آگاه: طرح «مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها» که از اردیبهشت سال۱۴۰۱ برای افزایش رفاه و آسایش مردم در دستورکار دولت سیزدهم قرار گرفت؛ به‌گونه‌ای اجرا شد که خانوارهای مشمول سه دهک اول مبلغ ۴۰۰هزار تومان و دهک‌های چهارم تا نهم نیز مبلغ ۳۰۰هزار تومان یارانه دریافت کنند اما پس از گذشت یک سال از اجرای این طرح، یعنی از خرداد سال۱۴۰۲ طرح «کالابرگ الکترونیک»، در راستای افزایش رفاه، حفظ سفره غذایی مردم از تورم و ایجاد سلامت بین‌نسلی کلید خورد و به‌دنبال آن، ۱۱قلم کالای اساسی شامل گوشت منجمد گوساله، برنج ایرانی، حبوبات، شیر کم‌چرب، پنیر UF، ماست کم‌چرب، مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند و شکر با تایید انستیتوی تغذیه ایران برای تامین امنیت غذایی مردم در سبدی غذایی تعریف و به‌دنبال آن، طی چند فاز اجرایی و با گسترش اجرای کالابرگ الکترونیک، هفت دهک درآمدی درصورتی‌که ۲۰۰هزار تومان از مبلغ یارانه خود را از میان ۱۱قلم کالای سبد غذایی تعریف‌شده خریداری می‌کردند، مشمول دریافت یارانه تشویقی ۱۲۰هزار تومانی می‌شدند. بااین‌حال دولت سیزدهم با آغاز ایام دهه فجر و در راستای حمایت غذایی از خانوار یارانه‌بگیر با اولویت خانوار دهک‌های یک تا هفت درآمدی، از ۱۷بهمن‌ به‌مدت سه‌ماه (تا ۱۸اردیبهشت‌ سال ۱۴۰۳) مرحله جدید طرح کالابرگ الکترونیک را تحت عنوان «طرح فجرانه» اجرا کرد که در فاز جدید این طرح «شرط ۲۰۰هزار تومان خرید از یارانه» حذف شد و اعتبار تشویقی از ۱۲۰هزار به ۲۲۰هزار تومان افزایش یافت.
در این طرح، یک سبد ۱۱قلمی برای تامین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی و ویتامین‌های لازم برای هر فرد (منطبق با نظر انستیتو تغذیه ایران) با قیمت‌های مبنای سال۱۴۰۱ انتخاب و مابه‌التفاوت قیمت سبد مبنای سال۱۴۰۱ با قیمت روز (۱۴۰۲) از محل یارانه جدید دولت تامین شد؛ به‌این صورت که قیمت روز سبد مشتمل بر ۱۱قلم، ۷۴۳هزار و ۷۵۰تومان بود که خانوار دهک‌های اول تا هفتم در صورت خرید بسته باید قیمت سال۱۴۰۱ را به مبلغ ۵۲۳هزار و ۳۰۰تومان از جیب خود پرداخت می‌کردند و مابه‌التفاوت آن تا قیمت روز به مبلغ ۲۲۰هزار و ۴۵۰تومان از محل اعتبار جدید دولت تامین می‌شد. پس از آن و با روی‌کارآمدن دولت چهاردهم، برای چندین ماه دیگر خبری از اجرای طرح کالابرگ الکترونیک نبود تا اینکه درنهایت، احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعیِ دولت چهاردهم در حاشیه برنامه‌ای در پاسخ به سوال خبرنگاران درخصوص اجرای این طرح اعلام کرد که اعتباری برای اجرای طرح کالابرگ در بودجه سال۱۴۰۳ دیده نشده است. این درحالی است که شامگاه پنج‌شنبه (۴بهمن‌ ۱۴۰۳) محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی در مراسم چهل‌وسومین سالگرد «حماسه ششم بهمن آمل» با اشاره به پیگیری موضوع کالابرگ الکترونیک در مجلس یازدهم و زمان دولت سیزدهم برای کاهش فشار بر اقشار ضعیف، عنوان کرد: کالابرگ الکترونیک برای تعدادی از اقلام اصلی معیشتی و چند قلم اصلی جهیزیه برای آغاز زندگی زوج‌های جوان در مجلس تصویب شد تا تورم به مردم فشار نیاورد و دولت باید به هر شکلی می‌تواند این کالابرگ را برای پنج تا هفت دهک پایین جامعه تامین کند. روشن است که این کالابرگ باید برای کسانی باشد که به آن نیازمندند. قیمت کالاها نباید بیش از میزانی که حقوق یک کارگر و کارمند اضافه می‌شود، افزایش پیدا کند و اگر این اتفاق افتاد، دولت باید با کالابرگ آن را جبران کند و این باید مبنای کار باشد که به معنای توجه به مردم است. براساس اظهارات وی، در قانون بودجه۱۴۰۴، بحث کالابرگ الکترونیکی برای ۱۵کالای اساسی موردتاکید قرار گرفته است. این طرح با هدف کمک به مردم در تامین نیازهای روزمره آنها مطرح شده است و دولت مکلف شد افزایش قیمت‌های کالاهای اساسی را با کالابرگ الکترونیک جبران کند. اما درحالی زنگ حمایت از اقشار کم‌درآمد جامعه ازسوی مجلس شنیده می‌شود که بسیاری از کارشناسان معتقدند که دولت با جلوگیری از بریز و بپاش‌های بودجه‌ای به‌خوبی می‌تواند پاسخگوی تامین نیازهای خود و مردم باشد. بااین‌حال بهارستان‌نشینان هم نسخه‌های خوبی برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد جامعه نوشته‌اند که تکلیف به اجرای کالابرگ الکترونیکی یکی از عمده‌ترین آنهاست.
از این رو نمایندگان در ماده۳۱ و فصل پنجم قانون برنامه هفتم پیشرفت تاکید کردند؛ «وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مجاز است در سقف منابع مربوط در قوانین بودجه سنواتی با طراحی و استقرار نظام تامین اجتماعی چندلایه، مبتنی بر آزمون وسع با هدف کاهش فقر مطلق و بهبود توزیع درآمد و با شناسایی اقشار کم‌درآمد تا دهک هفتم درآمدی با رویکرد اجتماع محور نسبت به ارائه اقلام ضروری، در قالب بسته معیشتی پایه به خانوارهای کم‌درآمد به‌صورت کالابرگ الکترونیکی مازاد بر یارانه‌های قانونی اقدام نماید.»

