آگاه ـ الناز برکاتی _ خبرنگار سرویس فرهنگی: بنابر شواهد سریال سنجرخان اکشن نیست و بیشتر وجوهات انسانی و خصوصیات اخلاقی این شخصیت را به تصویر کشیده است. داستان اصلی آن است که سنجر خان تازه ازدواج کرده و به واسطه زبان تیزی که داشته مورد غضب آصف دیوان قرار گرفته و جانش در معرض خطر جدی قرار دارد، پس به ناچار در سن ۲۵ سالگی به دیار کلیایی پناهنده می‌شود. در نهایت این مجموعه به روایت مبارزات کردها و معرفی قهرمانان ملی این دیار می‌پردازد.
ایستادگی در برابر رضاخان
سریال سنجرخان به تعبیری قصه سنجرخان وزیری قهرمان کُرد و هم دوره میرزا کوچک‌خان جنگلی را به تصویر می‌کشد، قصه‌ای که تقریبا در سال ۱۲۹۶ رخ داده است. سنجرخان مردی است که در برابر استبداد و استعمار قد علم کرده است و در مقابل تجاوز روس‌ها و انگلیسی‌ها در مناطق مختلف ایران ایستادگی کرد تا جلوی برخوردهای متجاوزانه آن‌ها را بگیرد. سنجرخان با ایستادگی در برابر روس‌ها به «سردار اکرم» معروف شد و بعدها با شکست دادن لشکر رضاخان بیشتر به شهرت رسید. او در سال‌های زندگی‌اش در برابر ظلم ایستادگی کرده بود. دشمنی شریف الدوله بنی آدم، حاکم سنندج با سنجرخان موجب شد تا او در محرم سال ۱۳۳۷ هجری قمری، به واسطه توطئه حاکم سنندج به قتل برسد.
این سریال تلویزیونی که تولید آن نزدیک به یک دهه به طول انجامیده است، پس از سال‌ها توقف‌های متوالی، به دلیل مشکلات تامین هزینه در تولی و مشکلات فراوان کرونایی، روی آنتن رفته است. پیش‌تر ضیاء‌الدین دری کارگردان و نویسنده سریال‌های «کلاه پهلوی» و «کیف انگلیسی»، متن آن رادر ۲۶ قسمت نوشته بود. پس از درگذشت او، کارگردانی این سریال توسط سعید جلالی، تهیه‌کننده این مجموعه به محمدحسین لطیفی واگذار شد.
سوران کجا و سنجرخان کجا!
ساخت سریال‌ها و آثاری که آدب و رسوم فرهنگ همه مناطق ایران را به تصویر می‌کشد امری بسیار مهم و قابل پرداخت است. تجربه ساخت سریال‌هایی همچون «نون‌خ»، «پایتخت»، «سوران» و ... نشان داد که صدا و سیما از ظرفیت بالایی برای شناساندن فرهنگ یک قوم و یا منطقه به کل کشور برخوردار است. بنابراین باید آثاری باکیفیت، با تنوع فرهنگی و اقلیمی ساخته شود. سریال «نون‌خ» به کارگردانی سعید آقاخانی، خیلی خوب توانسته بود فرهنگ، لهجه و گویش کردستان را با استفاده از بازیگران بومی و ملی در قالب طنز و سریال «سوران» به عنوان یک اثر اقتباسی به درستی چهره یک قهرمان کرد به نام امیر سعیدزاده یا سعید سردشتی به تصویر بکشد. اما سریال سنجرخان با آنکه بازیگران مطرحی چون محمود پاک‌نیت، احمد نجفی، جلیل فرجاد، پیام دهکردی و ... در آن ایفای نقش کرده‌اند، آنگونه که باید و شاید نیست. گویش و لهجه همچون سریال «نون‌خ» اصیل نبوده و گاهی اوقات لهجه کردی به تهرانی و معیار تبدیل می‌شود و در بسیاری از سکانس‌ها با تعدد لهجه مواجه هستیم. با آنکه در ساخت این سریال از بازیگران بومی کردستان همچون فرشید گویلی استفاده شده است اما تصویر اصلی سنجرخان و فرهنگ این اقلیم به درستی نمایش داده نشده است و از منظر فنی نیز سریال ضعف‌های بسیاری در فیلمنامه، بازی‌ها و شخصیت‌پردازی دارد.
ساخت چنین فیلم‌ها و سریال‌هایی به لحاظ فرهنگی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند و باید با کیفیت بیشتر و با کارگردانی بهتری ساخته شوند. باتوجه به اینکه کارگردانی این سریال برعهده محمدحسین لطیفی است و آثاری مطلوب را در کارنامه هنری خود دارد، انتظار می‌رفت این سریال بهتر از آنچه که هست کارگردانی شود. زیرا مجموعه‌هایی با این سبک و سیاق موجب می‌شود تا سراسر ایران با مجموعه‌ای غنی از فرهنگ یک قوم و یا اقلیم آشنا شوند و نیازمند آن است که به شکلی مطلوب به تمامی جهات آن پرداخته شود که در این سریال با این همه ضعف، حق مطلب ادا نشده است.
نظر شما