آگاه: شب گذشته، مراسم تحلیف او درحالی برگزار شد که جهان چشمانتظار وعدههای مختلف او است؛ وعدهای که بارها در کارزارهای انتخاباتی مطرح کرد و حتی گفت قادر است در عرض «۲۴ ساعت» به جنگ اوکراین خاتمه دهد. بااینحال وی جزئیاتی از برنامه خود ارائه نکرده و کرملین هم چنین راهکارهای سریعی را زیر سوال برده و اعلام کرده است که دستیابی سریع به آتشبس امکان ندارد اما در این میان، هیچ تصویری اندازه عکس روی جلد مجله تایم بازگوکننده آنچه ترامپ جمهوریخواه در بدو ورود به کاخ سفید انجام خواهد داد، نبود.
کراوات قرمزرنگی که در هوا تاب میخورد و دستی که دفتر وی را پس میزد، نمادی از طوفانی که قرار است در کاخ سفید برپا شود و هم همه فرامین اجرایی «جو بایدن» دموکرات را نابود کند و هم رسم و رسومهای دیگر دنیای سیاست را به چالش بکشد.
هشدار پاپ فرانسیس به ترامپ
پاپ فرانسیس خطاب به مردی که میخواهد آغاز دور دوم زمامداری خود بر دولت آمریکا را از غیرآمریکاییها پاکسازی کند، هشدار داده که «این راه درستی برای حل مشکلات نیست» و «مثل آن میماند که هزینههای پرداختنشده را از مهاجرانی بگیریم که آه در بساط ندارند.»
البته بعید است حرف پاپ کلیسای کاتولیک که مثل «آنگلا مرکل» صدراعظم سابق آلمان، به سیاست درهای باز پایبند بود، این روزها حتی در خانه خود او یعنی ایتالیا خریداری داشته باشد. اکنون در اروپا، زنان و مردانی از جنس «جورجا ملونی» فرمانروایی میکنند که مجری سیاستهای راست افراطی هستند و هنگام گرفتن عکس یادگاری، برای اینکه کنار ترامپ بایستند، با یکدیگر رقابت میکنند.
اما رسیدگی به بحران مهاجرت فقط بخشی از طوفان عظیمی است که سکاندار جمهوریخواه کشتی کاخ سفید، قرار است مردم آمریکا را از دل آن بگذراند. او در بخشی از صحبتهایی که در جریان «جشن پیروزی» ایراد کرد، با اشاره به آتشبس غزه مدعی شد: «این اولین گام بهسمت صلح دائمی در خاورمیانه است.»
بههرحال، دونالد ترامپ در دوره اول ریاستجمهوری خود از رویکردهای سنتی سیاست داخلی و خارجی ایالاتمتحده انتقاد کرد و سعی کرد خود را از رؤسای جمهور قبلی متمایز کند. بسیاری در ایالاتمتحده ریاستجمهوری او را یک ناهنجاری میدانستند و انتظار داشتند که کشور درنهایت به مسیر متعارف و بوروکراتیک خود بازگردد. حتی اعضای بانفوذ حزب جمهوریخواه و همچنین دموکراتها و دادگاهها بهدنبال مهار اقدامات او بودند.
هنگامی که جو بایدن به قدرت رسید، اعتقاد عمومی بر این بود که «دوران ترامپ» به پایان رسیده و شرایط نشاندهنده بازگشت آمریکا به حالت عادی است.
با این حال، نتایج انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ نشان داد که نفوذ ترامپ و رویکرد غیرمتعارف او به سیاست، عمیقا در جامعه آمریکا طنینانداز است. سیاست خارجی دوره اول ترامپ، بهویژه در خاورمیانه، نشان داد که او ترجیح میدهد مسائل را از طریق روابط شخصی حل کند.
او بر تماس مستقیم و بدون واسطه با رهبران خاورمیانه تاکید داشت و خود را بهعنوان شخصیتی که این توانمندی را دارد که اوضاع را دگرگون کنند، معرفی کرد. ترامپ حتی شعار ریگان «آمریکا را دوباره قدرتمند کنید» را احیا کرد و بر تمایل او برای تغییرشکل رهبری جهانی ایالاتمتحده تاکید کرد.
چالش ترامپ با کانادا در دوره جدید
اما او بعد از پیروزی در انتخابات، چند کشور را تهدید به اعمال تعرفههای سنگین کرد. برای کانادا، متحد اصلی آمریکا در جهان، آغازبهکار ریاستجمهوری ترامپ، شمارش معکوس برای تهدیدی است که میتواند اقتصاد کانادا و سالها روابط تجاری قوی بین این کشور با کشورهای همسایه را متزلزل کند. ترامپ پیش از این هم گفته بود که قصد دارد تعرفههای ۲۵درصدی را علیه کانادا و همچنین مکزیک اعمال کند. وی با انتشار پیامی در رسانه اجتماعی خود نوشت: این طرح که نگرانی گسترده سیاستمداران کانادایی را برانگیخته است، در ژانویه، بهعنوان یکی از اولین دستورهای اجرایی من، اجرایی خواهد شد. درحالیکه جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، بر نیاز به گفتوگو و همکاری تاکید کرده است، هشدار ترامپ سیاست کانادا را به آشفتگی کشاند.
