آگاه: این جشنواره برای اولین بار در آغاز دهه ۸۰ از سوی حوزه هنری در شهر کرج آغاز به کار کرد و تنها پس از برگزاری دو دوره ملی به رویدادی در قامت بین‌المللی تبدیل شد. بعد از آن فیلم ۱۰۰ در سال ۱۳۸۵ به تهران رفت و به دبیری فاضل نظری به کار خود ادامه داد. در سال ۱۳۸۹ دوره هفتم از این جشنواره با فیلمی از ابراهیم حاتمی‌کیا افتتاح شد و با وجود ایجاد حواشی‌ای در برگزاری آن، دوره بعدی در سال۱۳۹۰ با حضور زنده‌یاد عزت‌الله انتظامی برگزار شد. اگرچه برگزاری فیلم ۱۰۰ تا به امروز، چندین مرتبه به تعویق افتاده است اما تا امروز همچنان محل حضور و مشارکت علاقه‌مندان به سینما و هدایت آنها به فصل جدی‌تری از آن است.
فیلم ۱۰۰ در دوره فعلی، در سه بخش برگزار می‌شود: بخش ملی به نام «ایران عزیز»، بخش بین‌المللی به نام و با رویکرد «کرامت انسانی» و بخش تازه‌ای با محوریت پرداخت به آزادی فلسطین به نام «فراصد».
دشواری ایجاز
اگرچه جشنواره فیلم ۱۰۰ پیش از فراگیری اینترنت و فضای مجازی در ایران راه‌اندازی و تاسیس شده است اما فلسفه‌ای در دل برگزاری آن هست که بسیار برای حال امروز ما که مخاطب جدی ویدیوهای کوتاه فضای مجازی هستیم، مناسب است. پوران درخشنده در این رابطه می‌گوید: «ساخت فیلم کوتاه آن هم در حد ۱۰۰ثانیه، بسیار ضروری است. فیلم کوتاه به شما این امکان را می‌دهد که ایده‌ها و دغدغه‌های اجتماعی یا فرهنگی‌تان را به طور متمرکز و بدون حاشیه به نمایش بگذارید. وقتی فیلمی را در ۱۰۰ثانیه می‌سازید، باید توانایی خود را در انتخاب دقیق و انتقال مفاهیم به صورت ساده و تاثیرگذار نشان دهید. فیلم کوتاه اصلا فیلم آسانی نیست و به دقت زیادی نیاز دارد؛ چراکه باید تمام پیام خود را در کمترین زمان ممکن و بدون هیچ زوائدی منتقل کنید.»
از طرفی، سینمای کوتاه به دلیل ارزان بودنش محل عرضه قابلیت‌های اصلی سینمایی است. فیلم کوتاه در زمانی که هزینه‌های ساخت یک فیلم سینمایی برای فیلمسازان جوان و تازه‌کار قابل تصور نیست، می‌تواند اثرگذاری فراگیری در میان مخاطب داشته باشد. محدودیت‌های اکران و تبلیغات را ندارد و مخاطبش را عمدتا در رویدادها می‌یابد؛ رویدادهایی که محل عرضه آثار این‌چنینی برای مخاطبان اصلی آن و پس از آن شناساندن آنها به مخاطب عمومی سینماست. از طرفی در ابعاد و جنبه‌های سینمایی و محتوایی نیز، فیلم کوتاه از چابکی‌ای برخوردار است که نمی‌توان اثرگذاری آن را انکار کرد. همین امر مانند چاقویی دولبه می‌تواند موجب قوت اثرگذاری یک فیلم کوتاه خوش‌ساخت شود یا چالشی برای فیلمساز باشد تا از تمام زوائد بگذرد و تنها به بیان حرف اصلی‌اش بسنده کند. با این همه فیلمسازی ۱۰۰ثانیه‌ای که از استاندارد عمومی فیلم کوتاه بسیار کمتر است، چالشی جدی برای فیلمساز است. اگرچه ما در جهان سینما به تماشای روایت‌ها تا نزدیک به یک ساعت عادت کرده‌ایم اما با این‌حال در دنیای امروز که سرعت به تمام ابعاد زندگی‌مان نفوذ کرده و عجله کردن در زیست ما جاری است، به دنبال محتوایی مفید و ارزنده هستیم تا وقتمان را صرف تماشای آن کنیم. این مهم‌ترین چالشی است که در جشنواره فیلم۱۰۰ دنبال می‌شود و اوج قابلیت‌های یک فیلمساز را به نمایش می‌گذارد.
فیلم کوتاه برای آماتورها؟
اگرچه در سینمای ایران انگاره‌ای درباره فیلمسازی کوتاه وجود دارد که آن را تنها مدخلی برای ورود به جهان سینمای بلند می‌داند اما این نگاه بیشتر متعلق به سینمای داخلی ماست و در سطح جهان، سینمای کوتاه نیز مانند سینمای بلند یا سینمای مستند، حیطه‌ای حرفه‌ای است که فیلمسازانی علاقه‌مند دارد که تمام عمر را به آن مشغول‌اند.
