آگاه: تئاتر شهر پیش از این و تا سال‌های انتهایی دهه ۶۰ دارای حصارکشی و حریم بود اما حصارهای اطراف مجموعه تئاترشهر در دوران شهرداری غلامحسین کرباسچی، با ذهنیت ایجاد تعامل میان مردم و هنرمندان برداشته شد و تا به امروز چیزی حدود ۳۰ سال است که دیگر حریمی نداشته و به مرور زمان، ورود دستفروش‌ها، اراذل، کارتن‌خواب‌ها و... شکل جدیدی از زندگی در این محوطه ایجاد شده تا جایگاه هنری مهم‌ترین محفل تئاتری کشور با مخاطره روبه‌رو شود. این ناهنجاری‌ها اعتراضات گسترده هنرمندان را به همراه داشت و «طرح ساماندهی مجموعه تئاترشهر» را بر سر زبان‌ها انداخت؛ البته این طرح نیز مخالفان و موافقان متعددی داشت، به همین علت اجرایش سال‌ها به تعویق افتاد اما سرانجام ۲ دی‌ماه ۱۴۰۲ با تدبیر مسئولان فرهنگی و شهری، کلنگ احصای حریم امن برای تئاترشهر توسط محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به زمین خورد.
در ناامنی محض!
تئاترشهر در یکی از نقاط مهم و درعین‌حال پرازدحام ترافیکی و استراتژیکی شهر تهران قرار گرفته و این موجب شده تا افراد بسیاری با آداب و رسوم و فرهنگ‌های متفاوتی از این محدوده عبور کنند یا توقف داشته باشند. حتی گاهی بزه‌های اجتماعی همچون نزاع‌های شدید در این محدوده رخ داده که ناامنی ایجاد کرده است یا شاهد حضور پررنگ‌تر دستفروشان و اغذیه‌فروشان به نسبت هنرمندان و اهالی فرهنگ و هنر در این مجموعه بوده‌ایم. این مسائل موجب شده تا علاوه بر اینکه از تعداد علاقه‌مندان و مخاطبان تئاتر کاسته شده، محوطه آن نیز به محلی ناامن برای علاقه‌مندان به تئاتر بدل شود.
روزی این سازه نیم‌قرنی، محل رفت‌وآمد هنرمندان و اهالی نام‌آشنای عرصه تئاتر ازجمله زنده‌یاد سمندریان بود اما این روزها تبدیل به محل کسب برای جگرکی‌ها و دستفروشان و محل خوابی برای کارتن‌خواب‌ها و حتی جولان موادفروشان و چاقوکشی و دعوای اراذل و اوباش شده است اما مشکل به همین‌جا ختم نمی‌شود، نبود پارکینگ و خطر ازبین‌رفتن ساختمان محوطه تئاترشهر یکی دیگر از مشکلات اساسی است که گریبان این مجموعه را گرفته است.
وعده‌هایی در حد حرف!
لزوم ایجاد مجدد حریم برای مجموعه تئاترشهر از زمان احداث مترو جدی و بارها ازسوی هنرمندان عرصه تئاتر عنوان شده بود و گله‌های بسیاری به وزیران وقت ارشاد در هر دولت می‌شد. رضا کیانیان، هنرمند عرصه تئاتر و سینما در مصاحبه‌ای با گلایه از نبود حریم در اطراف تئاتر شهر با یادآوری ساخت ایستگاه مترو در حریم مجموعه تئاترشهر، گفت: «در آن دوره، تمام هنرمندان تئاتر و حتی زنده‌یاد آقای سمندریان در مجموعه تئاترشهر جمع شدیم و از شهرداری و مسئولان مترو خواستیم تا این ایستگاه را در حریم تئاترشهر نسازند.»
محمد حاتمی، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون هم از نابه‌سامانی‌های پیش‌آمده در محیط پیرامونی مجموعه گلایه کرده و گفته است: «ضرورت وجود حریمی مشخص برای محیط پیرامونی مجموعه‌ای چون تئاترشهر، امری اجتناب‌ناپذیر است که متاسفانه سال‌ها پیش بنا به تصمیماتی برداشته شد اما اکنون باتوجه‌به شرایط بسیار نابه‌سامانی که بر محیط خارجی این مجموعه حاکم است، اجرای عملیات تعیین حریم همانند دیگرمجموعه‌های فرهنگی مانند تالار وحدت بسیاری ضروری به نظر می‌رسد؛ زیرا اینجا یک مجموعه فرهنگی به‌شمار می‌آید که هم برای شهروندان دوستدار فرهنگ و هنر و هم برای اهالی تئاتر بسیار ارزشمند است.»
