آگاه: تمامی بخش‌های اصلی و جنبی دوره چهل‌ویکم جشنواره از ۲۷مهر تا ۲آبان به دبیری مهدی آذرپندار در ۱۲سالن پردیس سینمایی ملت و فضاهای محیطی آن به‌عنوان خانه جشنواره برگزار خواهد شد. این رویداد به‌عنوان یکی از جشنواره‌های مورد تایید آکادمی اسکار به‌ویژه در سال‌های اخیر اعتبار ویژه‌ای میان اهالی سینمای کوتاه و مخاطبانش پیدا کرده است. به همین بهانه در این گزارش علاوه بر نگاهی بر آثار پذیرفته شده در بخش مسابقه، برخی از آثار تحسین شده در بخش بین‌الملل را مرور کرده‌ایم.
به گزارش آگاه، مطابق اهدافی که در فراخوان این جشنواره قید شده است می‌توان به موضوعاتی از جمله «شناسایی و معرفی آثار کوتاه برگزیده در سطح ملی و بین‌المللی»، «جریان‌سازی و رقابت سازنده بین فیلمسازان» و «ارج نهادن به خلاقیت سینماگران جوان» به عنوان اولویت‌های ذاتی جشنواره فیلم‌کوتاه تهران اشاره کرد که با تاکید بر توسعه فیلم‌سازی با رویکرد «بومی‌گرایی در ژانر»، این بار با شعار «جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، پذیرای جهان خیال‌انگیز تو»، به فیلم‌هایی که به عنصر تخیل و روایت خلاقانه توجه کرده‌اند، نگاه ویژه‌تری خواهد داشت.
تقویت بعد سینمایی جریان ضد صهیونیسم
ازجمله بخش‌های جشنواره در سال‌های اخیر بخش «شاخه زیتون» است که در حمایت از مردم مظلوم فلسطین فیلم‌هایی را با این مضمون به نمایش درآورده است و در دوره چهل‌ویکم نیز بخش «شاخه زیتون» با همین رویکرد و در قالب غیررقابتی میزبان نمایش آثار است. در کنار تخصیص این بخش ویژه به فیلم‌های مرتبط با جریان مقاومت، در ایام برگزاری جشنواره مجموعه تیزرهایی با شعار «صدای مظلوم باشیم» در ابتدای هر سانس به نمایش گذاشته می‌شود. نکته مهم درباره بخش «شاخه زیتون» در جشنواره چهل‌ویکم، راهیابی و نمایش فیلم‌های مهم بین‌المللی از میان آثار راه‌یافته به رویدادهای معتبری همچون «کلرمونت» و «ساندنس» است؛ اتفاقی که این بخش را فراتر از یک بخش جنبی به اتفاقی مهم در جشنواره امسال تبدیل کرده است.
توجه ویژه به اقتباس
توجه به اقتباس در سینما نیز موضوع اصلی بخش «کتاب و سینما» در جشنواره تهران بوده است که به شکل رقابتی در سال‌های اخیر برگزار شده و جوایزی را به منتخبان اهدا کرده است. این بخش با همکاری «خانه کتاب و ادبیات ایران» برگزار می‌شود. برگزیدگان این بخش در اختتامیه‌ای مجزا از اختتامیه اصلی جشنواره، معرفی و تجلیل می‌شوند. مهم‌ترین ویژگی بخش «کتاب و سینما» در دوره چهل‌ویکم حضور جدی فیلمسازان معتبر و به‌نام در حوزه سینمای کوتاه است که رقابت در این بخش را بسیار جدی و حائز اهمیت کرده است.
برای فیلمسازان جوان
بخش «استعدادهای نو» که به‌صورت غیررقابتی برگزار می‌شود، فرصتی برای اکران اولین ساخته‌های فیلمسازان جوان است. این بخش با جریان‌های حمایتی دیگری در روزهای جشنواره دنبال خواهد شد که برگزاری پیچینگ برای معرفی آثار، جلسات جذب سرمایه، برگزاری کارگاه‌های تخصصی و مشاوره‌های رو در رو و ارتباط با فیلمسازان باتجربه‌تر و استادان سینما ازجمله آنهاست. سیاست اصلی انجمن سینمای جوانان ایران در این بخش کم کردن فاصله میان «آموزش» و «تولید» در سینمای کوتاه، در راستای سیاست توانمندسازی استعدادهای جوان سینمای ایران است.
