آگاه: براساس آنچه در کتاب «اطلس جغرافیای جهان» انتشارات اشتوتگارت آلمان به سال ۱۹۷۱ میلادی آمده و مریم شریفی نیز پژوهش کرده است، قدیمی‌ترین نام خلیج‌فارس به موجب یکی از کتیبه‌های آشوری «نارمَهَ تو» (Nar Marratu) به معنای «رود تلخ» است که آشوریان پیش از تسلط آریایی‌ها بر فلات ایران، بر آن گذاشته بودند.
۱۲ هزار کامنت اعتراضی
در شرایطی که پس از جذب مهدی طارمی، صفحه اینستاگرام اینتر بیش از ۳۵۰هزار دنبال‌کننده جدید داشته که همگی ایرانی‌اند، این اقدام صفحه باشگاه و حذف ویدیوی معارفه طارمی به‌دلیل فشار اسپانسر قطری، با اعتراض شدید کاربران ایرانی همراه شد و آنها اعتراض خود را پیج نراتزوری نشان دادند. پس از گذشت ساعتی از این اقدام، بیش از هزار کامنت اعتراضی از سوی کاربران ایران زیر آخرین پست صفحه اینستاگرام اینتر درج شد، پس از حذف ویدیوی معارفه مهدی طارمی که در آن از اسم PERSIAN GULF (خلیج‌فارس) استفاده شده بود هجوم بردند و در کامنت‌ها از آنها خواستند تا ویدیو را برگردانند. اعتراض پرشمار کاربران ایرانی، منجر به انتشار دوباره ویدیوی معرفی طارمی شد اما این بار بدون استفاده از اسپانسر عربی!
خلیج ماندگار
پیج باشگاه اینتر ویدیوی حضور طارمی را این‌بار با حذف هواپیمایی قطر، همراه با عنوان خلیج همیشه فارس منتشر کرد. برخلاف ویدیوی قبلی و همچنین دوکلیپی که اینتر برای معرفی پیوتر زیلینسکی و یوزپ مارتینز منتشر کرده بود، این‌بار تیتراژ کوتاه هواپیمایی قطر در ابتدای کلیپ منتشر نشد و در شرایطی که در ویدیوی اولیه نام قطر ایرویز در پس‌زمینه‌های تخت‌جمشید درج شده بود، این‌بار بخش رسانه‌ای اینتر عبارت “Sound On” به معنای روشن‌کردن صدای ویدیو را به کار برد که همواره و طی سال‌های اخیر، از این عبارت در ابتدای کلیپ‌های خود استفاده می‌کند. شاید حذف نام هواپیمایی قطر، خواست این شرکت قطری بوده تا حواشی بیشتری در این زمینه ایجاد نشود. با این حال اقدام صورت‌گرفته ازسوی باشگاه اینتر یک معنای پر از مفهوم داشت و آن هم زورآزمایی تاریخ کهن ایران مقابل اسپانسرهایی دارد که این روزها در فوتبال بسیار تعیین‌کننده هستند؛ اتفاقی که این‌بار طور دیگری رقم خورد و نام زیبای خلیج‌فارس ماندگار شد.
تلاش‌های بی‌نتیجه
کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس سال‌هاست چشم‌های خود را روی تاریخ بسته‌اند و حتی برخلاف نقشه‌های قدیمی خود، خلیج همیشگی فارس را با نام جعلی دیگری به دنیا معرفی می‌کنند. همزمانی قرارگرفتن نام خلیج‌فارس و هواپیمایی قطر در کلیپ رونمایی اینتر از مهاجم ایرانی خود ابتدا این مسئله را به دنبال داشت که حتی اسپانسر قطری هم برخلاف سیاست‌های کشورهای عربی تاریخ را پذیرفته و با اشاره باشگاه اینتر به تاریخ واقعی خلیج‌فارس مشکلی ندارد.
