آگاه: یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های فرهنگی در ایران، حفظ هویت ملی و فرهنگی در برابر تهدیدات جهانی‌سازی است. با گسترش جهانی‌سازی و نفوذ فرهنگ‌های خارجی، حفظ زبان فارسی، آداب و رسوم محلی و میراث فرهنگی به چالشی مهم تبدیل شده است. تلاش برای یافتن تعادل بین ارزش‌های سنتی و مدرن و ایجاد هماهنگی بین این دو در زندگی روزمره و فرهنگی جامعه نیز از دیگر دغدغه‌هاست. هویت ملی و فرهنگی به مجموعه‌ای از ارزش‌ها، باورها، آداب و رسوم، زبان، هنر، تاریخ و میراث مشترک یک ملت اشاره دارد که آن را از دیگر جوامع متمایز می‌کند.
هویت ملی و فرهنگی به یک ملت امکان می‌دهد تا خود را از دیگر جوامع متمایز کند و به آن حس تعلق و شناسایی ببخشد. این تمایز باعث ایجاد غرور ملی و تقویت همبستگی اجتماعی می‌شود. با ایجاد این غرور ملی، تقویت همبستگی اجتماعی و دستیابی به ارزش‌های مشترک، می‌توان پیوندی میان ملت ایجاد کرد که به‌سادگی گسستنی نیست. این پیوند، نه با تهدیدات بیرونی و نه با مسائل اقتصادی و سیاسی، به‌سادگی دستخوش بحران نمی‌شود. هویت ملی و فرهنگی بر پایه ارزش‌های مشترک استوار است که به جامعه ثبات و انسجام می‌بخشد. این ارزش‌ها می‌توانند شامل احترام به خانواده، مهمان‌نوازی، عدالت، صلح و دیگر اصول اخلاقی باشند؛ ارزش‌هایی که در تمام جامعه و میان تمام مردم و انسان‌ها پذیرفته‌شده و محترم هستند. آنچه باید به آن توجه کنیم، این است که مردم در این ارزش‌ها، نه‌تنها باورهایی یکسان دارند که از گذشته در آنها از یکدیگر پیشی می‌گیرند. گرچه امروز به دلایلی این ارزش‌ها کمرنگ‌تر شده و خود را کمتر نشان می‌دهند.
از سویی، جهانی‌سازی با گسترش فرهنگ‌های غالب جهانی، می‌تواند فرهنگ‌های محلی و ملی را تحت‌تاثیر قرار دهد. حفظ هویت ملی و فرهنگی به معنای مقاومت در برابر یکسان‌سازی فرهنگی و حفظ تنوع فرهنگی است. دسترسی‌های رسانه‌ای، ایجاد الگوهای مشترک در زمینه‌های مختلف فرهنگی، تعریف بایدها و نبایدهای یکسان در زمینه‌هایی که فرهنگ‌های متفاوتی دارند، به‌طور خاص منجر به تغییرات مشخص فرهنگی شده است. مقاومتی که پیش از این در برابر تغییر فرهنگی و حفظ هویت ملی و فرهنگی وجود داشت، دستخوش تغییرات شدیدی شده است. الگوبرداری از نمادهای جدیدی که رسانه‌ها و به‌طور خاص رسانه‌های نوین به همراه دارند، مانند بازیگران و خواننده‌ها، باعث شده جامعه خواه‌ناخواه به‌سمت فرهنگ یکسان حرکت کند؛ فرهنگی که مشخص نیست چرا باید در سراسر جهان یک شکل و یک رنگ باشد.
در مقابله با این امر، سیستم‌های آموزشی نقش کلیدی در انتقال ارزش‌ها، تاریخ و فرهنگ به نسل‌های آینده دارند. گنجاندن درس‌های مربوط به تاریخ، ادبیات، هنر و فرهنگ محلی در برنامه‌های درسی می‌تواند به حفظ هویت ملی کمک کند. نقش معلمان، مدرسان و فعالان آموزشی در انتقال فرهنگ ملی به نسل بعد، نقشی مهم است. اینکه چرا فرهنگ ما و ارزش‌های ما، باید حفظ شوند و چرا اولویت ما حفظ زبان محلی ماست، رویکرد به استفاده از زبان فارسی و یادگیری صحیح آن و تشویق به استفاده از آن در رسانه‌ها، مدارس و زندگی روزمره می‌تواند به حفظ هویت ملی کمک کند. همچنین، حفظ و احیای زبان‌های محلی نیز اهمیت بسیاری دارد. پایبندی به فرهنگ ملی، می‌تواند تقویت‌کننده هویتی باشد که مورد هجمه خواسته و ناخواسته واقع شده است.