نخستین جشنواره عکس تهران
یکی از بخش‌های جنبی اما مهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران در ادوار مختلف، نمایشگاه و مسابقه عکس با شعار «ایران من» بود که این رویداد در دوره چهل‌ویکم شمایلی مستقل‌تر به خود گرفته و با عنوان «نخستین جشنواره عکس تهران» شاهد برگزاری آن هستیم. این رویداد به دبیری فرهاد سلیمانی برگزار می‌شود. برگزیدگان مسابقه عکس تهران در آیین افتتاحیه جشنواره فیلم‌کوتاه تهران معرفی شده و در طول برگزاری جشنواره فیلم‌کوتاه، نمایشگاه ویژه‌ای برای نمایش عکس‌های منتخب در پردیس ملت برقرار خواهد بود. ارسال قریب به هفت‌هزار اثر به این جشنواره، اتفاق ویژه‌ای است که در هیچ رویداد مرتبط با هنر عکاسی در ایران تجربه نشده بود. اهمیت تولد جشنواره عکس تهران، جای خالی برگزاری رویدادی سراسری و معتبر در حوزه عکاسی ملی و بین‌المللی در ایران است که این ظرفیت به‌دنبال هویت پیدا کردن «عکس» در انجمن سینمای جوانان ایران و فعالیت جدی‌تر «آژانس عکس ایران» در «جشنواره عکس تهران» فراهم آمده است.
نگاه ویژه به فناوری‌های نوین در سینما
چهل‌ویکمین دوره جشنواره تهران یک مزیت ویژه نسبت به دوره‌های گذشته دارد و آن رسمیت بخشیدن به جریان بهره‌گیری از فناوری نوین در سینماست؛ چنانچه در این دوره به‌منظور شناخت، به‌کارگیری، بازتاب، توسعه و ارتقای فناوری‌های نوظهور شاهد برگزاری دو بخش ویژه «هوش مصنوعی) (AI » و «واقعیت مجازی VR » در این رویداد خواهیم بود. این برای اولین‌بار است که سینمادوستان فرصت دارند در یک فضای رسمی به تماشای آثار تولیدشده بر پایه این فناوری‌های نو بنشینند. جشنواره فیلم‌کوتاه تهران اولین رویداد رسمی در سینمای ایران است که بخش ویژه‌ای را به فناوری‌های نوین اختصاص داده است.
نگاهی به نشست‌های تخصصی
توجه انجمن سینمای جوانان ایران به موضوع آموزش در قالب سلسله نشست‌های تخصصی «بیست، چهل‌ویک» عیان شده است که امسال نیز همزمان با جشنواره با حضور استادان بنام و مطرح سینمای ایران، این جریان انتقال تجربه به هنرجویان و فیلمسازان جوان برقرار خواهد بود. حضور در این ۲۰نشست تخصصی که در طول جشنواره برگزار می‌شود، آزاد نیست و علاقه‌مندان با ثبت‌نام و پرداخت هزینه امکان بهره‌مندی از محتوای آنها را خواهند داشت.
تهیه بلیت الزامی است
اکران‌های جشنواره چهل‌ویکم فیلم کوتاه تهران در پنج روز از جمعه ۲۷مهر تا سه‌شنبه ۱آبان و به‌طور متمرکز در پردیس سینمایی ملت برقرار خواهد بود و همه علاقه‌مندان از گروه‌های مختلف برای امکان تماشای آثار باید ازطریق سامانه‌های معرفی شده اقدام به تهیه بلیت کنند. بلیت‌فروشی یکی از مهم‌ترین اقدامات جشنواره تهران در دوره‌های اخیر بوده و این جشنواره گام‌به‌گام از دیدگاه «امکان تماشای رایگان فیلم‌کوتاه» عبور کرده است. تمرکز بر پویایی اقتصاد سینمای کوتاه، رسیدن به نظم و استمرار در چرخه اکران، جذب سرمایه و سرمایه‌گذاران از طریق پیچینگ و توسعه سازوکارهای رشد کمی و کیفی این سینما در همین راستا در دستورکار جشنواره قرار داشته است. گروه‌های مختلف اعم از فیلمسازان، دانشجویان، اصحاب رسانه و مهمانان ویژه به‌واسطه صدور کارت، می‌توانند از تخفیف‌های ویژه از ۳۰ تا ۱۰۰درصد برای تهیه بلیت بهره‌مند شود اما اصل «تهیه بلیت» برای همه مخاطبان جشنواره الزامی است. سایت «آیتیکت» به‌عنوان مرجع اصلی تهیه بلیت‌های جشنواره چهل‌ویکم معرفی شده است.