در روزهای پیشین ویدیوی سینمایی‌گونه معارفه مهدی طارمی در صفحه اینستاگرام باشگاه اینتر منتشر شد که جنجال‌های بسیاری را به‌دنبال داشت. در این کلیپ زیبا که از اماکن تاریخی و کهن ایران ازجمله تخت‌جمشید استفاده شده، از کلمه خلیج‌فارس استفاده شده بود. در قسمتی از ویدیو و خطاب به مهاجم ایرانی آمده بود: «از خلیج‌فارس...» اینتری‌ها سپس نسخه دیگری از ویدیو را به زبان فارسی منتشر کردند و در زیرنویس آن، از «خلیج همیشه فارس» استفاده کردند. بیان حقایق تاریخی که با استقبال شدید کاربران ایرانی در فضای مجازی همراه شد. این ویدیو در پیج اینستاگرامی اینتر بیش از ۹میلیون بار دیده شد و رکورد بسیار خوبی را برای صفحه رسمی باشگاه به ثبت رساند. البته استفاده از خلیج‌فارس برای کاربران عرب‌زبان خوشایند نبود و در صفحات اجتماعی اینتر، شاهد تکرار ادعای واهی درخصوص نام خلیج همیشه فارس بودیم. در این میان، فشار رسانه‌ای کشورهای عربی و به‌خصوص اسپانسر این فصل اینتر یعنی شرکت هواپیمایی قطر ایرویز باعث شد تا صفحه اینستاگرامی نراتزوری در اقدامی عجیب، ویدیوی معارفه طارمی و همچنین پوستری را که برای این بازیکن ایرانی طراحی شده بود از پیج خود پاک کند.
به گزارش آگاه، خلیج‌فارس یا به نام تاریخی و دیرینه آن «دریای پارس»، در بخش جنوب‌غربی قاره آسیا و شمال شبه‌جزیره عربستان و جنوب فلات ایران قرار دارد که از قرن‌ها پیش به عنوان یک آبراه مهم تجاری و نظامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و در دوره کنونی نیز، یکی از مناطق استراتژیک و ژئوپلیتیک مهم دنیا به شمار می‌رود.
برخی بر این باورند که نام دریای جداکننده فلات ایران از شبه‌جزیره عربستان نخست «دریای فارس» بوده و این نام بعدها به «خلیج‌فارس» تغییر یافته است. برخلاف این گمان، هر دو نام از دورترین روزگاران تاریخی وجود داشته و همزمان، در دو تمدن بزرگ ایرانی و یونانی مورد استفاده قرار گرفته است. ایرانیان در روزگار هخامنشی این دریا را پارسا درایا (Parsa Draya) یا دریای پارس می‌خواندند و یونانیان آن را سینوس پرسیکوس (Sinus Persicus) یا خلیج‌فارس می‌دانستند. پارسا درایای ایرانی بعدها به روم رفت و به «مار یا ماره پرسیکوم» ملقب شد. در کتاب‌های جغرافیایی لاتین از جمله کتاب «اطلس جغرافیای جهان» که جزو آثار شاخص موزه کتابخانه اختصاصی نیاوران است، خلیج‌فارس به لاتین «مار یا ماره پرسیکوم» (Mare persicum) نوشته شده که همان دریای پارس است.
شیطنت بی‌بی‌سی
بی‌بی‌سی، نخستین رسانه‌ای بود که در جهان نام «خلیج عربی» را سر زبان‌ها انداخت. دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری سابق آمریکا هم نخستین رییس‌جمهوری این کشور است که در طول تاریخ به نقشه و اسناد بی‌اعتنا شد و این نام جعلی را به زبان آورد. جمال عبدالناصر در سال‌های ۱۳۳۹و ۱۳۴۰با شاه درگیر شد و در مسئله پان‌عربیسم این موضوع را مطرح کرد. درگیری بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس انگیزه بی‌بی‌سی برای این مناقشه بود، چراکه به مرور زمان آمریکایی‌ها به ایران مسلط شده بودند، اما کشورهای حاشیه خلیج‌فارس هنوز مستعمره انگلیس بودند. این اختلاف، اساسی بود و طراحی‌اش توسط حرکت استعمار شکل گرفت تا حرکتی حساب‌شده به شمار رود که آثار بلندمدت هم دارد.
