آگاه: ایران به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خاص، تحریم‌های بین‌المللی، بلایای طبیعی و چالش‌های داخلی و خارجی، تجربه‌های متعددی در مواجهه با بحران‌ها دارد. این تجربیات باعث شده که فرهنگ واکنش ایرانیان ترکیبی از مقاومت، انعطاف‌پذیری، همبستگی اجتماعی و در عین حال انتقاد از سیستم‌های مدیریتی باشد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های فرهنگ واکنش ایرانیان در بحران، روحیه مقاومت و تاب‌آوری است. این روحیه ریشه در تاریخ ایران دارد؛ از جنگ هشت ساله با عراق تا تحریم‌های شدید اقتصادی، ایرانیان نشان داده‌اند که می‌توانند در سخت‌ترین شرایط به زندگی ادامه دهند. این مقاومت گاهی با نوعی سازگاری همراه است، مثلا در مواجهه با تحریم‌ها، اقتصاد غیررسمی گسترش‌ یافته یا در بحران‌های طبیعی مانند زلزله، مردم به صورت خودجوش به کمک یکدیگر می‌شتابند. نهادهای مذهبی و اعتقادات شیعی نیز نقش مهمی در فرهنگ واکنش ایرانیان ایفا می‌کنند. وقایعی مانند حادثه عاشورا که بر مفاهیم ایثار و شهادت تاکید دارند، به نوعی روحیه فداکاری و همبستگی را در مواقع بحران تقویت می‌کنند. در بحران‌هایی مانند سیل یا زلزله، بسیج و سازمان‌های مردم‌نهاد مذهبی اغلب جزو اولین گروه‌هایی هستند که به کمک آسیب دیدگان می‌روند. از سوی دیگر، شبکه‌های مدیریت بحران‌ها نیز فعال هستند و گاهی این حضور پررنگ باعث می‌شود که واکنش به بحران‌ها جنبه ایدئولوژیک به خود بگیرد. حضور ارتش و سپاه در عملیات امداد و نجات، این واکنش‌ها را پررنگ‌تر می‌کند. رسانه‌ها و فضای مجازی نیز تاثیر عمیقی بر فرهنگ واکنش ایرانیان در بحران‌ها گذاشته‌اند. از یک سو، شاهد گسترش شایعات و هراس‌های جمعی هستیم و از سوی دیگر، همین فضا امکان سازماندهی کمک‌های مردمی و انتقاد از عملکرد مسئولان را فراهم کرده است. در بحران‌هایی مانند سیل ۹۸ یا زلزله کرمانشاه، شبکه‌های اجتماعی به ابزاری برای هماهنگی کمک‌های مردمی تبدیل شدند. اما از بُعد دیگر، همین فضا باعث تشدید تنش‌ها شد. در نگاه دیگر اقتصاد و تحریم‌ها نیز بر واکنش ایران به بحران‌ها سایه انداخته‌اند. کمبود منابع مالی باعث شده که سیستم‌های بهداشتی، زیرساخت‌ها و خدمات اضطراری در مواقع بحران با کمبود جدی مواجه شوند. این موضوع گاهی باعث شده که مردم به جای تکیه بر نهادهای دولتی، به راه‌حل‌های فردی و خانوادگی متکی باشند. در عین حال، مسائل اداری و بروکراسی پیچیده نیز گاهی مانع از واکنش سریع و موثر به بحران‌ها می‌شود. با این همه، روحیه همیاری و کمک به همنوع در فرهنگ ایرانی، در مواقع بحران، بسیار قوی است. سنت‌های دیرین همیاری در روستاها و شهرهای کوچک هنوز زنده است و در مواقع بحران خود را نشان می‌دهد. حتی در شهرهای بزرگ، که روابط اجتماعی تا حدی سردتر شده، بحران‌هایی مانند زلزله یا سیل باعث می‌شوند که مردم دوباره به یکدیگر نزدیک شوند. استفاده از این روحیه می‌تواند کمک کند با همکاری و همدلی مردمی، همبستگی مردم افزایش یابد و فعالیت‌های بیرونی مبنی بر اختلاف‌افکنی بین عامه جامعه، شکست بخورد. عدم امنیتی‌کردن فضا و استفاده از همین همبستگی، گزینه‌ای مناسب برای مقابله با شیطنت‌های موذیانه و تفرقه‌افکنی دشمنان و معاندان خواهد بود.