آگاه: میدان آرش یکی از میادین گازی است که در یک سال اخیر مناقشاتی برای بهره‌برداری از آن بین سه کشور ایران، کویت و عربستان وجود داشته است؛ در سال۱۹۶۲ در میانه خلیج‌فارس، ذخایر عظیم گازی کشف شد که حجم آن ۳۵ تا ۶۰تریلیون فوت‌مکعب (۶۰هزار میلیارد فوت‌مکعب) تخمین زده شده است، این میدان که بین دو کشور ایران و کویت مشترک شناخته شد، در سمت ایران با نام «آرش» و در سمت کویت با نام «الدره» نامیده می‌شود. سوابق تاریخی مذاکرات ایران و کویت از ۶۰سال پیش، بر سر تعیین مرزهای آبی و همکاری مشترک در برداشت از این منابع گازی، نشان می‌دهد همواره سران دو کشور حق کشور مقابل را برای سهم‌داشتن در این منابع عظیم گازی به‌رسمیت شناخته‌اند.
اما آذرماه سال گذشته بود که شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه پایانی چهل‌وچهارمین نشست خود در دوحه قطر، مدعی شد میدان گازی «آرش» (الدره) کاملا در آب‌های سرزمینی کویت قرار دارد و مالکیت منابع طبیعی آن نیز تنها متعلق به کویت و عربستان است. پیش‌از این نیز برخی مقام‌های کویتی دراین‌باره اظهارنظر کرده بودند.
این‌درحالی بود که مقام‌های ایرانی همواره تاکید داشتند از سهم ایران از میدان آرش نمی‌گذرند. «آرش» از جمله میدان‌های گازی شمال خلیج‌فارس به‌حساب می‌آید که اگرچه عربستان و کویت مدعی‌اند در «منطقه بی‌طرف» آنان واقع شده اما ایران از بخش شمالی آن سهم دارد. برخی برآوردها نشان می‌دهد ذخیره گاز طبیعی میدان آرش به حدود ۲۰تریلیون فوت مکعب می‌رسد و ذخیره نفت خام این میدان نیز حدود ۳۱۰میلیون بشکه برآورد شده است. میدان گازی آرش از توان تولید روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز برخوردار است که معادل ۸۴هزاربشکه میعانات گازطبیعی است، لذا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
سه مؤلفه «پیچیدگی‌های جغرافیای‌سیاسی در شمال خلیج‌فارس»، «مسائل تکنیکی و فنی بسیار زیاد»، «اختلاف حقوقی و برداشت‌های متفاوت از قوانین بین‌المللی و دریایی» زمینه‌ساز بروز اختلاف برسر میزان سهم ایران، عربستان و کویت از این میدان شده است. در حالی سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، حق مسلم ایران در میدان گازی آرش را نادیده گرفته‌اند و به صورت یکجانبه، منابع ایران را بین دو کشور عربستان و کویت تقسیم کرده‌اند که اسناد رسمی مذاکرات کویت و ایران نشان می‌دهد که سال‌هاست این دو کشور، توسعه این میدان را مشروط و در انتظار مشخص شدن مرز آبی گذاشته‌اند.
اما درحالی‌که در اسفندماه سال گذشته نیز شورای همکاری خلیج فارس مجددا مدعی مالکیت کویت و عربستان بر میدان گازی آرش شد، «محمد دهقان» معاون حقوقی رییس‌جمهوری در پیامی در صفحه مجازی خود، تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران تحت هیچ شرایطی از «حق مکتسبه» خود در میدان مشترک گازی آرش عقب‌نشینی نخواهد کرد. هرچند ما معتقد به حل و فصل موضوع در قالب گفتگوی دوجانبه با کشور کویت در مورد میدان هستیم اما به‌هیچ‌وجه به آن کشور یا کشور دیگری اجازه اقدام برخلاف موازین حقوقی بین‌المللی در برداشت یکجانبه و بدون لحاظ منافع کشورمان از این میدان مشترک را نخواهیم داد.
اما چندی پیش در بیانیه پایانی سفر امیر کویت به مصر نیز مجددا ادعاهای یکجانبه کویت درباره میدان آرش مطرح شد؛ در همین رابطه ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان ضمن مردود دانستن این ادعاها، تکرار این ادعاهای یکجانبه و بی‌اساس ازسوی طرف کویتی را مایه تاسف دانست و ضمن تاکید بر حق جمهوری اسلامی ایران در این میدان مشترک براساس حقوق تاریخی و سوابق مذاکرات فیمابین گفت: همانند قبل از طرف کویتی برای دستیابی به توافقی پایدار که مبتنی بر همکاری‌های دوستانه و منافع مشترک باشد، دعوت به عمل می‌آوریم.
کنعانی افزود: صدور بیانیه‌های تکراری و طرح ادعای یکجانبه، از منظر حقوقی هیچ حقی برای دولت کویت ایجاد نخواهد کرد و به مقامات این کشور توصیه می‌کنیم از تکرار توسل به روش‌های بی‌حاصل سیاسی و رسانه‌ای در ارتباط با موضوع حقوقی و فنی میدان مشترک آرش خودداری کنند. جمهوری اسلامی ایران همواره با اعتقاد به اصل حسن نیت، تعاملات منطقه‌ای را رصد کرده و از دولت‌های ثالث می‌خواهد در مسیر تحقق عینی اصل حسن نیت و ارتقای روابط و همکاری‌ها گام بردارند.
نظر شما