حضور تحسین‌شده‌های بین‌المللی
بیش از ۳۰فیلم از ۱۰۷اثر بخش بین‌الملل چهل‌ویکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران پیشتر در رویدادهای مهم بین‌المللی پذیرفته شده‌اند. طبق اعلام ستاد خبری چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، در بخش بین‌الملل چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، ۱۰۷فیلم در مسابقه اصلی، ۱۱فیلم در بخش هوش مصنوعی و هشت فیلم در بخش واقعیت مجازی رقابت می‌کنند که بسیاری از آنها پیشتر در رویدادهای مهم بین‌المللی سینمای کوتاه حضور داشته و جایزه گرفته‌اند. در میان این آثار، به ۱۰فیلم می‌توان اشاره کرد که با کوله‌باری از تحسین‌ها و افتخارات جهانی پا به میدان رقابت تهران گذاشته‌اند.
برنده برلین در فیلم کوتاه تهران
«شعر پایان تابستان» (A Summer›s End Poem) به کارگردانی لام کان ژائو درامی ۱۵دقیقه‌ای محصول چین است که در دوره اخیر جشنواره فیلم برلین، حضور در بخش نسل Kplus را تجربه کرد و در نهایت جایزه ویژه این بخش را گرفت. این فیلم درباره پسری روستایی است که در روزهای پایانی تابستان، تمام پس‌انداز خود را خرج می‌کند تا رویایش را برای داشتن مدل موی شهری برآورده کند. «شعر پایان تابستان» شنبه ۲۸مهرماه در سانس چهارم (ساعت۲۰:۳۰) و دوشنبه ۳۰مهرماه در سانس اول (ساعت۱۳) در محل خانه جشنواره به نمایش درمی‌آید.
روایتی تازه از فینال جام جهانی
«زرد» (Amarela) محصول برزیل، فیلمی ۱۵دقیقه‌ای در ژانر درام به کارگردانی آندره هایاتو سایتو است که پیش از این در بخش اصلی جشنواره فیلم کن و جشنواره فیلم تورنتو حضور داشته است. این فیلم داستان نوجوان برزیلی ژاپنی‌تباری را روایت می‌کند که در روز برگزاری فینال جام جهانی ۱۹۹۸ میان برزیل و فرانسه، دچار نوعی خشونت نامرئی می‌شود. «زرد» قرار است شنبه ۲۸مهرماه در سانس سوم (ساعت۱۸) و دوشنبه ۳۰مهرماه در سانس دوم (ساعت۱۵:۳۰) در خانه جشنواره نمایش داده شود.
دارنده دیپلم افتخار کن در تهران
«بد برای یک لحظه» (Bad For a Moment) محصول پرتغال، درامی در مدت زمان ۱۵دقیقه است که در بخش اصلی مسابقه سینمای کوتاه هفتادوهفتمین دوره جشنواره فیلم کن حاضر بود و دیپلم افتخار را برد و حالا در جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران حاضر است. این فیلم را دنیل سوارس کارگردانی کرده که سال گذشته نیز در بخش بین‌الملل جشنواره فیلم کوتاه تهران فیلم داشت. «بد برای یک لحظه» قصه صاحب یک استودیوی جدید معماری است که با شرکت در یک رویداد معماری، با واقعیت تلخ بحران مسکن مواجه می‌شود. این فیلم برای اکران در سانس سوم (ساعت۱۸) روز شنبه ۲۸مهرماه و سانس دوم (ساعت۱۵:۳۰) روز دوشنبه ۳۰مهرماه در خانه جشنواره برنامه‌ریزی شده است.
بهترین مستند کلرمون-فران اکران می‌شود
«حادثه» (Incident) به کارگردانی بیل موریسون محصول آمریکا، مستندی ۳۰دقیقه‌ای است که پس از کسب جایزه بهترین فیلم مستند جشنواره کلرمون-فران، به تهران آمده است. این اثر واقعه تیراندازی پلیس سفیدپوست آمریکایی به آرایشگر سیاهپوست در ایالت شیکاگو را که به مرگ او منجر شد، از دید دوربین‌های مختلف مداربسته و مردمی باز روایت می‌کند. نمایش «حادثه» در در سانس سوم (ساعت۱۸) روز شنبه ۲۸مهرماه و سانس دوم (ساعت۱۵:۳۰) روز دوشنبه ۳۰مهرماه در خانه جشنواره صورت خواهد گرفت.
