلند، شیخ احمد قمی را نخستین کسی میدانند که مذهب تشیع را به تایلند آورده است.
شیعیان بومی تایلند، همان نوادگان شیخ احمد قمی‌اند که تشیع را برگزیدند و در این مذهب باقی ماندند. امروزه اکثر آنان در شهر بانکوک، پایتخت تایلند، زندگی می‌کنند. هم‌اکنون ۴۰۵۹مسجد در تایلند وجود دارد. عنصر اصلی که باعث باقی ماندن آنان بر مذهب تشیع شد، مراسم عزاداری و تعزیه برای امام‌حسین(ع) بود. در واقع همین مناسک محرم و عاشورا بود که آنان را در قامت تشیع نگه داشت.
۲ماه در عزای حسین(ع)
شیعیان تایلند نیز مانند دیگر شیعیان در ایام محرم و صفر، یعنی از روز اول محرم تا اربعین حسینی، لباس مشکی می‌پوشند. در میان آنها کسی تا قبل از اربعین لباس رنگی نمیپوشد، مراسم شادی برپا نمیکند و به مسافرت تفریحی نمیرود. آنان در ۱۰شب اول محرم مراسم عزاداری برپا می‌کنند و روز عاشورا را نیز مانند دیگر شیعیان گرامی می‌دارند و به سوگواری می‌پردازند.
شیعیان بومی که درحقیقت از نسل ایرانی‌ها به شمار می‌آیند، با اینکه زبان فارسی را نمیدانند، مرثیه‌خوانی و اشعارشان بیشتر به زبان فارسی است. شیعیان، مساجد و حسینیه‌هایی نیز دارند و در یک محله که به «چرانپات» معروف است، بیشترین فراوانی را دارند.
رابطه شیعیان ایران و تایلند
مدتی رابطه ایران با شیعیان تایلند مختل شده بود، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بار دیگر ارتباط شیعیان تایلند و ایران برقرار شد و علمای شیعه از ایران و ممالک عربی به تایلند رفتند و به تبلیغ احکام و معارف دینی پرداختند. بعضی از شیعیان نیز فرزندان خود را به حوزه علمیه قم فرستادند که آنها پس از بازگشت به وطن، فعالیت‌های مذهبی خود را آغاز کرده‌اند.
دعوتی مرسوم
این نخستین سفر خارجی مطیعی برای تبلیغ و ترویج اسلام و تشیع نیست. اسفندماه سال۱۳۹۶ مطیعی در مراسم عزاداری ایام فاطمیه برای مداحی به هلند، بلژیک و آلمان سفر کرده بود. خبرگزاری دانشجو گفته بود او در «مرکز ثقلین» هلند مداحی کرده است. خبرگزاری تسنیم هم در آن سال گفته بود سفر مطیعی در چارچوب برنامه‌های «انجمن اربعین اروپا» در ایام فاطمیه انجام شده و علاوه بر مطیعی، علی محمدی، رییس سازمان اوقاف و امور خیریه هم در این سفر به‌عنوان سخنران همراه او بوده است. در بروکسل بلژیک نیز «بنیاد اهل‌بیت» میزبان میثم مطیعی و حجت‌الاسلام علی محمدی در ایام فاطمیه سال۱۳۹۶ بوده است.
بهمن۱۳۹۷ میثم مطیعی یک تور اروپایی دیگر برای مداحی برگزار کرد که بسیاری از کشورهای اروپایی از ایتالیا تا آلمان، هلند، پرتغال و فرانسه را دربرمی‌گرفت.
امسال نیز او به دعوت شیعیان بومی تایلند راهی این کشور شده است. در سال‌های اخیر، مداحانی همچون مهدی رسولی، محمدحسین پویانفر، حسین طاهری، محمود کریمی، سیدمجید بنی‌فاطمه، برای تبلیغ به کشورهایی چون عراق، لبنان، سوریه و حتی ترکیه، روسیه یا پاکستان و افغانستان دعوت شده‌اند که هزینه این دعوت با کشور و مؤسسه دعوت‌کننده است و برخلاف القای جریان ضدانقلاب، از بیت‌المال هزینه نشده است.
جای خالی اقدام فرهنگی برای ترویج تشیع
مذهب شیعه قرن‌هاست که با وجود دشمنان گوناگون، توانسته است به حیات خود ادامه داده و از روزگاران دشوار به سلامت عبور کند. اما چه چیزی باعث این نامیرایی تشیع شده است؟ عناصر عاشورا، عزاداری و وجود شخصیت امام حسین(ع) در تاریخ اسلام عامل اصلی این ماندگاری است. بدیهی است که در صورت وجود چنین گوهر گرانبهایی در ساختار اعتقادی شیعی، مبلغان به مراسم عزاداری برای سیدالشهدا(ع) توجهی دوچندان داشته و آن را در میان موارد تبلیغی خود قرار می‌دهند. از همین روی، ورود مداحان کشور ما به سرزمین‌های مسلمان، برای ایجاد ارتباطات میان فرهنگی دارای اهمیت بسیاری است.
تبدیل شدن این نوع اقدامات به بهانه‌ای برای سیاسی‌کاری، یک نتیجه مشخص دارد و آن هم این است که اصل ماجرا و اثرات و نتایجی که می‌تواند به همراه داشته باشد، به حاشیه کشیده شود و اگر انتقاد یا نقدی هم وارد باشد، بهتر است جانب انصاف را در آن در نظر گرفت.
در فضایی که شعار اصلی دولت وفاق ملی بر کم کردن شکاف‌های اجتماعی در میان مردم و سلایق مختلف سیاسی است، انتظار این است اظهارنظرهایی که به شکاف‌ها دامن می‌زند و دوقطبی ایجاد می‌کند، کنار گذاشته شود. از طرف دیگر، در شرایطی که لابی‌های صهیونیستی به بهانه‌های مختلف اسباب توهین و موردحمله قراردادن مقدسات مسلمانان مثل آتش زدن قرآن را به‌طور جدی دنبال می‌کنند تا اسلام را در مهجوریت قرار دهند، افزایش حضور چهره‌های مذهبی در میان مسلمانان در کشورهای مختلف، برای تبلیغ دین، امری پسندیده است و باید این اقدامات را مثبت تلقی کرد.
در فضایی که تمرکز وهابیت بر ترویج اسلام به روشی التقاطی است، جای خالی اقدامات اینچنینی و حضور چهره‌های مروج اسلام برای ترویج اسلام شیعی در کشورهای مختلف احساس می‌شود؛ امری که انتظار می‌رود با تمرکز و جدیت بیشتری مورد توجه قرار گیرد و به جای انتقاد از حضور چهره‌های مذهبی در این مراسم، فضا را برای حضور دیگر چهره‌های مذهبی نیز فراهم کنند.