آگاه: ملت ایران با مرور حوادث این کودتا، نام آمریکا را به لیست سیاه حافظه تاریخی خود اضافه کرد. به شکلی که از همان لحظه تاکنون، آمریکا در فضای جامعه ایران به مظهر تمامیت‌خواهی نظام سلطه شناخته می‌شود. این بینش آگاهانه، بیش از هر چیز متاثر از مرور اقدامات مخرب آمریکا طی روزهای قبل و بعد کودتا بود. در سطور آتی یادداشت، این نقش آفرینی مخرب آمریکا در جریان کودتای ۲۸ مرداد، بازخوانی شده: روزهای قبل کودتا همواره با مقاومت خستگی ناپذیر مصدق در برابر اراده استعماری انگلیس توام بود. فشارهای متقابل انگلیس نیز هرگز کارساز نبود و مصدق تحت هیچ شرایطی از رفع وابستگی ایران به انگلیس کوتاه نیامد. حتی ناتوانی دولت ملی در بهره‌وری از نفت هم به شراکت او با انگلیس منجر نشد.  هرگاه نیز از طرف شخص یا جریانی به همکاری با انگلیس تشویق می‌شد، پاسخ مصدق تنها همین جمله بود: شما نمی‌دانید در سیاست‌های انگلیس چه مکر و حیله بزرگی نهفته. سطح این استقامت ملی، به جایی رسید که رابطه سیاسی ایران و انگلستان در مهرماه ۱۳۳۱ به دستور مصدق، بعد از ۱۵۰ سال قطع شد و سفارتخانه آن کشور در تهران تعطیل شد. این در حالی بود که مصدق از دیگر قدرت استعماری جهان یعنی آمریکا تصور مثبتی داشت و آمریکا را مانند انگلیس نامطمئن و حیله گر نمی‌دانست. او همواره به کمک آمریکا چشم دوخته بود و خصومت مشترک ایران و آمریکا با انگلیس را فرصتی بزرگ برای پیوند استراتژیک ایران و آمریکا می‌دانست. خصومتی که به‌زعم مصدق، هر دو کشور آمریکا و ایران را در جهت مبارزه علیه انگلیس با یکدیگر متحد می‌کرد. در نهایت اعمال این راهبرد، هرگز موجب تشدید اختلافات آمریکا و انگلیس نشد و آمریکا را به حمایت از ایران تحریک نکرد، بلکه خلاف آنچه انتظار می رفت، شرایط را برای پیشبرد همزمان طرح استعماری آمریکا و انگلیس فراهم کرد. آمریکا با در نظرگرفتن اولویت های استعماری خود که مهم‌ترین آنها تسلط بر منابع نفت خاورمیانه بود، یک‌صدا با انگلیس مقابل استقلال طلبی دولت مصدق ایستاد. آن روزها آمریکا مصرف کننده ۵۵ درصد از نفت جهان بود و هر روز تمایل بیشتری به غارت منابع نفتی کشورها پیدا می‌کرد؛ به همین خاطر هرگز نتوانست قید تسلط بر نفت ایران را بزند و در همین راستا مهم‌ترین مانع استعمار نفت ایران، یعنی دولت ملی مصدق را با همکاری انگلیس از میان برداشت. آمریکا اگر چه، در آغاز ملی شدن صنعت نفت، حامی ایران محسوب می‌شد، اما این سیاست نه به دلیل حمایت از حقوق ایران، بلکه برای تحت فشار قرار دادن انگلیس برای به رسمیت شناختن منافع نفتی این کشور بود. بر این اساس، وقتی که آمریکا از تامین منافع خود توسط انگلیس مطمئن می‌شود، از حمایت مصدق دست برداشت و بسترهای کودتای ۲۸ مرداد را فراهم کرد. پشت کردن آمریکا به مصدق و ملت ایران زمانی رخ داد که این کشور با بریتانیا بر سر نفت ایران به توافق رسید. از این مقطع به بعد دیگر آمریکا، نه‌تنها از ملی‌شدن نفت  ایران حمایت نکرد، بلکه با عدم اعطای وام به ایران، تلاش کرد تا با اعمال فشار اقتصادی، ایران را وادار به عقب‌نشینی مقابل انگلیس کند. در آخر سرسختی مردم ایران در دفاع از ملی‌شدن نفت و مقاومت گسترده در برابر اراده استعماری انگلیس باعث شد تا آمریکا و انگلستان طی نقشه‌ای، کودتای ۲۸ مرداد را طراحی و اجرا کنند، اما بعد کودتا قرارداد نفتی جدیدی منعقد شد که بیش از هر چیز، متضمن تامین منافع نفتی آمریکا بود. اینجا بود که ملت ایران، روحیه استعمارگری آمریکا را به خوبی شناخت و بعدها طی سال‌ها مبارزه، مقابل اراده این کشور مقاومت کرد. ملت ایران در جنگ
 ۱۲ روزه اخیر نیز این حافظه تاریخی ارزشمند را حفظ کرد و با تمام وجود در ایستادگی مقابل دشمن، متحد و یکپارچه عمل کرد. تداوم این حافظه تاریخی همواره حافظ ایران بوده و در ادامه نیز خواهد بود.