«شاهکار» برگزیده ساندنس
«شاهکار» (The Masterpiece) به کارگردانی الکس لورا، فیلمی ۲۰دقیقه‌ای و محصول اسپانیاست که سال گذشته جایزه بزرگ جشنواره فیلم ساندنس آمریکا را برد. این اثر داستان زوجی را روایت می‌کند که از یک فروشنده ضایعات می‌خواهند برای خریداری لوازم کهنه دیگر به خانه‌شان برود. «شاهکار» شنبه ۲۸مهرماه در سانس چهارم (ساعت ۲۰:۳۰) و دوشنبه ۳۰مهرماه در سانس اول (ساعت ۱۳) در محل خانه جشنواره به نمایش درمی‌آید.
اثر جدیدی از انیماتور نامزد اسکار
پویانمایی «گرگ» (The Wolf) محصول کانادا که پیش از این منتخب جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو بوده، در مدت زمان ۱۰دقیقه برای نمایش در چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران انتخاب شده است. این فیلم فاقد دیالوگ را تئودور اوشف، فیلمساز بلغاری‌تبار کارگردانی کرده که در سال۲۰۱۷ برای «وایشای نابینا» نامزد اسکار شده است. «گرگ» تنش میان انسان‌ها و جهان طبیعت را روایت می‌کند. این فیلم برای اکران در سانس اول (ساعت ۱۳) روز شنبه ۲۸مهرماه و سانس چهارم (ساعت ۲۰:۳۰) روز دوشنبه ۳۰مهرماه در خانه جشنواره برنامه‌ریزی شده است.
قصه تحسین‌شده یک «ضیافت»
«ضیافت» (The Feast) محصول هند و به کارگردانی ریشی چاندنا که پیش از این جایزه ویژه هیات داوران جشنواره معتبر کلرمون-فران فرانسه را دریافت کرده، به چهل‌ویکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران می‌آید. این اثر داستان میزبانی یک زن ماهیگیر از سیاستمدار قدرتمند محلی با یک ظرف غذای مخفی است که می‌تواند دریاچه در حال مرگ او را نجات دهد. «ضیافت» قرار است شنبه ۲۸مهرماه در سانس دوم (ساعت ۱۵:۳۰) و دوشنبه ۳۰مهرماه در سانس سوم (ساعت۱۸) در خانه جشنواره نمایش داده شود.
از کن به تهران
پویانمایی «علف‌های هرز» (Weeds) محصول جمهوری چک که پیش از این حضور در بخش سینه-فونداسیون جشنواره فیلم کن را تجربه کرده، اثری در ۱۴دقیقه به کارگردانی پولا کازاک است که قصه تلاش یک باغبان را برای حفاظت از گل‌های زیبای خود در مزرعه‌ای پر از علف‌های هرز نمایش می‌دهد. این فیلم برای اکران در سانس دوم (ساعت۱۵:۳۰) روز شنبه ۲۸مهرماه و سانس سوم (ساعت ۱۸) روز دوشنبه ۳۰مهرماه در خانه جشنواره برنامه‌ریزی شده است.
نمایش بهترین فیلم اول کلرمون-فران
«با کمال انسانیت» (With All Due Humanity) به کارگردانی کاسپر چچینسکی، فیلمی ۲۵دقیقه‌ای در ژانر درام است که پیش از این جایزه بهترین فیلم اول جشنواره معتبر کلرمون-فران را برده است. این اثر داستان مدیر یک دفتر کاریابی را روایت می‌کند که تلاش می‌کند از خودکشی زنی بیکار جلوگیری کند. نمایش «با کمال انسانیت» در در سانس سوم (ساعت۱۸) روز شنبه ۲۸مهرماه و سانس دوم (ساعت۱۵:۳۰) روز دوشنبه ۳۰مهرماه در خانه جشنواره صورت خواهد گرفت.
