آگاه: بر اساس گزارش موسسه ملی تحقیقات جمعیت، جمعیت ۸۶ میلیونی ایران تحت تاثیر دو عامل اصلی یعنی کاهش شدید نرخ باروری (تا حد ۱.۶ فرزند برای هر زن) و افزایش امید به زندگی (به بیش از ۷۷ سال) به‌سرعت به سوی سالمندی پیش می‌رود. پیش‌بینی‌های سازمان ملل متحد حاکی از آن است که تا سال ۲۰۵۰، حدود ۳۳ درصد از ایرانیان بالای ۶۰ سال خواهند بود که نسبت به آمار سال ۲۰۲۱ (۱۱درصد) رشد سه برابری را نشان می‌دهد.

نتایج پژوهش‌های جمعیتی پس از تایید در «کمیته بخشی آمارهای جمعیت»- متشکل از اساتید دانشگاه، نمایندگان نهادهای اجرایی و کارشناسان مستقل- از طریق درگاه ملی آمار در دسترس عموم قرار می‌گیرد. در این مطالعات از روش ترکیبی (مولفه‌ای-نسلی) به عنوان چارچوب اصلی استفاده شده که سازمان ملل آن را «استاندارد طلایی» برای پیش‌بینی‌های جمعیتی می‌داند. این روش با تحلیل همزمان عوامل کلیدی مانند باروری، مرگ‌ومیر، مهاجرت و ساختار سنی- جنسیتی، امکان ارائه پیش‌بینی‌های دقیق‌تری را فراهم می‌کند. نرم‌افزار Spectrum۴ نیز به‌عنوان ابزار فنی این تحلیل‌ها به‌کار می‌رود که قابلیت مدل‌سازی جمعیت بر اساس سن و جنس را دارد. متغیرهای اصلی در این مدل‌سازی شامل جمعیت پایه سال آغازین، نرخ باروری کل، امید به زندگی و مهاجرت خالص است که پاسخگوی نیازهای متنوع برنامه‌ریزان در حوزه‌های بهداشت، آموزش و اقتصاد می‌شود.
معاون بهداشت وزارت بهداشت، از رشد منفی ۷.۳ درصدی جمعیت کشور در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۲ خبر داد. علیرضا رییسی، در چهارمین جلسه ستاد مرکزی جوانی جمعیت، گفت: آمار و ارقام سازمان ثبت‌احوال کشور بیانگر این است که میزان رشد جمعیت کشور در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۲، منفی ۷.۳ درصد است. تعداد موالید کشور که در سال ۱۴۰۲ معادل یک میلیون و ۵۷ هزار نفر بود، در سال گذشته به ۹۸۰ هزار رسید. وی افزود: فقط اعداد و ارقام مربوط به کاهش تعداد موالید و رشد جمعیت نباید اهمیت داده شود، بلکه روند کاهش می‌بایست در کانون توجه قرار گیرد. اگر اقداماتی که در حوزه جوانی جمعیت صورت گرفته عملیاتی نمی‌شد، شتاب کاهش جمعیت بیشتر بود. اگرچه با رشد منفی هفت درصدی در حوزه رشد جمعیت مواجه هستیم، ولی اگر اقدامات صورت نمی‌گرفت، رشد منفی ۲۰ تا ۲۵ درصدی را تجربه می‌کردیم. هرچه میزان اقدامات بیشتر باشد، به نتایج بهتری دست می‌یابیم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: سال گذشته، میزان مرگ‌ومیر استان گیلان نسبت به تعداد تولد آن بیشتر بود و این موضوع برای نخستین‌بار اتفاق افتاد. این موضوع می‌بایست در کانون توجه قرار گیرد؛ چرا که این احتمال وجود دارد میزان مرگ‌ومیر سایر استان‌ها نیز از میزان تولد بیشتر شود. رییسی با بیان اینکه فقط چهار استان کشور در وضعیت «نرخ جایگزین» قرار دارند، گفت: خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، خوزستان و هرمزگان در وضعیت نرخ جایگزین قرار دارند. البته متاسفانه، این وضعیت در تمام این چهار استان یکسان نیست و میزان تولد فقط در برخی شهرها زیاد است. وی درباره آمار و ارقام ازدواج نیز افزود: سال گذشته، حدود ۳۲ هزار ثبت ازدواج افراد بالای ۵۰ سال داشته‌ایم. سالمندان تنها، یک معضل به حساب می‌آید و این میزان باید کاهش یابد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت، درباره میانگین سن زوج‌ها به هنگام تولد اولین فرزند، گفت: میانگین سن مردان و زنان به هنگام تولد فرزند اول به ترتیب ۳۲.۳ و ۲۷.۵ است که یک عدد بالا است و می‌بایست کاهش یابد. وی درباره کاهش میزان مرگ‌ومیر مادران گفت: میزان مرگ مادران کاهشی شده، اما بازهم مرگ یک مادر زیاد است. میزان مرگ مادران از ۲۴۵ نفر در سال ۱۴۰۲ به ۲۲۰ نفر در سال ۱۴۰۳ رسیده است.
