قلعه دزک از جاهای دیدنی شهرکرد در استان چهارمحال‌وبختیاری است و در جنوب‌شرق روستای دزک قرار دارد. واژه دزک از دو بخش دز یا دژ و ک تصغیر تشکیل شده است. دژک در واقع به معنی دژ کوچک بوده و برای استفاده نظامی ساخته شده بود.

قلعه دزک چهارمحال و بختیاری، گنجینه‌ای از فرهنگ و هنر

آگاه: این قلعه از لحاظ معماری یکی از تاریخی‌ترین و زیباترین قلعه‌ها و مکان‌های دیدنی استان چهارمحال و بختیاری در نزدیکی شهرکرد است، زیرا این استان چندین قلعه دارد که همگی دارای قدمت تاریخی هستند. قلعه دزک از مهم‌ترین پایگاه‌ بختیاری‌ها در زمان مشروطیت و در زمان فتح تهران بود.
قلعه، عمارت و منزل مسکونی چندین نسل از ایلخانان بختیاری بوده است. این قلعه که درحال‌حاضر ۲۰/۵۰۷۶مترمربع وسعت دارد در سال۱۲۹۲ قمری ازسوی امیرمفخم بختیاری پسر امامقلی‌خان حاجی ایلخانی، از خوانین بزرگ هفت‌لنگ بختیاری بنا شد. قلعه دزک ابتدا شامل اسکلت بنا و طبقه همکف بوده و قسمت‌های دیگر ساختمان که شامل عمارت و طبقه دوم و حیاط‌خلوت و تزیینات ساختمان است، به‌تدریج بر ساختمان افزوده و تکامل یافت. امیر مفخم، نظامی و سیاستمدار ایرانی دوره قاجار بود. وی در مقاطع مختلف دارای مناصبی چون حکومت خوزستان، اصفهان، کردستان، کرمان، لرستان و کرمانشاهان بود. در دوره‌ای نمایندگی مجلس شورای ملی و در فاصله سال‌های ۱۲۹۶ و ۱۲۹۷ وزارت جنگ را در کابینه صمصام‌السلطنه برعهده داشت. وی یکی از قدرتمندترین خوانین بختیاری در اوایل قرن اخیر است. در روزهایی که اکثر خوانین بختیاری، به مشروطه گرویده بودند، امیرمفخم، همچنان به محمدعلی‌شاه وفادار ماند. این بنای تاریخی که شامل دو طبقه است، اگرچه در ابتدا به قصد یک قلعه با استحکامات نظامی ساخته شد اما بعدها با تزییناتی که در آن صورت گرفت و طراحی که در داخل اتاق‌ها انجام شد، در داخل کاملا شکل کاخ به خود گرفت؛ بنابراین به‌نوعی می‌توان آن را کاخ قلعه نامید. قرینه بنایی از قلعه که هم‌اکنون موجود است، در جنوب حیاط داخلی قسمت شاه‌نشین و نیز در جنب آن ابنیه‌ الحاقی دیگری وجود داشته که به‌دلیل عوامل تخریبی مختلف، به‌جز صفه و بخاری‌های تزیینی آن بنا چیزی باقی نمانده است. در میانه حیاط شمالی که درختان بسیاری دارد، حوض سنگی بزرگی، با طرح ایرانی چندضلعی ساخته شده است. 
امیرمفخم از مجموعه کتاب‌هایی که داشت کتابخانه‌ای در قلعه دزک ایجاد کرده بود. علی‌اکبر دهخدا در هنگام جنگ جهانی اول که تحت تعقیب قرار گرفته بود، مدتی را در شهرکرد و در قلعه دزک سپری کرد. وی حدود ۶ماه در یکی از اتاق‌های طبقه دوم قلعه دزک موسوم به سه‌دری که در شمال‌غربی سردر قلعه قرار داشت و ایوان جلوی آن مشرف به حیاط درونی قلعه بود، زندگی می‌کرد و اتاق کوچکی که بین اتاق آیینه و سه‌دری مذکور به‌نام گوشواره موجود بود، برای استراحت و محل اثاثیه او در نظر گرفته شده بود. وی در نوشتن لغتنامه خود از کتابخانه امیرمفخم بهره برد.
علاوه‌بر دهخدا اندیشمندان، شعرا و فرهنگ‌دوستان و برخی مردان سیاست ایران در عصر معاصر نیز مدتی در قلعه دزک سپری کردند. ازجمله می‌توان به فرخی یزدی اشاره کرد در قلعه، منظومه‌ای با نام سردار جنگ برای نصیرخان سرود. همچنین دکتر محمد مصدق در زمان کودتای سیاه، مدتی را در قلعه دزک سپری کرد. وحیددستگردی، از آزادی‌خواهان و روزنامه‌نگاران آن عصر نیز مدتی را در قلعه دزک به سر برده است. همچنین عکسی در قلعه از ملک‌الشعرای بهار به همراه اهل ادب موجود است که نشان می‌دهد ملک‌الشعرای بهار آزادی‌خواه عصر نیز مدتی را در قلعه دزک مهمان امیرمفخم بوده است. علاوه‌بر حضور چهره‌های مهم ملی، نویسندگان و سفرنامه‌نویسان خارجی همچون بیشوپ، راولینسون و رنه دالمانی نیز در این قلعه حضور یافته‌اند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.