آگاه: دولت برای تحقق رشد هشت درصدی اقتصاد که در برنامه هفتم به آن اشاره شده دستورالعملی را تدوین کرده که ناترازی انرژی سد راه تحقق این موضوع است. آنطور که مسعود پزشکیان درباره تولید و دستیابی به رشد هشت درصدی گفته «این رقم مشروط به شروطی است. رشد اقتصادی و تولید که رهبری به حق اشاره فرمودند، ناترازی انرژی و فشاری که به کارخانه‌ها می‌آید، بر تحقق این رشد تاثیر می‌گذارد. اول باید ناترازی انرژی را حل کنیم.»
معاون اول رییس‌جمهوری در تاریخ ۱۰مهرماه تاکید کرد: قطعی برق با هدف رشد هشت درصدی اقتصادی همخوانی ندارد، درحالی‌که رشد ۸درصدی را توقع داریم، اما روزانه هفت تا هشت ساعت قطع برق داریم که علاوه بر خسارت، عدم النفع آن نیز بسیار زیاد است که برای حل این مشکل کار بزرگی صورت گیرد.
راهکار جلوگیری از ناترازی
درواقع ناترازی انرژی به معنای عدم تعادل بین عرضه و تقاضای انرژی است که می‌تواند منجر به مشکلاتی همچون کمبود انرژی، افزایش قیمت‌ها و کاهش تولید و رشد اقتصادی شود. برای رفع این ناترازی و دستیابی به رشد هشت درصدی، باید اقداماتی در دستورکار قرار بگیرد. افزایش بهره‌وری انرژی، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، افزایش ظرفیت تولید انرژی، تنوع‌بخشی به منابع انرژی، سیاست‌گذاری و مدیریت تقاضا، تحول ساختاری در اقتصاد، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه (R&D) و کاهش اتلاف انرژی موضوعاتی است که باید دولت چهاردهم برای تحقق هدف خود روی آن متمرکز باشد.
بهره‌وری در بخش‌های تولیدی ارتقای تکنولوژی و بهینه‌سازی فرآیندهای تولیدی را دربرمی‌گیرد که می‌تواند مصرف انرژی را کاهش دهد بدون اینکه تولید کاهش یابد. این موضوع شامل استفاده از تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته‌تر و کم‌مصرف‌تر است. همچنین با استفاده از روش‌های نوین مدیریت مصرف انرژی (مانند سیستم‌های هوشمند)، می‌توان بهینه‌سازی مصرف انرژی را در بخش‌های مختلف اقتصادی محقق کرد.
علاوه‌براین توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، بادی و آبی می‌تواند فشار بر منابع انرژی فسیلی را کاهش دهد و به پایداری انرژی کمک کند. با افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر، می‌توان ناترازی انرژی را تا حد زیادی جبران کرد و همچنین از اثرات زیست‌محیطی مخرب انرژی‌های فسیلی کاست. با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های تولید انرژی مانند نیروگاه‌های برق و تولید گاز، می‌توان ظرفیت تولید را افزایش داد و ناترازی انرژی را کاهش داد.
توسعه و بهینه‌سازی شبکه‌های انتقال و توزیع انرژی می‌تواند از هدررفت انرژی جلوگیری کرده و به تعادل عرضه و تقاضا کمک کند. همچنین کاهش وابستگی به منابع انرژی خارجی با تنوع‌بخشی به منابع وارداتی و همچنین توسعه منابع داخلی انرژی، توسعه استفاده از منابع انرژی نوین مانند هیدروژن و فناوری‌های ذخیره‌سازی انرژی می‌تواند به پایداری بیشتر سیستم انرژی کمک کند. از سوی دیگر، اصلاح قیمت‌گذاری انرژی به‌نحوی که بازتاب‌دهنده هزینه واقعی آن باشد، می‌تواند به کاهش مصرف بی‌رویه و بهبود مدیریت تقاضا کمک کند.
برنامه‌های تشویقی برای صنایع و مصرف‌کنندگان به‌منظور کاهش مصرف انرژی و استفاده از فناوری‌های کم‌مصرف، جهت‌گیری به سمت صنایع و فعالیت‌هایی که ارزش افزوده بیشتری دارند و مصرف انرژی کمتری دارند، گسترش بخش‌هایی از اقتصاد که وابستگی کمتری به انرژی دارند، مانند فناوری اطلاعات، خدمات و پژوهش‌های علمی، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه تکنولوژی‌های نوین انرژی و بهبود کارایی انرژی در بخش‌های مختلف می‌تواند در رفع ناترازی انرژی موثر باشد.