کتابی جعلی
در دهه۱۳۳۰ خورشیدی به تحریک انگلیسی‌ها، کشورهای عربی این نام جعلی را برای خلیج‌فارس انتخاب کردند؛ البته این نامگذاری ابتدا به‌گونه‌ای دیگر صورت گرفت، دولت انگلیس در سال۱۲۱۹ خورشیدی، نام دریای بریتانیا را برای خلیج‌فارس به کار بردند اما چون با اقبال مواجه نشد، تغییر پیدا کرد. پس از ملی شدن نفت ایران و قطع روابط ایران و انگلیس، رودریک اوون، نماینده سیاسی انگلیسی مقیم بحرین از سال ۱۳۲۹، اصطلاح «خلیج عربی» را برای نخستین‌بار در کتاب «حباب‌های طلایی خلیج عربی»، به قصد تفرقه بین ایران و کشورهای عرب به کار برد و سپس در میان دیگران و به‌ویژه رهبران افراطی منطقه رواج یافت؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت، انگلیس‌ها نخستین عاملان ترویج این اصطلاح بودند، زیرا از قدیم درصدد بودند که خلیج‌فارس را تبدیل به یک دریای انگلیسی تبدیل کنند. بعدها در دهه۱۹۸۰ آمریکایی‌ها هم به پیروی از آنها از تبدیل خلیج‌فارس به خلیج آمریکایی سخن گفتند. از نظر آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها، این منطقه شریان حیاتی غرب در منطقه استراتژیک غربی و حوزه منافع ویژه است.
نخستین اعتراض ایران
روز سیزدهم مردادماه ۱۳۳۷، ایران برای نخستین‌بار اعتراض خود را نسبت به این موضوع که ابتدا از مطبوعات عراق و کویت شروع شد به دولت جدید عراق به رهبری عبدالکریم قاسم اعلام کرد. سرچارلز بلگریو (Sir Charles Belgrave) نیز که بیش از ۳۰سال نماینده سیاسی و کارگزار دولت انگلیس در خلیج‌فارس بود، بعد از بازگشت به انگلستان در سال۱۹۶۶ کتابی درباره سواحل جنوبی خلیج‌فارس منتشر و در آن این موضوع را برای انگلیسی‌زبانان مطرح کرد که «عرب‌ها ترجیح می‌دهند خلیج‌فارس را خلیج عربی بنامند» همچنین کتابش را این‌چنین آغاز کرده است: «خلیج‌فارس که تازیان اینک آن را خلیج‌عربی گویند...»
سر چارلز بلگریو، رودریک اوون و نمایندگان شرکت نفتی بریتیش پترولیوم از بانیان این تفکر بودند و این فکر را به مقامات مناطق جنوبی خلیج‌فارس القا کردند و از سوی دیگر، سیاست‌های ضدایرانی عبدالکریم قاسم در عراق و جمال عبدالناصر در مصر نیز به این موضوع دامن زد و بلافاصله پس از انتشار کتاب سرچارلز بلگریو که نام قبلی سواحل جنوبی خلیج‌فارس، یعنی «ساحل دزدان»، را بر کتابش گذاشته بود، اصطلاح «خلیج‌عربی» در مطبوعات کشورهای عربی معمول و رایج شد و در مکاتبات رسمی به زبان انگلیسی نیز اصطلاح (Arabian Gulf) به‌جای اصطلاح (Persian Gulf) به کار رفت.
جنجال‌های دنباله‌دار
در سال‌های اخیر، این روال دامنه‌دارتر از پیش بوده است، در هر مراسمی اعم از سیاسی، فرهنگی و ورزشی اعراب حاشیه خلیج‌فارس درباره این نام شیطنت‌هایی کرده‌اند. حتی در برخی مواقع در حضور چهره‌های دولتی رسمی ایرانی دست به این کار می‌زدند و فضای مجازی را نیز از این اقدامات مصون نگذاشته‌اند. بحث‌ها درباره این موضوع همواره بوده و هست. بهمن‌ماه ۱۴۰۲ پس از پایان نشست خبری سرمربی تیم ملی فوتبال ایران که با حضور امیر قلعه‌نویی، سرمربی و سعید عزت‌اللهی، بازیکن تیم ملی برگزار شد، اتفاق عجیبی افتاد. برخی خبرنگاران عربی حاضر در محل نشست به این دلیل که عزت‌اللهی از عبارت «خلیج‌فارس» استفاده کرد، به مسئولان رسانه‌ای تیم ملی انتقاد کردند، آنها نیز در واکنش به انتقاد و اعتراض این خبرنگاران عنوان کردند نام درست «خلیج‌فارس» است و عزت‌اللهی از اسمی تاریخی، اصیل و صحیح استفاده کرده است.
نظر شما