آگاه: بنابر آمار سالانه پنج تا پنج و نیم میلیون تن دانه روغنی و کنجاله سویا به‌منظور تامین کسری ۹۰ درصدی روغن وارد می‌شود که با احتساب قیمت‌های جهانی سالانه بیش از سه میلیارد دلار ارز از کشور خارج می‌شود که افزایش ضریب دانه‌های روغنی به ۴۰ درصد یکی از محورهای برنامه هفتم است که انتظار می‌رود باتوجه‌به مسئله امنیت غذایی و پایداری تولید، برنامه راهبردی الگوی کشت در کشور اجرا شود تا با توسعه کشت دانه‌های روغنی و تحقق برنامه هفتم بتوان از خروج ارز از کشور جلوگیری کرد.
روغن یکی از کالاهای اساسی است که در صنایع و سبدغذایی مردم اهمیت بسزایی دارد که بخش اعظم این کالا از طریق واردات تامین می‌شود. آنچه که اهمیت دارد این است که طی سالیان اخیر میزان واردات دانه‌های روغنی به کشور افزایش و میزان تامین این نیاز از طریق تولیدات داخلی کاهش یافته است. بررسی‌ها حاکی از آن است که طی ماه‌های اخیر بازار روغن تحت تاثیر عوامل مختلف قرار گرفته است که هر یک از فعالان بازار دلایلی برای این امر مطرح می‌کنند، اما آنچه حائز اهمیت است بخش اعظم این کالا از طریق واردات تامین می‌شود که مشکلات تامین و تخصیص ارز چالش‌هایی در واردات ایجاد می‌کند که همین امر منجر به نوسانات بازار می‌شود.
محمدرضا مرتضوی، عضو هیئت مدیره انجمن غلات، گفت: در دانه‌های روغنی با این سیستم آبیاری و میزان فرونشست آب‌ها خودکفایی امکان‌پذیر نیست و باید کشت دانه‌های روغنی تا حد امکان مدیریت شود. وی با بیان اینکه ۲۰ تا ۲۵ درصد امکان تامین تولید دانه‌های روغنی در داخل وجود دارد، افزود: در حال حاضر بخش اعظم روغن مورد نیاز از طریق واردات تامین می‌شود و کمبود روغن فعلی تنها به منابع مالی باز می‌گردد. در حال حاضر عرضه کمبود روغن مربوط به کنترل واردات و قیمت‌گذاری است وگرنه ارتباطی به کمبود در دنیا ندارد. عضو هیئت مدیره انجمن غلات، گفت: دخالت‌های غیرکارشناسی، سامانه‌های غیر کارآمد و عدم پرداخت به‌موقع بخش خصوصی چالش‌هایی ایجاد می‌کند. گرچه طرح خوداتکایی روغن از سال ۹۴ در دستور کار قرار گرفت، اما بنا به دلایل متعدد این طرح با شکست روبه‌رو شد و حال در برنامه هفتم باید به خوداتکایی ۴۰ درصد برسیم که انتظار می‌رود مسئولان زیرساخت‌های لازم را فراهم کنند. مهدی کاظم‌نژاد، دبیر سابق شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی، گفت: اگر در سیاست‌گذاری اولویت به تولید داخل دهیم، این امکان وجود دارد که پتانسیل خودکفایی در تولید دانه‌های روغنی از بالقوه به بالفعل تبدیل شود. وی با بیان اینکه در تامین ۹۰ درصد روغن داخل نیاز به واردات داریم، افزود: اعطای یارانه کشت، سیاست خرید تضمینی مناسب و برقراری ارتباط مناسب میان واردات و تولید داخل از راهکارهای مهم دستیابی به خودکفایی محصول محسوب می‌شود. کاظم نژاد گفت: تمامی سیاست‌گذاری را به تولید ارتباط می‌دهیم درحالی‌که بخشی به مصرف ارتباط دارد که براین‌اساس سیاست خودکفایی دست‌یافتنی است، همچنین تمام ذهنمان را نباید بر روی قیمت بگذاریم و از سیاست‌های مختلف باید استفاده کنیم. قاسم پیشه‌ور، عضو اتاق اصناف کشاورزی گفت: باتوجه‌به تخصیص ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به واردات دانه‌های روغنی رو روغن خام، کارخانجات روغن‌کشی و صنایع وابسته ترجیح می‌دهند که ارز دولتی برای واردات استفاده کنند. به گفته وی، شرکت‌های بخش خصوصی وقتی دانه‌های روغنی می‌خرند، نزدیک ۱۰ ماه طول کشید تا وجه آن را پرداخت کنند که در نهایت این بی‌اعتمادی موجب شد کشاورزان محصولی کشت کنند که بتوانند بلافاصله پول آن را نقد کنند تا مشکلات هزینه‌های تولید پاسخ دهند و کشت بعدی را آغاز کنند. پیشه‌ور، با اشاره به چالش‌های پیش روی خودکفایی دانه‌های روغنی، بیان کرد: ناترازی برق، مشکلات تامین کود و سموم از دیگر چالش‌های پیش‌روی کشاورزان است که بخش کشاورزی از این حیث آسیب می‌بیند و لازمه این است که دولت حمایت‌های ویژه‌ای داشته باشد چراکه سال گذشته قیمت تراکتور سه بار افزایش یافت، جای این سوال مطرح است آیا قیمت محصولات کشاورزی افزایش یافته که براین‌اساس لازم است که در امنیت غذایی حاکمیت پای کار بیاید چراکه کشاورز برای تولید محصول کشاورزی آب، برق، سوخت، کود، راه نیاز دارد. عضو اتاق اصناف کشاورزی گفت: اگر زیرساخت‌ها و تامین نهاده‌های کشاورزی مهیا شود، کشاورز کار دیگری جز تولید ندارد. کشاورزی باید درصد سودی برای کشاورز داشته باشد چون کشاورزان برای خرید ادوات مکانیزاسیون تسهیلات با سود ۲۳ دریافت می‌کنند درحالی‌که مطالبات کشاورزان با تاخیر پرداخت می‌شود و کشاورزان در صورت تاخیر در پرداخت اقساط دیرکرد باید بپردازند.