توسعه فناوری‌های ذخیره‌سازی انرژی برای استفاده در زمان‌های اوج مصرف و بهینه‌سازی تجهیزات و شبکه‌های انتقال نیز می‌تواند از هدررفت انرژی جلوگیری کند. این راهکارها، همراه با سیاست‌های صحیح دولتی و همکاری بخش خصوصی، می‌توانند به کاهش ناترازی انرژی کمک کرده و بستر مناسبی برای دستیابی به رشد اقتصادی پایدار و بلندمدت فراهم کنند.
بی‌شک رفع ناترازی انرژی در کوتاه‌مدت شدنی نیست اما لازم است تا دولت برنامه‌هایی را تدوین کند تا علاوه‌بر ثابت نگه‌داشتن عدد ناترازی در کوتاه‌مدت برنامه‌های اجرایی برای گذر از ناترازی در میان‌مدت و بلندمدت تدوین کند تا ضمن توسعه انرژی کشور شاهد تحقق رشد اقتصادی نیز باشیم.
سازوکارهای اعتمادساز
احمد انارکی محمدی در همین زمینه و در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «آگاه» با اشاره به راهکارها در رابطه با رفع ناترازی در حوزه انرژی، گفت: ناترازی‌ها به یک معضل اساسی در کشور تبدیل شده و مشکلات در این بخش زیاد است.
نماینده مردم «رفسنجان» در مجلس شورای با بیان اینکه اگر ناترازی‌ها در حوزه انرژی برطرف نشود، قطعا خاموشی‌ها و همچنین قطعی‌ها تکرار خواهد شد، بیان کرد: در صورت ادامه این روند قطعا ما در فصل زمستان با قطعی گاز مواجه خواهیم شد و اینگونه مباحث می‌تواند به تولید آسیب زده و به نوعی تولید را زمین‌گیر کند. این نماینده مجلس شورای با بیان اینکه باید به تولید انرژی در کشور توجه جدی داشته باشیم، ادامه داد: اینکه مسئولان تاکید بر تولید انرژی آن‌هم با ساخت نیروگاه‌ها در کشور داشته باشند و اما مردم اعتماد لازم را به دستگاه‌ها و همچنین دولت نکنند، این اقدام عملیاتی نخواهد شد؛ بنابراین مسئولان دولتی باید به‌جد به این موضوع ورود کرده تا سازوکاری اطمینان‌ساز برای مشارکت مردم در این بخش در نظر گرفته شود، در غیر این صورت با وضعیت فعلی نمی‌توانیم به رفع ناترازی کمک کنیم.
نقش تاثیرگذار بورس انرژی در رفع ناترازی‌ها جدی گرفته شود
رییس «کمیته تامین مالی، بازار سرمایه و صنعت بیمه» کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی طی پیشنهادی بیان کرد: به اعتقاد بنده، بورس انرژی باید به موضوع رفع ناترازی‌های انرژی ورود کرده و این موضوع را در دستورکار خود قرار دهد. وی تاکید کرد: مردم باید رفع ناترازی‌ها را از طریق بورس انرژی دنبال کرده و در راستای اقدامات این بخش به مشارکت با بخش خصوصی بپردازند؛ البته باید پیش از هر کاری اعتماد لازم برای مشارکت مردم در این بخش فراهم شود.
این نماینده مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: بورس انرژی می‌تواند تامین مالی پروژه‌ها در زمینه رفع ناترازی انرژی را فراهم کرده و حتی در فروش انرژی نیز نقش آفرین باشد. در راستای این اقدام حتما می‌توانیم رفع ناترازی‌ها را برطرف کنیم.