بهتازگی کریستیا فریلند، وزیر دارایی و معاون نخستوزیر کانادا، بهدلیل اختلافنظر با ترودو درباره نحوه برخورد با ترامپ استعفا کرد؛ او گفت که کانادا باید تهدید تعرفهها را «بسیار جدی» بگیرد؛ وی درباره «جنگ تجاری آینده» با آمریکا هشدار داد. غیرقابل پیشبینی بودن، شیوه عمل ترامپ است، او به والاستریت ژورنال گفت: برای مثال، از اینکه «شی جینپینگ، رییسجمهور چین به من احترام میگذارد، خوشحالم، زیرا میداند که من دیوانه هستم» متاسفانه، ترس از دیوانه کاهش مییابد، اگر او گهگاه کاری واقعا آشفته و بحرانزا انجام ندهد. به همین دلیل، بسیاری از ترامپ انتظار دارند که دولت خود را سریع آغاز و سعی کند مخالفان خود را ناامید و ثابت کند رویکرد «آمریکا اول» او واقعیت دارد.
گاردین در گزارشی آورده بود او [ترامپ] نمیتواند امیدوار باشد که جنگ اوکراین را در ۲۴ساعت پایان دهد، اخراجهای دستهجمعی را آغاز کند یا تعرفههای ۲۵درصدی را در سراسر جهان وضع کند اما انتظار میرود که نشان دهد که کدام کشورهای خارجی در نظر او هستند؛ از کانادا، چین و مکزیک شروع میشود.
دیپلماتهای کانادایی که از قرارگرفتن در خط مقدم در کنار چین حیرتزده شده بودند، بیشتر هفته گذشته را در واشنگتن گذراندند و سعی کردند گوش سناتورهای جمهوریخواه را پر کنند. علیرغم اختلافات داخلی، کانادا مدعی است که اگر ترامپ جنگ تجاری خود را آغاز کند، سه مرحله تلافیجویانه برای واردات ۱۵۰میلیارد دلاری از آمریکا در نظر گرفته است.
کلودیا شینباوم، رییسجمهور مکزیک، که روز جمعه با وزرای خارجه آمریکای لاتین برای طراحی استراتژی مشترک در مقابل ترامپ گفتوگو کرد، میگوید که در صورت آغاز اخراج دستهجمعی، این کشور برنامههای کنسولی دارد. چین هم یکسال است که تلافیهای خود را آماده میکند و بهدنبال متحد است اما در اروپا، جایی که خصومت مردمی با ترامپ بیشتر از جاهای دیگر است، پیشبینیها درباره آینده روابط فراتر از این حرفهاست. رابرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان، پیشبینی میکند که تعرفههای آمریکا علیه اتحادیه اروپا برای آسیب رساندن به صنعت آلمان تنظیم میشود. حتی فراآتلانتیکهایی مانند فردریش مرتز که بهطور گستردهای پیشبینی میشود صدراعظم بعدی خواهد بود، استدلال میکنند که اتحاد اتحادیه اروپا شرط لازم برای بهرهبرداری از فرصتهای یک رابطه موفق است.ترامپ در سال۲۰۱۶ مکزیک را تهدید به اعمال تعرفههای ۳۰درصدی کرد اما به مذاکره مجدد درباره توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی رضایت داد. اتحادیه اروپا در نهایت با توافق در سال ۲۰۱۸ برای خرید بیشتر گاز مایع و دانه سویا از آمریکا، از تعرفه بر خودروها اجتناب کرد. این بار نیز پیشنهادهای مشابهی ارائه خواهد شد.
ترامپ در دوره جدید چگونه ظاهر میشود؟
ترامپ در چهار سال نخست ریاستجمهوری خود دنبال روی سیاست مرد دیوانه «ریچارد نیکسون» بود و توانست در یک بازه زمانی در عرصه سیاست خارجی آمریکا این رویکرد را در برابر حتی متحدان اروپایی خود در پیش بگیرد. باوجوداین مهمترین اولویت ترامپ پس از حضور در کاخ سفید حل بحران اوکراین، جنگ تجاری با چین و تمرکز روی اشتغال و اقتصاد آمریکاست. او در موضوع غرب آسیا سعی میکند سیاست خود را بهصورت برونسپاری حلوفصل کند، حال باید منتظر ماند و دید او در دوره جدید (آخرین دوره حضور در کاخ سفید) به چه اندازه میتواند برنامهها و شعارهایش را به منصه ظهور برساند.
نظر شما