یونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد) از نهادهای قدیمی این سازمان است که همزمان با سازمان ملل تاسیس شد و فعالیت‌های مختلف و گسترده‌ای را در زمینه توسعه و همکاری‌های علمی، فرهنگی و آموزش با کشورهای مختلف و با هدف ایجاد صلح، ریشه‌کن‌کردن فقر و توسعه پایدار و فرهنگی بین کشورها انجام می دهد.

یونسکو ۱۹۳ کشور عضو رسمی و ۱۱ عضو وابسته دارد، دفتر یونسکو در پاریس پایتخت فرانسه مستقر است، ایران نیز میزبان دفتر منطقه‌ای یونسکو (ایران، افغانستان، پاکستان و ترکمنستان) است که از شهریور گذشته خانم گُلدا الخوری/ Golda El-Khoury مسئولیت آن را برعهده دارد، کمیسیون ملی یونسکو نیز نهاد مسئول ارتباط با این دفتر منطقه‌ای است که دبیرکل آن را وزیر علوم تعیین می‌کند و از شهریور سال گذشته علی اکبر متکان با حکم محمدعلی زلفی گل در این مقام منصوب شد.

چهل و دومین مجمع عمومی یونسکو از ۷ تا ۲۲ نوامبر (۱۶ آبان تا اول آذر) در پاریس با حضور مقامات ارشد و عالی کشورهای عضو برگزار شد و از ایران معاون پژوهشی وزیر علوم به عنوان نماینده وزیر علوم حضور داشت.

پیمان صالحی در این نشست از طرف ایران به عنوان نامزد هیات اجرایی یونسکو برای دوره تصدی ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۷ اعلام آمادگی کرد و گفت: نامزدی این کشور با تعهد عمیق ما برای همکاری‌های جهانی و فهم مشترک همراه است.

وی به موضوع دیگری نیز توجه کرد و با تاکید بر اهمیت مقوله راه و سفر در یونسکو و سابقه‌ دیرینه آن افزود: برای ما در یونسکو همواره ارزشمند بوده است که تاریخ تبادلات فرهنگی و تمدنی میان ملت‌ها را در چهارچوب راه‌هایی چون راه ابریشم، راه ادویه و راه نمک مطالعه کنیم. اما نباید نادیده گرفت که افزون بر کالاهای تجاری، برای تبادل علم و دانایی هم در طی هزاره‌ها، راهی بوده است؛ در واقع شبکه‌ای از راه‌ها که بستر سفر دانشمندان و ایده‌های علمی بوده و می‌توانیم آن را راه علم بنامیم.

این راهی است که طی چند هزاره، شرق و غرب جهان را به شکل عمیق به هم پیوند داده و با ترکیب سرآمدی علمی و سرآمدی اخلاقی، پیام آور صلح و پیشرفت بوده، راه علم به همان اندازه که تاریخی است، می‌تواند مسئله عصر حاضر نیز باشد؛ بی‌شک هم ابزارها و هم بسامد سفرها دچار تحولات جدی شده، اما هنوز سفرها زمینه تبادل دانایی و هر سفر نیازمند راهی هموار است.

توجه جمهوری اسلامی به حضور زنان در آموزش

معاون پژوهشی وزارت علوم در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در توضیح حضور خود در این مجمع و اقدامات انجام‌شده گفت: مجمع عمومی یونسکو، مهم‌ترین و بالاترین نشست یونسکو است که ۲ سال یکبار برگزار می‌شود و بیشتر کشورها در بالاترین سطح سیاسی، رییس‌جمهوری یا نخست‌وزیری یا وزیر در آن شرکت می‌کنند.

صالحی به حضور خود در این مجمع به جای وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اشاره کرد و اظهار داشت: من در سخنرانی خود به موضوع های مرتبط با حوزه کاری یونسکو اشاره کردم. ابتدا به موضوع تاریخ و تمدن جمهوری اسلامی ایران پرداختم و به قدمت دانشگاه جندی شاپور به عنوان قدیمی ترین دانشگاه جهان تاکید کردم. البته ما وابسته به تاریخ نیستیم که فقط به تاریخ گذشته خود افتخار کنیم، ولی تاریخ باید در حال و آینده نمود یابد.