تئاترشهر انحصاری می‌شود؟
اجرای «طرح ساماندهی مجموعه تئاترشهر» آغاز شده و درحال انجام است، «سروناز امتیاز» که سابقه تجربی و علمی معتبری در حوزه‌های معماری، شهرسازی، نوسازی و احیای بناهای تاریخی دارد مسئولیت اجرای این طرح را به‌عهده دارد. آنچه مطرح شده آن است که حریم‌سازی و حصارکشی به‌گونه‌ای نیست که این مجموعه به‌شکل کامل از دید مردم خارج شود اما برخی از هنرمندان گویی خواهان ایجاد یک مرزی میان خود و مردم هستند.
نخستین نشست برای ایجاد حریم
نخستین نشست تهرانشهر با موضوع «حریم تئاترشهر»، با حضور رضا کیانیان (بازیگر)، شهرام گیل‌آبادی (مدیرعامل سابق خانه تئاتر)، محمدجواد طاهری (مدیر مجموعه تئاترشهر) و علی اعطا (معمار و عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران) و به میزبانی محمدجواد حق‌شناس، روز سه‌شنبه، سوم بهمن۱۴۰۲ در محل موزه تصاویر معاصر برگزار شد. در این نشست که با حضور علاقه‌مندان به این موضوع برگزار شد، هر یک از مهمانان به ارائه نقطه‌نظرات خود درخصوص طرح جدید احداث حصار پیرامونی ساختمان تئاترشهر پرداختند و به فراخور موضوع به ارائه پاسخ به پرسش‌های طرح‌شده ازسوی سایر مهمانان یا حاضران پرداختند. اما پس از این نشست، دیگر نشست‌ها یا جلسات خاصی در خصوص این موضوع برگزار نشد.
آغاز عملیات عمرانی
همزمان با آغاز چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در تهران، و از ۱۲بهمن‌ماه به‌طور رسمی و جدی، عملیات احداث حریم اطراف تئاترشهر آغاز شد و مهندسان فضای این حریم را تعیین کردند و بنا شد تا حریم در متراژ تعیین‌شده از مسجد پشت تئاترشهر تا محوطه داخل و نزدیک مترو ولیعصر(عج) ایجاد شود؛ بنابراین دیوارهای کاذب به‌صورت موقت در اطراف تئاترشهر از پشت مسجد تا محوطه پارک دانشجو نصب شده است و پس از جانمایی این دیوارکشی برداشته خواهد شد.
حریم، حصار یا محدودیت؟
ایجاد حریم برای این مجموعه از یک جنبه می‌تواند خوب باشد و امنیت‌خاطر برای اهالی فرهنگ و هنر و مخاطبان عرصه تئاتر ایجاد کرده و دوباره علاقه‌مندان را برای حضور و تماشای تئاترهای گوناگون به این مرکز هنری بکشاند اما از سوی دیگر ممکن است مخاطبان و مردم عادی احساس کنند که بین خود و هنرمندان مورد علاقه‌شان فاصله افتاده و این هنرمندان صرفا به‌دلیل داشتن هنر از مردم جدا شده‌اند. از سوی دیگر، اگر چنین نابه‌هنجاری‌های پیرامونی آن به همین منوال ادامه یابد، ممکن است این اثر ملی را از دست بدهیم، چراکه تئاتر شهر تنها یک ساختمان عادی در دل تهران نبوده و محلی برای حضور همه علاقه‌مندان به هنر تئاتر در سراسر کشور است. درنهایت باید صبر کرد و دید که قرار است، ایجاد چنین حریمی میان مردم و هنرمندان فاصله بیندازد یا با تدابیر و مدل خاص طراحی و اجرای این حریم محیطی امن برای همگان ایجاد کند.
نظر شما