آگاه: چندین دهه است که دیالوگ، بخش مهمی از فیلمنامه فیلمها و سریالها را تشکیل میدهد. متنهایی که گفت وگوی محکم و مناسبی نداشته باشند نمیتوان اثر خوبی از آنها بیرون کشید.
دیالوگها نهتنها به شخصیتپردازی و روایت داستان کمک شایانی میکنند، بلکه در بسیاری از فیلمنامهها حکم نقطه عطف را دارند که داستان را بهسمت جلو هل میدهند.
اغلب فیلمها و سریالهای ایرانی، فاقد هنر و فن دیالوگنویسی بوده و بیشتر به حرافی میمانند که بههیچوجه تاثیرگذار نیستند. این یکی از مهمترین ضعفهای فن و هنر فیلمنامهنویسی در ایران است. در بسیاری از فیلمنامههای ایرانی فکر میکنند اگر کلمات قلمبه سلمبه لابه لای متن بیاورند، دیالوگ درخشانی را پدید آوردهاند در صورتی که این اشتباه محض است، زیرا نه در شخصیتپردازی تاثیرگذار هستند و نه در پیشبرد داستان، بهخصوص اینکه اگر تمام شخصیتها یا اکثر آنها مانند هم حرف زده و چنین کلمات ثقیلی را بیان کنند.شخصیتها از لحاظ پندار، گفتار و کردار متفاوت هستند؛ بنابراین نوع کنش و واکنش آنها نیز باید متفاوت باشد. این مهم در دیالوگنویسی از اهمیت دوچندانی برخوردار است. برای هر کاراکتری باید مطابق رفتار و کردارش دیالوگ نوشت. برای اینکه هر شخصیتی خصوصیات منحصربهفردی دارد که وی را شاخص میکند؛ مثلا عدهای تند حرف میزنند، بعضی کند، گروهی بریده بریده، برخی با لهجه و... با این اوصاف آیا میتوان برای همه آنها یک نوع دیالوگ نوشت؟ گفتوگوی خوب یعنی اینکه براساس گفتار و رفتار شخصیتها نوشته شود.
متاسفانه در سریالهای ایرانی، ضعف دیالوگ بیش از فیلمهای سینمایی وجود دارد، زیرا فکر میکنند با حرافی ملالآور میتوانند زمان فیلم را کش داده و به مدتی که میخواهند برسانند. تقریبا اغلب مجموعههای این سالها ضعف شدید دیالوگنویسی در آنها مشاهده میشود.
سریال «غربت» ساخته امیر پورکیان را از نظر دیالوگنویسی باید تا حدودی متفاوت دانست، زیرا در این مجموعه تلاش به خرج داده شده که گفتوگوها مطابق خصوصیت منحصربهفرد کاراکترها نوشته شود که نهتنها به معرفی شخصیتها کمک کند، بلکه در بزنگاهها تاثیر خود را گذاشته و روند داستان صعودی شود.بیشتر شخصیتهای اصلی سریال «غربت» خانم هستند؛ بنابراین سختی دیالوگنویسی دوچندان میشود، زیرا باید از کلیشه پرهیز کرد که در این مجموعه بهخوبی رعایت شده است.
سختی کار جایی است که چند کاراکتر خانم دور هم جمع شده و گفتوگو میکنند. اگر دیالوگها سنجیده شده و مطابق کنش و واکنش شخصیتها نوشته نشود، کار بهکلی از دست خواهد رفت.
خوشبختانه در مجموعه «غربت» این نکات تقریبا رعایت شده و دیالوگی که در متن وجود دارد، هم نوع بیانها با یکدیگر متفاوت است. هم شخصیتپردازی و افشای شخصیت شده، هم در صحنههایی که باید، ایجاد تنش کرده و از همه مهمتر اینکه در پیشبرد داستان بسیار موثر بوده است.
ضعف دیالوگنویسی در این سریال نیز به چشم میخورد اما درصد اشتباه آن با دیگر مجموعهها بسیار متفاوت بوده و بسیار کمتر است چون ماهیت زنانه سریال باعث شده سازندگان سعی کنند با دقت بیشتر به ارزیابی دیالوگها پرداخته و خروجی بهتری را در ادای گفتار رقم بزنند.
نگاهی به دیالوگنویسی مجموعه «غربت» دو نوع دیالوگ را در برابرمان میگذارد؛ یکسری دیالوگهای افراد حاشیهای که سعی میکنند تا میتوانند بیاعتنا به طرف مقابل حرف بزنند و دسته دوم دیالوگهایی هستند که خارج از جغرافیای غربت با آنها روبهروییم و برای همین اندکی بیشتر شبیه به دیالوگهای طبقه متوسط میشود. آنچه در سریال غربت مدنظر است اینکه دیالوگ گلدرشت و اغراقزده کمتر باشد و همهچیز به سمت حال و هوای رئالیستی کار حرکت کند.
آنچه برخی سریالهای متاخر بهخصوص در پلتفرمها را رنج میدهد اینکه همه شبیه به هم حرف میزنند و مثلا از یک کارگر تا فردی لمپن تا یک مدیر تا پلیس و...، همه شبیه هم صحبت میکنند اما در سریال غربت تلاش شده برای هر کاراکتر مطابق با شناسنامهای که دارد، هویتی طراحی شده و دیالوگهایی برایش نوشته شود و همین است که تماشای قسمتهای مختلف سریال در کنار هم را به نوعی هویت گفتاری درباره شخصیتها هم میرساند که کمککننده به نتیجهگیری نهایی و فینال داستان باشد.سریال غربت به تهیهکنندگی صادق یاری، مجری طرحی مهدی یاری و کارگردانی امیر پورکیان از محصولات موسسه سرورسانه پارسیان از طریق نماوا در شبکه خانگی عرضه شده و حین عرضه بهخاطر مضمون کاملا زنانه و ذات ماجراجویانه داستانی مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است.
۲۰ آبان ۱۴۰۳ - ۱۰:۵۰
کد خبر: ۸٬۲۷۳
سینما وقتی از سکوت بیرون آمد احتیاج مبرمی به دیالوگ پیدا کرد. دیالوگنویسی خیلی زود به یک هنر و فن تبدیل شد که طراحی و نوشتن آن از عهده هرکسی برنیامده و نخواهد ماند؛ به همین دلیل، مهم است که مدام در نقدها و نوشتهها با اصطلاح دیالوگ تاثیرگذار یا ماندگار مواجه میشویم.
نظر شما