آگاه: مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران روز ۳۰ شهریور ۱۴۰۴ برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد عازم نیویورک شد. برخلاف روسای جمهور پیشین، ترکیب هیئت همراه او به دلیل محدودیت‌های شدید ویزا از سوی ایالات متحده، به طور قابل توجهی کوچک‌تر شده است. اگر چه نهاد ریاست‌جمهوری، جزییات رسمی از ترکیب هیئت منتشر نکرده، اما بر اساس گزارش‌ها، حاجی میرزایی (رئیس دفتر رئیس‌جمهور)، سید مهدی طباطبایی (معاون اطلاع‌رسانی)، مهدی سنایی (مشاور سیاسی رئیس‌جمهور) و سید عباس موسوی (معاون تشریفات) در این سفر پزشکیان را همراهی می‌کنند. از میان وزرا و معاونان دولت، تنها سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در این سفر حضور دارد. عراقچی که پیشتر در ۳۱ شهریور به نیویورک سفر کرده بود، برنامه‌های رئیس‌جمهور در سازمان ملل را هماهنگ کرده است.
نگاهی به گذشته: ترکیب هیئت‌های ایرانی در نیویورک
برای درک بهتر اهمیت این سفر کم‌تعداد، نگاهی به ترکیب هیئت‌های همراه روسای جمهور پیشین ایران در مجمع عمومی سازمان ملل پس از جنگ تحمیلی (۱۳۶۷) می‌اندازیم.
هاشمی رفسنجانی: غایب بزرگ
اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور ایران از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ هیچ‌گاه در اجلاس‌های سازمان ملل شرکت نکرد. این تصمیم شاید به دلیل حساسیت‌های سیاسی و شرایط پس از جنگ تحمیلی بود.
خاتمی: سفری با همراهان محدود
سیدمحمد خاتمی، رئیس‌جمهور اصلاحات، در سال ۱۳۷۷ به نیویورک سفر کرد. او را تیمی ۱۲ نفره از مقامات ارشد همراهی می‌کردند که نشان‌دهنده رویکردی متعادل در دیپلماسی بود.
احمدی‌نژاد: سفرهای جنجالی با همراهان پرتعداد
محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران از ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲، به دلیل ترکیب عجیب و پرتعداد هیئت‌های همراهش در نیویورک، بارها خبرساز شد. در سال ۱۳۸۴ او با تیمی شامل علی لاریجانی (دبیر شورای عالی امنیت ملی)، منوچهر متکی (وزیر امور خارجه)، سعید جلیلی (معاون وزارت امور خارجه) و دیگر مشاوران و مدیران به نیویورک سفر کرد. اما در سال ۱۳۹۰، فهرستی جنجالی از همراهان او منتشر شد که شامل همسر، فرزندان و بستگان نزدیکش بود. این موضوع با واکنش‌های تندی در داخل ایران مواجه شد، به‌ویژه زمانی که تصاویری از حضور مهدی خورشیدی (داماد رئیس‌جمهور) در سالن اجلاس منتشر شد. در سال ۱۳۹۱، گزارش‌هایی از همراهی ۱۶۰ نفر با احمدی‌نژاد منتشر شد که انتقادات گسترده‌ای از جمله از سوی زهره طبیب‌زاده، نماینده مجلس، به دنبال داشت. او خواستار توضیح رئیس‌جمهور درباره درخواست ۱۶۰ ویزا از «کشور متخاصم» شد.
روحانی: اعتدال در تعداد همراهان
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران از ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰، با رویکردی معتدل‌تر به نیویورک سفر کرد. در سال ۱۳۹۲، کمتر از ۷۰ نفر شامل دیپلمات‌ها، مشاوران و خبرنگاران او را همراهی کردند. چهره‌های کلیدی مانند محمدجواد ظریف، محمد نهاوندیان و حسام‌الدین آشنا در این سفرها حضور داشتند. در سال ۱۳۹۷، پرویز اسماعیلی، معاون وقت ارتباطات دفتر رئیس‌جمهور، با اشاره به تعداد محدود ۴۰ نفره هیئت، این سفر را «بی‌سابقه» توصیف کرد و به طور غیرمستقیم به تعداد بالای همراهان احمدی‌نژاد طعنه زد.
رئیسی: حاشیه‌های غیرمنتظره
شهید سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران از ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ نیز در سفرهایش به نیویورک با حاشیه‌هایی مواجه شد. در سال ۱۴۰۱، انتشار فیلمی از بارگیری وسایلی مانند پوشک بچه و مکمل غذایی در نیویورک، شائبه‌هایی را ایجاد کرد که توسط مهدی خانعلی‌زاده، از همراهان رئیس‌جمهور تکذیب شد. او تاکید کرد که برنامه فشرده رئیس‌جمهور فرصتی برای خرید باقی نگذاشته بود. در سفر دوم رئیسی، حضور جمیله علم‌الهدی، همسر رئیس‌جمهور و برنامه‌های جداگانه او از جمله مصاحبه با رسانه‌های آمریکایی، خبرساز شد.
پزشکیان: رویکردی متفاوت
امسال، پزشکیان برای دومین بار به نیویورک سفر کرده و برخلاف سال گذشته، چهره‌هایی مانند علی طیب‌نیا و محمدجواد ظریف در کنار او نیستند. شایعات درباره حضور یوسف پزشکیان، فرزند رئیس‌جمهور نیز تکذیب شده است. منابع نزدیک به دولت تاکید دارند که پزشکیان در یک سال اخیر، بر کاهش تعداد همراهان در سفرهای داخلی و خارجی تاکید داشته است. این رویکرد نه‌تنها به محدودیت‌های ویزای آمریکا پاسخ می‌دهد، بلکه نشان‌دهنده تلاش برای ساده‌زیستی و پرهیز از حاشیه‌های غیرضروری است.
حاشیه یا متن؟
سفر پزشکیان به نیویورک در شرایطی انجام می‌شود که محدودیت‌های دیپلماتیک آمریکا، ترکیب هیئت ایرانی را به حداقل رسانده است. این سفر در مقایسه با دوره‌های گذشته، به دلیل تعداد کم همراهان و تمرکز بر اهداف دیپلماتیک، می‌تواند گامی در جهت تقویت جایگاه ایران در مجامع بین‌المللی باشد. با این حال، باید دید آیا این سفر می‌تواند از حاشیه‌های معمول مصون بماند یا بار دیگر شاهد جنجال‌هایی خواهیم بود که متن اصلی دیپلماسی را تحت‌الشعاع قرار دهد.
نظر شما