رییسی درباره اجرای طرح «آمایش امید» گفت: این برنامه در راستای اجرای نرخ جایگزینی ۲.۱ درصد است. وزارت بهداشت در این طرح به بررسی جمعیت مادران باردار، میزان باروری و مولفه‌های دیگر در تمام کشور پرداخته است و به این موضوع اشاره کرده‌ایم که میزان مولفه‌های در نظر گرفته شده، برای تحقق نرخ جایگزینی ۲.۱ درصدی به چه میزان باشد. همچنین بر اساس شاخص‌های در نظر گرفته شده، نظام پرداخت برای مراقبان سلامت و پزشکان تعریف کرده‌ایم. تمام شاخص‌ها را در برنامه پزشکی خانواده در نظر می‌گیریم. این طرح آمایشی به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ شده است. وی با بیان اینکه کاهش فاصله ازدواج و فرزندآوری از شاخص‌های طرح آمایش امید است، افزود: فاصله میان زمان ازدواج و تولد فرزند اول حدود چهار تا پنج سال است. فاصله بین ازدواج و فرزندآوری مناسب  نیست.
معاون بهداشت وزارت بهداشت، درباره شاخص «کاهش فاصله سنی موالید» توضیح داد: میانگین فاصله تولد فرزند اول و دوم در کشور حدود چهار سال است که باید کاهش یابد. رییسی درباره تولد موالید در زمان مطلوب گفت: اگرچه گفته می‌شود که سن باروری تا ۵۰ سالگی است، اما زمان مطلوب بارداری در نظر گرفته شود. سن مطلوب فرزندآوری ۱۸ تا ۳۵ سالگی است و هرچه تعداد موالید در این بازه زمانی بیشتر باشد، مطلوب‌تر است. وی افزود: شناسایی تعداد زوج‌های نابارور را نیز در دستور کار قرار داده‌ایم و همچنین میزان کاهش مرگ‌ومیر نوزادان و مادران را در کانون توجه قرار داده‌ایم. میزان مرگ مادران به میزان ۲۲ در ۱۰۰ هزار است که این میزان را ۱۸ در ۱۰۰ هزار هدف‌گذاری کرده‌ایم.
رییسی، درباره طرح «نفس» اظهار کرد: طرح نفس بازنگری شده و در نظام شبکه ابلاغ می‌شود. معاون بهداشت وزارت بهداشت، درباره تخصیص بودجه تحقیقاتی برای دانشگاه‌های علوم پزشکی، گفت: بودجه پنج میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومانی در سال ۱۴۰۳ برای مسائل پژوهشی در حوزه جوانی جمعیت تخصیص‌داده‌شده است. معاون بهداشت وزارت بهداشت، با بیان اینکه هفته ملی جمعیت از ۲۴ اردیبهشت آغاز می‌شود، افزود: شعار «پدر، مادر، حس خوب زندگی و سبک زندگی ایرانی‌اسلامی» برای نخستین روز هفته ملی جمعیت انتخاب شده است. شعار روزهای دوم و سوم هفته جمعیت به ترتیب «ارتقا کرامت مادری، منشأ اکسیر جوانی» و «رسانه‌های دوستدار خانواده و جوانی جمعیت» است. وی درباره سایر شعارهای هفته ملی جمعیت، اظهار کرد: شعار روز چهارم «تشویق جوانان به ازدواج آسان و فرزندآوری باتوجه‌به روستاها» و شعار روز پنجم نیز «تامین سلامت و تکریم سالمندان» است.
رییسی درباره شعار روز ششم و هفتم گفت: شعار روز ششم و هفتم به ترتیب «رویکرد اخلاق‌محور در پاسداشت حفظ جنین» و «وفاق ملی برای ایران جوان» است. وی درباره آموزش در حوزه جوانی جمعیت گفت: ۵۷۱ هزار و ۴۱۸ نفرساعت در حوزه جوانی جمعیت طی سال گذشته آموزش در حوزه جوانی جمعیت ارائه شده است.