علاوه بر این آثار، می‌توان از نزدیک به ۳۰فیلم مهم دیگر نیز نام برد که پس از حضور در رویدادهای مهمی، چون جشنواره فیلم کن، جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو، جشنواره فیلم ونیز، جشنواره فیلم کلرمون-فران، جشنواره پویانمایی انسی، ایدفا، جشنواره بین‌المللی فیلم‌های مستند و کوتاه بیلبائو و... به تهران آمده و در رقابت بین‌الملل چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران حضور دارند؛ آثاری، چون «کلید»، «جیب‌بر»، «۶۰۰۰دروغ» و «مزدور» که اعتبار بخش بین‌الملل این دوره از جشنواره فیلم کوتاه تهران را از هر دوره دیگر این رویداد بیشتر کرده‌اند.
راه‌یافته‌ها در بخش اصلی
هیات انتخاب آثار داستانی راه یافته به بخش مسابقه ملی چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران ۵۵فیلم از میان ۱۲۴۹ اثر ثبت‌نام شده در این بخش را به ترتیب حروف الفبا و به شرح زیر معرفی کردند؛
آپاترید به کارگردانی سید محمدحسین حسینی از تهران
آسو به کارگردانی محمد درویشی از سنندج
اَهلی به کارگردانی نیما عبدالعظیمی از سنندج
بدرود پاریس به کارگردانی محمدابراهیم شهبازی از تهران
برهوت به کارگردانی امیرعلی صراف از تهران
بود و باش به کارگردانی محمدرضا وفایی‌نژاد از سمنان
بهش میگن منمنداس به کارگردانی محمد معتمد از بوشهر
پس از پدر به کارگردانی نوشین معراجی از تهران
پیام به کارگردانی سعید ملتجی از مشهد
تاری به کارگردانی صحرا اسدالهی از تهران
تانکر به کارگردانی امیر پذیرفته از رفسنجان
تبر به کارگردانی مشترک مهدی گنجی و مجید حقیقت از تهران
تفنگ چخوف به کارگردانی سیدعباس حسینی از مشهد
تونل به کارگردانی احسان امینی از اصفهان
جشن هنر به کارگردانی علی توکلی از تهران
جوجه رنگی به کارگردانی فرید حاجی از تهران
چولیبولی به کارگردانی مانا پاک سرشت از رشت
حنابندون به کارگردانی عرفانه‌سادات کریمی از تهران
خرده سیاره به کارگردانی احسان شادمانی از تهران
خسرو ۱۲۷ به کارگردانی ابوالفضل ساعی مهربانی از تهران
دادرسی به کارگردانی نادره سادات سرکی از تهران
دوبیتو به کارگردانی دانیال محمودنیا از تهران
راوی به کارگردانی محمد پایدار از تهران
روز خداحافظی به کارگردانی فرزاد رنجبر نظری از تهران
رب زنبور عسل به کارگردانی سیدمهدی حسینی از نیشابور
رییس شمایی به کارگردانی امین خنکال از تهران
زا به کارگردانی حسین صباغ از یزد
زیر سایه بلوط به کارگردانی حسین الهیاری از تهران
ژیله مو به کارگردانی زیور حجتی از اصفهان
سر به کارگردانی سیدعلیرضا رضائی از مشهد
سیزده سالگی به کارگردانی محمد اسفندیاری از تهران
شازده کوچولو به کارگردانی عمار خطی از تهران
شیفت به کارگردانی سمانه یدالهی از تبریز
فیلمی که ساخته نشد به کارگردانی سهیل پریانی از کرمانشاه
کشک‌های شور عزیز به کارگردانی محسن صالحی‌فرد از نجف‌آباد
کم و بیش نامرئی به کارگردانی ترانه اسمائیلیان از تهران
کودکی به کارگردانی لیلا نیکزاد از تهران
کین آختن به کارگردانی رضا میرزایی از زنجان
گاوکُش به کارگردانی فرهاد محمدزاده از تهران
گزنه به کارگردانی علیرضا آقامحمدی از تهران
گوا لی ژانگ به کارگردانی مهدی خدایی از زنجان
لیمو از همه‌چیز خبر داشت به کارگردانی ادریس محمودیان از مهاباد
مرتد به کارگردانی مشترک امیر ابیلی و داوود مرادیان از تهران
مرخ به کارگردانی حسین فیروزه از بجنورد
نسبتا خوشبخت به کارگردانی حمید حیدری صفدری از تهران
نومان به کارگردانی زهره زمانی از بندرانزلی
نیجریه به کارگردانی صباح گویلی از سنندج
وَرزیگر به کارگردانی مصطفی مهربان از رودبار
هلیوس به کارگردانی مشترک مجید صداقت برجی و سارا طالبیان از مشهد