خانه زینت‌الملک قوام از زیباترین و مشهورترین خانه‌های تاریخی شیراز است که هر سال گردشگران بسیاری از آن دیدن می‌کنند؛ خانه‌ای که قدمت آن به دوره قاجار برمی‌گردد و درواقع بخشی از اندرونی نارنجستان قوام به شمار می‌آید که با راهرویی زیرزمینی به آن متصل می‌شود.

خانه زینت‌الملک؛ شاهکار معماری در شیراز

آگاه: با بازدید از خانه زینت‌الملک، با یک تیر دو نشان می‌زنید و می‌توانید از موزه مفاخر و تندیس‌های بزرگان شیراز مشهور به موزه مادام توسو نیز دیدن کنید. خانه زینت‌الملک شیراز در مرکز شهر، در خیابان لطفعلی‌خان زند و در منطقه هشت شهرداری شیراز قرار دارد. این خانه تاریخی در ضلع غربی نارنجستان قوام در نزدیکی دیگر جاهای دیدنی شیراز نظیر آرامگاه شیخ روزبهان فسایی، مجموعه وکیل، مسجد نصیرالملک و شاهچراغ واقع شده است. خانه زینت‌الملک شیراز تا ایستگاه قطار، ۲۵کیلومتر (نیم‌ساعت) و تا فرودگاه شیراز ۱۰کیلومتر (۱۵دقیقه) فاصله دارد.ساخت خانه تاریخی زینت‌الملک با سبک معماری خانه‌های قاجاریه، در سال۱۲۹۰ هجری قمری در شیراز ازسوی محمدخان قوام‌الملک دوم (نوه حاج ابراهیم‌خان کلانتر اعتمادالدوله شیرازی) آغاز شد و پس از ۱۲سال (در سال۱۳۰۲ هجری قمری) ازسوی محمدرضاخان قوام‌الملک سوم به اتمام رسید. این خانه تاریخی برای سال‌ها محل زندگی زنی به نام زینت‌الملک قوامی بود؛ زنی خیر و مهربان که همیشه از نیازمندان با سفره‌های نذری پذیرایی می‌کرد.
درکل مجموعه خانه زینت‌الملک، تنها یک کتیبه با نوشته «چاکر درگاه ابوالقاسم شیرازی به تاریخ ۱۳۰۲ ه‍.ق» وجود دارد؛ کتیبه‌ای که در اتاق آینه‌کاری و قسمت غربی ورودی آینه‌کاری‌ها نصب شده است. ازآنجاکه آینه‌کاری، آخرین پروژه ساخت بناست، متخصصان سال۱۳۰۲ هجری‌قمری را سال پایان ساخت بنا می‌دانند. در یکی از اتاق‌ها نیز روی گچ‌کاری‌ها تاریخ ۱۲۹۸هجری‌قمری دیده می‌شود که سال پایان کار گچ‌بری را نشان می‌دهد؛ بنابراین، این‌طور به نظر می‌آید که آینه‌کاری بنا حدود چهار سال زمان برده است.پس از مرگ زینت‌الملک، مالکیت خانه به عبدالله‌خان قوامی رسید و بعدتر این خانه از مالک، خریداری و به موزه تبدیل شد. عمارت نارنجستان بعدها تحت سرپرستی پروفسور آرتور پوپ، ایران‌شناس آمریکایی، مقر موسسه بنیاد آسیایی می‌شود و در آن دوره ازسوی دانشگاه شیراز مورد مرمت و بازسازی قرار می‌گیرد. خانه زینت‌الملک در تاریخ ۱۰آذر ۱۳۵۴ شمسی با شماره ثبت ۹۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.خانه زینت‌الملک شیراز در سال ۱۳۷۳ در اختیار بنیاد فارس‌شناسی قرار گرفت و پروژه مرمت آن با کمک میراث فرهنگی آغاز شد. زیرزمین عمارت زینت‌الملک در سال ۱۳۷۴ با عنوان نگارخانه فارس آغاز به کار کرد؛ نگارخانه‌ای که در آن آثار هنرمندان فارس، ایران و دیگر کشورها به نمایش گذاشته می‌شد.پروژه ساخت مجسمه‌های خانه زینت‌الملک شیراز ازسوی بنیاد فارس‌شناسی در طول چهار سال ازطریق گروهی از هنرمندان مجسمه‌ساز (حدود ۳۷هنرمند)‌ به سرپرستی استاد «شانس» انجام شده است. این مجسمه‌ها با موم ساخته شده‌اند و سرما و گرما روی آنها تاثیر می‌گذارد. سردیس‌ها از جنس گچ و رزین هستند و برای چشم‌ها نیز از چشم مصنوعی استفاده شده است. برای موی سر، سبیل و ریش مجسمه‌ها، موی طبیعی روی تور بافته شده و سپس روی سر مجسمه نصب شده است.خانه قوام یا باغ نارنجستان قوام، محل اقامت والیان شیراز در دوره قاجار بود؛ عمارتی که ازسوی چند نسل از خاندان قوام ساخته شد. وجه‌تسمیه این بنا به درختان نارنج حیاط بازمی‌گردد. ضلع شمالی این مکان درحال‌حاضر به‌عنوان موزه نارنجستان و مرکزی برای فعالیت‌های هنری و فرهنگی کاربری دارد و در اختیار دانشگاه شیراز است. در این بخش از خانه قوام می‌توانید به تماشای اشیای فرهنگی اهدایی پروفسور پوپ، ایران‌شناس مشهور، بپردازید. در کتابخانه این مرکز نیز مجموعه کتاب‌های اهدایی پروفسور پوپ نگهداری می‌شوند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.