رفع ناترازی با اجرای سیاست‌ها
همچنین سعید رحمت‌زاده پشتیری در گفت‌وگو با روزنامه «آگاه» با اشاره به راهکارها در راستای رفع ناترازی انرژی در کشور، ضمن تاکید بر این نکته که در راستای رفع ناترازی انرژی بیشتر وقتمان را صرف معلول و آفت‌ها می‌کنیم، گفت: متاسفانه بیشتر وقت مسئولان صرف رفع مشکلات و مسائلی که دامن‌گیر موضوعی در کشور شده و همواره ما آثار مسائل را مشاهده و از دلایل موثر آن چشم‌پوشی می‌کنیم و این مسئله یک نکته بسیار مهم است. نماینده مردم صومعه‌سرا در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نیازمند تغییر نگاه در این بخش هستیم، بیان کرد: اگر تنها متوجه آثار مسائل و مشکلات باشیم نمی‌توانیم به اصطلاح آثار سوء آن را برطرف کنیم. از این رو مسائل در حوزه رفع ناترازی انرژی هم به همین منوال است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی ادامه داد: درحال‌حاضر ما بیشتر به دنبال معلول هستیم تا علت‌ها؛ بنابراین آن چیزی که می‌تواند مشکل ما در ناترازی انرژی را برطرف کند، مدیریت مناسب است. وی با بیان اینکه توجه به بهینه‌سازی مصرف انرژی و اصلاح قیمت‌ها نقش مهمی در رفع ناترازی انرژی خواهد داشت، بیان کرد: همچنین یکی از مطالبات مهم نمایندگان از دولت و همچنین وزارتخانه‌ها به‌ویژه در حوزه انرژی، اجرای برنامه هفتم توسعه و احکام مصرح آن است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تشکیل ستاد بهینه‌سازی مصرف انرژی در احکام برنامه هفتم توسعه منعکس شده است، ادامه داد: این موارد ازجمله قدم‌های رو به جلوست، اما آن چیزی که در واقع به دلایل مختلف اعم از مسائل اجتماعی، کمتر به آن پرداخته می‌شود و شاید یکی از نقاط اصلی برای حل مشکل مذکور باشد؛ موضوع اصلاح قیمت‌هاست.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این نکته که عدم ظرفیت‌های اجتماعی لازم و انسجام در حکمرانی انرژی باعث شده تا اصلاح قیمت‌ها در حوزه انرژی مورد توجه قرار نگیرد، بیان کرد: بااین‌حال این کم‌اهمیتی، در احکام برنامه هفتم توسعه هم مشاهده می‌شود.
رحمت‌زاده پشتیری با تاکید بر اینکه بهینه‌سازی مصرف انرژی نیازمند همت و توجه مسئولان حوزه انرژی است، بیان کرد: اگر در این بخش بیشتر به مردم تکیه داده و عمده مسائل را با مردم به اشتراک بگذاریم؛ یعنی کاستی‌ها، مشکلات و نارسایی‌ها را با مردم در میان گذاشته و صرفا نگرانی‌ها را عنوان نکنیم و مردم را نترسانیم، قطعا یک فرهنگ عمومی در راستای بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور شکل خواهد گرفت. این مسئله حتما می‌تواند بخش عمده‌ای از ناترازی‌ها را برطرف کند. این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه متاسفانه در موضوع ناترازی انرژی، همواره به موضوع مصرف توجه کرده‌ایم، ادامه داد: این در حالی است که ما باید به منابع انرژی هم توجه جدی داشته باشیم. از این رو ما باید در حوزه تولید انرژی هم به‌درستی زیرساخت‌ها را آماده و نوسازی کنیم و از یکجانبه‌نگری‌ها در این بخش فاصله بگیریم چراکه یکجانبه‌نگری در این بخش، یکی از دلایل اساسی تداوم ناترازی‌هاست.
رییس «کمیته اقتصاد دانش‌بنیان و دیجیتال» کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به راهکارهایی در این بخش اظهار کرد: یکی از راهکارهای قابل‌توجه و موثر در حوزه رفع ناترازی انرژی، استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور است. نماینده مردم صومعه‌سرا در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ما باید به‌سمت استفاده از انرژی‌های نو و تجدیدپذیر حرکت کنیم، بیان کرد: باید انرژی‌های نو و تجدیدپذیر سهم بیشتری در سبد انرژی ما داشته باشند چراکه این انرژی‌ها می‌توانند بسیاری از مصارف ما در این بخش را ساماندهی کنند.
رحمت‌زاده ضمن تاکید مجدد مبنی بر استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها در رفع ناترازی انرژی ادامه داد: این موارد از جمله ظرفیت‌هایی است که ما کمتر به آن توجه و بها می‌دهیم این در حالی است که بسترهای قانونی لازم برای توجه به این ظرفیت‌ها در کشور وجود دارد. رییس کمیته اقتصاد دانش‌بنیان و دیجیتال در کمیسیون اقتصادی بیان کرد: همچنین ما بیشتر از آنکه به فکر ساماندهی انرژی باشیم باید به فکر اقتصاد انرژی باشیم؛ از این رو اگر ما برنامه مشخصی برای اقتصاد انرژی داشته باشیم طبیعتا زودتر به اهدافمان در ساماندهی حوزه انرژی دست پیدا خواهیم کرد. این نماینده مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: طبیعتا بخش قابل‌توجهی از رفع ناترازی‌ها در حوزه انرژی، منوط به اجرای صحیح سیاست‌ها در اقتصاد انرژی است که باید دنبال شود.
نظر شما