آگاه: زباله‌هایمان را بی رویه در طبیعت رها می‌کنیم و بی‌رویه به نابودی حیات‌وحش دست زده‌ایم. در این میان عده‌ای از خودمان برخاسته‌اند به‌عنوان حامیان محیط‌زیست که از اصلی‌ترین رکن حیاتمان مراقبت شود. چرا باید چنین اتفاقی رخ دهد که هر فرد خودش را در برابر محیط‌زیست مسئول نداند؟ خلاصه جامعه بشری دچار بحران‌های زیست‌محیطی شده و رابطه انسان و طبیعت از آغاز خلقت تاکنون هیچ‌گاه به اندازه امروز نگران‌کننده و تهدیدآمیز نبوده است. در شرایط حال، دانشمندان پیوسته در حال بررسی ریشه‌ها، عوامل و راه‌حل‌های این بحران که اصل حیات را روی زمین تهدید می‌کند، هستند. امروزه بزرگ‌ترین مشکل محیط زیست، آلودگی هوا است. زیرا هوا، مهم‌ترین چیزی است که در شبانه‌روز مصرف می‌کنیم. افزایش جمیعت شهرها رفت‌وآمد وسایل نقلیه موتوری، استفاده نادرست از وسایل گرم‌کننده و بزرگ شدن شهر، موجب آلوگی هوا محیط زیست می‌شود. آلودگی هوا، بیش از آلودگی آب و خاک برای انسان زیان دارد. بیشتر سوخت‌هایی که انسان برای حفظ خود از سرما و یا پخت‌وپز و تهیه غذا و روشنایی خانه‌ها، حمل‌ونقل و مصرف می‌کند، هوای پاکیزه را سمی و دودآلود می‌کند. انسان به دلیل ناآگاهی از بعضی از نعمات خداوند، محیط‌زیست را به بدترین شکل آلوده می‌کند و اگر خیلی زود ما برای پاکیزگی آن تلاش نکنیم آیندگان با مشکل روبه‌رو می‌شوند. خداوند در قرآن مجید می‌فرماید: ما هر چیز را به‌اندازه خلق کرده‌ایم و چون هر چیزی مقدار و اندازه‌ای دارد باید از آن درست استفاده شود تا خراب، نابود و آلوده نشود. هوا یکی از عوامل فوق‌العاده مهم حیاتی برای زندگی انسان است؛ عامل حیاتی که بدون آن حتی لحظه‌ای زندگی امکان‌پذیر نیست. این عامل حیاتی اطراف زمین را فراگرفته است و ما اکسیژن موردنیاز خود را به‌وسیله تنفس از هوا می‌گیریم. در هوا مقادیر زیادی اکسیژن وجود دارد و گیاهان نیز پیوسته این عنصر را تجدید می‌کنند و نمی‌گذارند این ماده حیاتی از اندازه لازم کسر شود. آب یکی از عناصر تشکیل‌دهنده محیط‌زیست است. اهمیت آب بر کسی پوشیده نیست. بدون آب زندگی تمام مخلوقات زنده ناممکن است در اندک زمان کاملا از بین خواهد رفت، پس از همین سبب است که آب ضرورت حیاتی مخلوقات زنده جان‌ها شمرده می‌شود. آب سالم و پاک یکی از مهم‌ترین نیاز اساسی انسان‌هاست. آب با جریان خود تسهیلاتی برای حرکت، گرما و خنک‌کردن و حمل‌کردن مواد حیاتی فراهم می‌آورد. آب مایع حیات‌بخش حقیقی بدن انسان، حیوان‌ها و گیاهان است. هر کس در تمام زندگی خود یک‌بار دانه‌ای یا نهالی در خانه یا حیاط خانه کاشته باشد، ارزش حیات آب را برای گیاهان درک کرده است. نقش و اهمیت آب در توسعه و شکوفای اقتصادی ممالک و جوامع بارز و آشکار است که بدون استفاده مناسب از این منبع گران‌سنگ، رشد و ترقی مملکت‌های درحال‌توسعه مشکل به نظر می‌رسد.خاک از عوامل اصلی تشکیل‌دهنده محیط‌زیست موجودات زنده و تامین‌کننده مواد آلی و معدنی برای رشد گیاهان محسوب می‌شود. همه غذایی که ما انسان‌ها می‌خوریم و نیز همه غذایی که موجودات زنده استفاده می‌کنند ریشه در خاک دارند؛ بنابراین برای استفاده و تهیه غذای سالم بایستی خاک سالم داشته باشیم. خاک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر تشکیل‌دهنده جهان هستی، بنیان و اساس تولید، امنیت غذایی و خودکفایی کشورها به شمار می‌آید. چراکه در صورت نابودی آن و با فرض حذف از عناصر زیستی جوامع بشری، کشورها و حتی کره خاکی چیزی برای عرضه و یا معلولی برای ادامه حیات نخواهد داشت و این یعنی تمام صنعت‌ها و در گستره عمیق‌تر انسان‌ها به خاک بستگی دارند و مدیریت صحیح آن موجب خودکفایی کشورها خواهد بود. اسراف به هر گونه تجاوزکاری و زیاده‌روی می‌شود و درهرحال ممنوع و محکوم و مورد خشم و انزجار خداوند متعال است و از آن به‌شدت منع شده است. درنهایت باید از خودمان پرسیم اگر محیط‌زیستمان را نابود کنیم کجا باید زندگی کنیم؟ برای درست زیستن باید از خودمان شروع کنیم.
کجا زندگی کنیم؟
علی جواهری ـ دبیر گروه جامعه
۲۶ شهریور ۱۴۰۳ - ۲۲:۴۱
حیات انسان به سلامت محیط زیست بستگی دارد. اما واقعیت تلخ این است که انسان‌ها کمر به نابودی آن بسته‌اند. ما در حال نابودی محیطی هستیم که لازمه حیاتمان است.