از سوی دیگر، کشف استعداد یکی از اهداف اصلی تمامی جشنواره‌های سینمایی است که در جشنواره‌های فیلم کوتاه به شکلی ویژه‌تر دنبال می‌شود؛ برای آنکه در فیلم کوتاه عمده استانداردهای سینمای بلند کارایی خود را از دست می‌دهند و این نگاه شخصی هنرمند است که جهان سینمایی اثرش را شکل می‌دهد. همچنین کم‌هزینه بودن ساخت آثار کوتاه سینمایی نیز موضوع مهمی است که قابلیتی را برای فیلمسازان جوان ایجاد می‌کند تا هنر و استعدادشان را برای ادامه فعالیت در دنیای سینما و در دیگر فرم‌های آن به چالش بکشند.
یکی از مخاطبان اصلی جشنواره‌های فیلم کوتاه، سرمایه‌گذارانی هستند که به دنبال فیلمسازان جوان و با استعدادند تا با آنها برای تولید آثار بیشتر همکاری کنند. از طرفی بسیاری از فیلمسازان کوتاهی که در این جشنواره شرکت می‌کنند و آثار با کیفیتی را ارائه می‌دهند، طبق گفته محدثه پیرهادی، مدیر مرکز فیلم جوان سوره و عضو شورای سیاستگذاری این جشنواره، بسیاری از برگزیدگان سال‌های گذشته در این جشنواره، در نهایت با انجمن سینمای جوان، باشگاه فیلم جوان سوره و باشگاه رویش برای فعالیت جدی‌تر قرارداد بستند.
همچنین به بیان یوسف منصوری، دبیر این جشنواره، تا کنون در حدود ۹هزار جوان علاقه‌مند به سینما اقدام به ارسال آثارشان به این جشنواره کرده و در بخش بین‌الملل نیز شرکت‌کننده‌هایی از کشورهایی چون آمریکا، برزیل، هند، روسیه و ... اقدام به حضور در جشنواره کرده‌اند.
این جشنواره اما خود را بیش از آنکه تولیدکننده آثار بداند، در تلاش برای ایجاد بستر و ظرفیتی برای فیلمسازان است تا در ادامه راه به چرخه تولید بپیوندند. از این رو، در فیلم ۱۰۰، بازار فیلم وجود ندارد اما آثار کوتاه به صورت مجموعه‌های فیلم ارائه می‌شوند. با این حال، انیمیشن‌های کوتاه شرکت کرده در این جشنواره در سطح بین‌الملل توانسته‌اند بازاریابی خوبی داشته باشند.
فراصد برای فلسطین آزاد
اما بخش فراصد که به تازگی به این جشنواره افزوده شده است، رویکردی ویژه به مسئله جهانی فلسطین دارد. در این بخش یک استثنا وجود دارد و آنهم اینکه برای جلوگیری از محدودیت‌های فنی و محتوایی در ارائه آثار با موضوعیت فلسطین و نیز پرداختی ویژه به آن، آثار با مدت زمان تا ۳۰۰ثانیه نیز پذیرفته و داوری می‌شوند. مهم‌تر آنکه موضوع فلسطین در این جشنواره تنها به جغرافیای فلسطین محدود نیست و فرصتی برای پرداختن به تمام موضوعاتی است که پیوندی با تاریخ مبارزه با استعمار و مقاومت دارند.
برنامه‌ریزی ،چالش اصلی فیلم ۱۰۰
این جشنواره اگرچه توانسته تا چهاردهمین دوره در قامت رویدادی اثرگذار به بیان اعداد و ارقام و نیز حمایت هنرمندان مطرح ظاهر شود اما یکی از چالش‌های اصلی آن، توقف‌های زیاد در طول ادوار برگزاری است که بیانگر مشکلاتی در برنامه‌ریزی و اجرای آن است. رویدادی که با هدف و جایگاه «نقطه پرش» بودن برای فیلمسازان جوان آغاز شده و ادامه کار داده است، نیازمند آن است تا به شکلی منظم و با ثبات پیش رود و شرایط را برای برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری علاقه‌مندان به شرکت در این جشنواره فراهم کند؛ برای آنکه یکی از مهم‌ترین محورهای آثار کوتاه، بیان و روایت مسائل روز ملی و جهانی است. فیلم ۱۰۰ به دبیری یوسف منصوری که برای دومین مرتبه با این سمت در جشنواره حاضر است و احمدرضا درویش، محمدرضا شهیدی‌فرد، محمد حمیدی مقدم، سید امیر جاوید و محدثه پیرهادی به عنوان اعضای شورای سیاستگذاری در اردیبهشت‌ماه سال جاری با حضور هنرمندان و شرکت‌کنندگان داخلی و خارجی برگزار می‌شود.
نظر شما