آگاه: تولید آثار ملی-میهنی همواره به عنوان یکی از دغدغه‌های موردتوجه هنرمندان عرصه موسیقی کشورمان مطرح بوده و چه قبل از پیروزی انقلاب و چه پس از آن، دربرگیرنده تولید و انتشار محصولاتی است که اغلب آنها هم به لحاظ کیفیت و هم اثرگذاری در ردیف آثار پرمخاطب آن خواننده یا گروه اجرایی قرار گرفته‌اند و فضا را به سمتی برده‌اند که حتی همین آثار تبدیل به مهم‌ترین مولفه شناسایی سبک و سیاق هنرمند مورد نظر شده‌اند.
مسیری که در گونه‌های مختلف موسیقی کشورمان، طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مشتمل بر تولید آثار زیادی بوده که بسیاری از آنها حتی با وجود سال‌های زیادی که از تولیدشان می‌گذرد، می‌توانند در بزنگاه‌هایی که مردم نیازمند شنیدن چنین آثاری هستند، پیش روی مخاطبان قرار گرفته و به سهم خود نقش موثری در ارتقای روحیه مردم داشته باشند. هریک از این محصولات به فراخور زمانی که برای ایجاد حس وطن دوستی و وحدت تولید شدند، دربرگیرنده ویژگی‌هایی هستند که فارغ از سفارشی‌بودن یا نبودنشان می‌توانند جزو فهرست بهترین موسیقی‌های یک خواننده قرار گیرند. در ادامه نگاهی خواهیم داشت بر چند اثر موسیقایی معروف که برای وطن ساخته شده است.
قطعه «ای ایران» محمد نوری
از جمله آثار ماندگاری که نه به عنوان یک اثر ملی- میهنی پرمخاطب، بلکه به عنوان یکی از آثار جاودان موسیقی موردتوجه مخاطبان قرار گرفته، قطعه «ای ایران» با ترانه‌ای از تورج نگهبان، آهنگسازی محمد سریر و خوانندگی محمد نوری است که به سال ۱۳۶۰ در آلبوم «دلاویزترین» این خواننده مطرح و پیشگام پیش روی مخاطبان قرار گرفت و با حس و حال حماسی ترانه، آهنگسازی سنجیده و خوانندگی قدرتمند یک صدای خاص و متفاوت توانست تبدیل به یکی از مهم‌ترین آثار ملی موسیقی کشورمان شود.
تورج نگهبان با زبانی ساده و سرشار از عشق به ایران، این ترانه را سرود که یکی از زیباترین آثار او به شمار می‌رود. ملودی این اثر ساخته محمد سریر، فضایی حماسی و در عین حال احساسی خلق می‌کند و به محمد نوری امکان می‌دهد تا قدرت صدای بی‌نظیر خود را به نمایش بگذارد.
آهنگ «ایران» یا «ای وطن»، یکی از شاهکارهای محمد نوری، از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار است. این اثر نخستین‌بار در دوران پس از انقلاب اسلامی و در حالی منتشر شد که ایران درگیر جنگ تحمیلی بود. به همین دلیل، این آهنگ با تقویت حس وطن‌پرستی و ایستادگی، تاثیر عمیقی بر مردم گذاشت.
تصنیف «سپیده»؛ ابتهاج، لطفی، شجریان و چند قصه دیگر
یکی از مهم‌ترین آثار گروه موسیقی «شیدا» همین تصنیف معروف «سپیده» است که بسیاری از ایرانیان آن را به نام «ایران ای سرای امید» می‌شناسند و شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین آثار ملی - میهنی است که اگر چه در روزهای آغازین پیروزی انقلاب اسلامی تولید شد، اما به دلیل قابلیت‌های بسیار متعددی که در حوزه ترانه سرایی، آهنگسازی، تنظیم، نوازندگی و خوانندگی داشت، توانسته همچنان به عنوان یکی از معتبرترین آثار موسیقایی ایرانی لقب بگیرد.
در این اثر زنده یاد هوشنگ ابتهاج شاعر، مرحوم محمدرضا لطفی آهنگساز و زنده‌یاد محمدرضا شجریان به عنوان خواننده حضور دارند.
تک آهنگ «چو ایران نباشد تن من مباد»؛ علیرضا قربانی
از علیرضا قربانی، همواره به عنوان یکی از معتبرترین و برترین خوانندگان موسیقی کلاسیک ایرانی یاد می‌کنند؛ هنرمندی که در این سال‌ها با گرایشی که به سمت موسیقی پاپ داشته، توانسته با پروژه «با من بخوان» طرفداران بیشتری را هم برای خود فراهم کند.
این خواننده که در این سال‌ها فعالیت کمتری در حوزه ساخت آثار ملی میهنی داشته، اما در سال‌های قبل‌تر قطعه‌ای به نام «چو ایران نباشد تن من مباد» از آلبوم «من عاشقت چشمت شدم» را تولید کرد و در دسترس مخاطبان قرار داد. موسیقی که در زمان انتشار خود توانست به عنوان یکی از آثار خوب و قابل‌اعتنای ملی - میهنی معرفی و در قالب نماهنگ‌های مختلف نیز به مخاطبان ارائه شود. در این قطعه افشین یداللهی به عنوان ترانه‌سرا و فردین خلعتبری به عنوان آهنگساز و تنظیم‌کننده حضور دارند.