همچنین بر اولویت‌بخشی بر بحث آموزش عمومی و عالی بانوان توسط جمهوری اسلامی اشاره کردم و به آمار بیشتر از ۵۰ درصدی دانشجویان و ۳۰ درصدی اعضای هیات علمی را زنان ایرانی تشکیل می‌دهند.

اعتراض به اهانت به قرآن کریم در یونسکو

معاون پژوهشی وزیر علوم همچنین گفت: موضوع دیگر در این نشست اعتراض ما به اهانت به قرآن کریم بود؛ در حالی که انتظار داشتم کشورهای اسلامی بیشتر به این موضوع بپردازند، کمتر به آن اشاره شد ولی ما به‌شدت به این موضوع اعتراض و تاکید کردیم هیچ کشوری حق ندارد برای نشان دادن آزادی بیان به مقدسات ادیان الهی توهین کند.

صالحی موضوع مطرح شده در این نشست را وضعیت غزه و درگیری‌ها در این منطقه دانست و خاطرنشان کرد: موضوع جنایت‌هایی که در غزه رخ می‌دهد، تازه نیست و ده‌ها سال است که مردم فلسطین و غزه تحت فشار هستند. این موضوع را از منظر قوانین بین‌المللی مطرح کردیم؛ برای نمونه قوانین یونسکو تاکید دارد که زیرساخت‌های آموزشی در شرایط جنگی نباید تخریب شود، میراث فرهنگی، هنری و علمی کشورها نباید از بین برود. همچنین خبرنگاران و مردم عادی که در حوزه‌های پشتیبانی فعالیت می‌کنند نباید آسیب ببینند.

وی تاکید کرد: همچنین پیشنهاد تشکیل راه علم را مطرح کردیم، یونسکو همیشه به راه و سفر اهمیت داده است و راه‌های مختلف داریم. مبنا و اساس همه این راه‌ها مسائل تجاری بوده است و بحث ما این بود که امروزه بیش از همیشه نیاز به راه علم داریم و راه علم، راهی است که دانشمندان بدون مرزهای جغرافیایی و سیاسی بتوانند اطلاعات و نیروهای اندیشمند و پژوهشگر خود را به آسانی مبادله کنند.

معاون پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یادآور شد: این طرح را در نشست مجمع عمومی یونسکو مطرح کردیم، مفاد سخنرانی هم ثبت شده است. اکنون در حال بررسی و تدوین کامل آن هستیم و اعلام هم کردیم که اصل طرح را به شکل کامل و جزئی از طریق کمیسیون ملی به دفتر نمایندگی ایران در یونسکو ارائه می‌دهیم؛ زیرا فعالیت‌های ما باید از طریق کمیسیون ملی انجام شود.

وحدت کشورهای اسلامی در برابر اسرائیل

صالحی در مورد قطعنامه پیشنهادی کشورهای اسلامی علیه رژیم اسرائیل و جنایات آن در غزه گفت: کشورهای اسلامی پیش از روز اول نشست برای ارائه قطعنامه‌ای علیه رژیم صهیونیستی به توافق رسیدند، رییس جلسه هم در روز اول سخنرانی‌ها را قطع کرد و درخواست کشورهای اسلامی را اعلام وصول کردند و قرار شد روی این موضوع کار شده و رای‌گیری شود که در روز آخر نشست و چهار روز بعد، رای‌گیری شد.

وی یادآور شد: البته آمریکا هم قطعنامه‌ای علیه فلسطین پیشنهاد کرد که آن قطعنامه رای لازم را کسب نکرد. اما قطعنامه کشورهای اسلامی با عنوان تأثیر و پیامدهای وضعیت کنونی نوار غزه/ فلسطین در تمام جنبه‌های دستورکار یونسکو با ۹۶ رای مثبت از مجموع ۱۳۷ رای نمایندگان کشورهای حاضر در مجمع عمومی تصویب شد.

منبع: ایرنا