افزایش اعتبار کالابرگ خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی و سه دهک پایین درآمدی
همچنین نمایندگان در موضوع یارانه، به‌عنوان یکی از موضوعاتی که فراگیری جمعیتی بالایی در کشور دارد، با تصویب بند «ت» تبصره۱۳ لایحه بودجه۱۴۰۴ در بخش هزینه‌ای، نمایندگان دولت را مکلف کردند تا در سال۱۴۰۴ یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد را حذف کند و در بند «ث» همین تبصره با عنوان «حمایت اجتماعی» دولت مکلف شد تا از محل منابع حاصل از حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم، افزایش اعتبار کالابرگ خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی یا عضو سه دهک پایین درآمدی را از خرداد سال۱۴۰۴ اجرایی کند. نمایندگان مجلس در یکی دیگر از مصوبات خود در بودجه ۱۴۰۴ برای حمایت از دهک‌های پایین جامعه، دولت را مکلف به پیش‌بینی اعتبارات لازم برای جبران قدرت خرید خانوارهای طبقات متوسط و پایین درآمدی کردند. همچنین مجلس در لایحه بودجه سال۱۴۰۴ مصوب کرد که منابع حاصل از افزایش قیمت ارز ترجیحی در سال آینده صرف جبران معیشت مردم شود.

زیرساخت‌ها فراهم است
عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «آگاه» با اشاره به ضرورت تخصیص کالابرگ به مردم، گفت: تخصیص کالابرگ به‌خوبی در قوانین مورداشاره قرار گرفته و امکان آن فراهم است. جبار کوچکی‌نژاد بیان کرد: ارائه کالابرگ می‌تواند از دهک‌های پایین جامعه حمایت اقتصادی کند. همچنین دهک‌های پایین درآمدی در جامعه مستحق دریافت کالابرگ هستند. وی بیان کرد: متاسفانه خانوارها سهم بالایی برای کالاهایی که یارانه دریافت می‌کنند، می‌پردازند؛ بنابراین وقتی ما این کالاها را مشمول حمایت قرار داده و قیمت آنها را کاهش می‌دهیم سهم تورمی این کالاها را برای خانوارها کاهش داده‌ایم. وی با بیان اینکه مسئولان باید عزم لازم را برای اجرای تخصیص کالابرگ داشته باشند، تاکید کرد: اگر عزم لازم برای اجرا وجود داشته باشد، این مسئله به‌سرعت محقق خواهد شد، چراکه زیرساخت‌های این موضوع از دولت گذشته ایجاد شده و می‌توان به‌سرعت آن را عملیاتی کرد.

کالابرگ الکترونیکی باید به‌سرعت فعال شود
همچنین دیگر عضو این کمیسیون در همین زمینه معتقد است؛ سیاست‌های اخیر دولت در رابطه با مباحث ارزی تاثیرات منفی بر سفره مردم خواهد داشت. بهروز محبی نجم‌آبادی با اشاره به افزایش مکرر قیمت لبنیات در ماه‌های اخیر بیان کرد: این موضوع به‌خوبی گویای عدم مدیریت صحیح در بازار کالاهای اساسی مردم است.
 عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: ازاین‌رو انتظار داریم دولت قبل از آغاز سال نو، علاوه‌بر اینکه یارانه معیشتی مردم را تقویت می‌کند، حتما باید کالابرگ الکترونیکی را نیز فعال کرده و این موضوع را در دستورکار خود قرار دهد. این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سازوکار اجرای کالابرگ الکترونیکی در دولت شهید رئیسی ایجاد شده، بیان کرد: می‌توان اجرای کالابرگ الکترونیکی را عملیاتی کرد و امیدواریم این مسیر هرچه سریع‌تر ازسوی دولت ادامه پیدا کند.
با این حال فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت اخیرا در پاسخ به سوال خبرنگاری درمورد اظهارات رییس مجلس دررابطه‌با ضرورت ارائه کالابرگ به دهک‌های پایین جامعه در آستانه ماه مبارک رمضان، اعلام کرد که این موضوع درحال بررسی و طبق قانون برنامه هفتم توسعه در دستورکار دولت است و نتایج آن را به اطلاع مردم می‌رسانیم. با همه این تفاسیر و باتوجه‌به شرایط اقتصادی موجود، انتظار می‌رود دولت هر سریع‌تر اجرای این قانون مصوب مجلس را در اولویت قرار داده و عملیاتی کند تا از فشار اقتصادی بیشتر بر اقشار آسیب‌پذیر جامعه جلوگیری شود.