تک آهنگ «ایران من»؛ همایون شجریان
تک آهنگ «ایران من» هم از جمله ملودی‌های معتبر موسیقی ایران در حوزه آثار ملی میهنی است که چندی پیش در قالب آلبوم «ایران من» با ترکیب طلایی سهراب پورناظری و همایون شجریان پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
سهراب پورناظری درباره این اثر نوشته است: «ایران من» سرودی در مقام نوا همراه با ارکستراسیون غربی است که با ایده شکل‌گیری اثری در خور ایران بزرگ ساخته شد. شعر این کار بر اساس طرحی که از قبل برای بخش پایانی «پروژه سی» در نظرم بود، توسط پوریا سوری سروده شد که مروری بر سرگذشت عشق مردم این خاک به سرزمینشان در دوره‌های مختلف تاریخی تا به امروز است. در بخشی از این سرود که گذری بر دستگاه «ماهور» دارد، از آهنگ جاویدان «مرغ سحر» ساخته استاد مرتضی خان نی‌داود و کلام ملک‌الشعرای بهار بهره گرفته شده است.
«ایران؛ فدای اشک و خنده تو» سالار عقیلی
سالار عقیلی از جمله هنرمندانی است که طی سال‌های گذشته آهنگ‌های متعددی را در حوزه‌های ملی - میهنی تولید کرده که از آن جمله می‌توان به موسیقی تیتراژ سریال «معمای شاه» اشاره کرد.
یکی از مولفه‌های مهمی که درباره سریال «معمای شاه» به شدت موردتوجه مخاطبان قرار گرفت، موسیقی متن اثر به‌ویژه موسیقی تیتراژ آن بود که به واسطه حضور یک شاعر و ترانه‌سرای صاحب‌اندیشه چون مرحوم افشین یداللهی و البته سایر مولفه‌های دیگر از جمله بابک زرین به عنوان آهنگساز و سالار عقیلی به عنوان خواننده اثری را پیش روی مخاطب قرار داد که هم دربرگیرنده مولفه‌های رسانه‌ای مناسب برای معرفی یک سریال تاریخی و هم دربرگیرنده مولفه‌های ملی - میهنی بود که حتی بدون در نظرگرفتن محتوای تاریخی سریال «معمای شاه» هم می‌توانستیم، آن را مورد ارزیابی قرار داده و حتی به عنوان یک تک‌آهنگ مستقل نام ببریم. شرایطی که اکنون موسیقی تیتراژ سریال را تقریبا از کلیت تصویری آن جدا و ترانه‌ای را به مردم معرفی کرده که شاید برخی‌ها ندانند این موسیقی همان ترانه درج شده در تیتراژ «معمای شاه» باشد. «وطنم ای شکوه پابرجا» از دیگر قطعات خوانده شده توسط سالار عقیلی است که در میان مردم بسیار محبوب و شناخته شده است.
«وطن یعنی» علیرضا عصار
یکی دیگر از هنرمندانی که مخاطبانش او را به عنوان خواننده‌ای دغدغه‌مند و خارج از فرآیند اقتصادی و سرگرمی محور موسیقی پاپ یاد می‌کنند، علیرضا عصار است؛ هنرمندی دارای سبک و سیاقی مستقل که در این سال‌ها کم گفته و گزیده‌کاری را برای مسیر حرفه‌ای خود انتخاب کرده است. این خواننده که آثار متعددی را در حوزه‌های مختلف اجتماعی تولید کرده است، سال‌ها قبل بود که بر اساس عشق و علاقه‌ای که به مام میهن داشت، اقدام به تولید یک اثر ملی - میهنی به نام «وطن» کرد؛ اثری قابل‌اتکا که دربرگیرنده وجوه ممتازی در حوزه‌های موسیقایی و محتوایی بود و شرایطی را برای پروژه فراهم کرد که تا مدت‌ها به عنوان یکی از معتبرترین آثار ملی - میهنی کشورمان عرض اندام می‌کرد و همچنان نیز به عنوان یک اثر فاخر برای شنوندگان معرفی شده است. در این قطعه علیرضا شجاع به عنوان شاعر، فواد حجازی به عنوان آهنگساز و تنظیم کننده حضور دارند.
تک‌آهنگ «علاج»؛ محسن چاوشی
محسن چاوشی، خواننده موسیقی پاپ در ادامه کنش‌گری‌های وطن‌پرستانه‌اش طی سال‌های اخیر، در ایام جنگ ۱۲ روزه از تازه‌ترین قطعه موسیقایی خود به نام «علاج» که در آن بر همدلی مردم در این شرایط سخت جنگی و وطن‌دوستی تاکید شده بود، رونمایی کرد. محسن چاوشی در واکنش به حملات رژیم صهیونیستی به کشورمان و شهادت هم‌وطنان، فرماندهان و دانشمندان هسته‌ای در صفحه شخصی‌اش نیز این اتفاق را محکوم کرده بود. در این قطعه کاظم بهمنی ترانه‌سرا و محسن چاوشی به عنوان آهنگساز و تنظیم‌کننده حضور دارند.
علاوه بر این آثار، خوانندگان بسیار دیگری مثل شهرام ناظری، محمد اصفهانی، مجید اخشابی، رضا صادقی، خشایار اعتمادی و... برای ایران خواندند که شنیدن هر کدام خالی از لطف نیست.
نظر شما