آگاه: این شعار نه‌تنها یک مطالبه اقتصادی، بلکه حامل بار فرهنگی و راهبردی مهمی است که بدون پیوند با آگاهی اجتماعی، قابل تحقق نخواهد بود. در این مسیر «جهاد تبیین» به‌عنوان یک ابزار فرهنگی و رسانه‌ای می‌تواند نقشی بی‌بدیل در تبدیل این شعار به واقعیت ایفا کند.
در شرایطی که کشور با چالش‌هایی مانند تحریم‌ها، محدودیت‌های سرمایه‌گذاری خارجی و مهاجرت سرمایه داخلی مواجه است، ایجاد اعتماد عمومی نسبت به امنیت اقتصادی و آینده تولید اهمیت دوچندانی دارد. نگاه عمومی به مقوله سرمایه‌گذاری باید از سوءظن و بدبینی به سمت مشارکت، همکاری و افتخار حرکت کند. سال‌هاست که تصویر سرمایه‌گذار در افکار عمومی به دلایل مختلف دچار خدشه شده و گاه با برچسب‌هایی نادرست مورد قضاوت قرار می‌گیرد. این در حالی است که بخش مهمی از تولید ملی، اشتغال جوانان و پیشرفت تکنولوژیک، بدون ورود سرمایه‌های سالم و هوشمند ممکن نیست. در چنین فضایی، بازسازی این تصویر و اصلاح ذهنیت عمومی نسبت به سرمایه‌گذاری مولد، نیازمند روایتی شفاف، اقناعی و امیدآفرین است؛ روایتی که کارکرد آن چیزی جز جهاد تبیین نیست.
نقش رسانه‌ها در بازتعریف سرمایه‌گذاری
تحقق شعار سال، علاوه‌بر سیاست‌گذاری اقتصادی، نیازمند یک پویش فرهنگی در سطح رسانه‌ها، نهادهای علمی، فعالان فرهنگی و فضای عمومی جامعه است. رسانه‌ها به‌عنوان واسطه میان افکار عمومی و واقعیت‌های اقتصادی، باید از روایت‌های کلیشه‌ای فاصله بگیرند و به سراغ واقعیت‌های الهام‌بخش بروند. هر کارآفرین موفق، هر کارخانه فعال، هر گروه جوانی که ایده‌ای را به محصول رسانده، می‌تواند مصداقی از سرمایه‌گذاری برای تولید باشد و الگوی الهام‌بخش برای جامعه. زمانی که تصویر سرمایه‌گذار مولد در ذهن جامعه، همانند تصویر یک معلم، پزشک یا مهندس، با احترام و اعتماد همراه شود، مسیر برای جذب بیشتر سرمایه‌ها به بخش‌های مولد هموار خواهد شد. اما این تصویر تنها از مسیر آمارهای اقتصادی یا نمودارهای رشد ساخته نمی‌شود. آنچه اعتماد و امید را در جامعه احیا می‌کند، قدرت روایت‌گری است؛ همان چیزی که در چارچوب جهاد تبیین معنا می‌یابد. بازنمایی مشکلات موجود مانند نوسانات سیاست‌گذاری، کندی روند صدور مجوزها یا نبود مشوق‌های کافی نیز، اگر با هدف اصلاح و مطالبه‌گری منصفانه صورت گیرد، خود بخشی از این جهاد است. تبیین به‌معنای انکار واقعیت نیست؛ بلکه به معنای بازگویی حقیقت با رویکردی منصفانه و آینده‌ساز است.
نقش مراکز علمی در تبیین فرهنگ سرمایه‌گذاری
یکی از حلقه‌های مغفول‌مانده در جریان‌سازی فرهنگی پیرامون سرمایه‌گذاری، جایگاه نخبگان، اساتید حوزه، دانشگاه و مراکز علمی است. این قشر می‌توانند نقش مهمی در بازتعریف رابطه میان علم، تولید و سرمایه ایفا کنند. متأسفانه در فضای دانشگاهی کشور، گاه گسستی میان محیط آکادمیک و میدان واقعی تولید و اقتصاد دیده می‌شود. برای مثال، پایان‌نامه‌ها و تحقیقات علمی در بسیاری از موارد با نیازهای واقعی بازار یا دغدغه‌های تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران همخوانی ندارند.
در حالی که اگر پیوند میان علم و سرمایه‌گذاری تقویت شود، هم کیفیت سرمایه‌گذاری ارتقا می‌یابد و هم اعتماد نخبگان به مسیر تولید داخلی افزایش پیدا می‌کند. این موضوع باید از سطح آموزش‌های دانشگاهی، کارآفرینی دانش‌بنیان، دوره‌های مهارتی و حتی محتوای کتب درسی شروع شود. در کنار آن، تبیین رسانه‌ای نقش دانشگاه در حل مسائل صنعت و تولید، یک رویکرد امیدآفرین و ضروری است. جهاد تبیین یعنی به میدان‌آوردن ظرفیت‌های فکری کشور و بدون تردید حوزه های علمیه و دانشگاه‌ها باید در قلب این میدان قرار بگیرند.
جهاد تبیین؛ پیشران مشارکت اقتصادی مردم
فرهنگ عمومی، در شکل‌گیری جریان سرمایه‌گذاری نقش کلیدی دارد. اگر مردم نسبت به سرمایه‌گذاری در کشور امید داشته باشند، سرمایه‌های خرد و کلان نیز در مسیر تولید به جریان می‌افتد. امروز ابزارهایی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بورس، پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی، تعاونی‌ها و استارتاپ‌های دانش‌بنیان، فرصت‌های تازه‌ای را برای مشارکت عمومی فراهم کرده‌اند؛ اما برای اینکه این ابزارها مورد اعتماد قرار گیرند و مردم به جای سوداگری، به تولید فکر کنند، باید فضای روانی جامعه تقویت شود. این فضا نه با دستور اقتصادی، بلکه با همدلی فرهنگی، گفتگو، آموزش و اقناع ساخته می‌شود. در نهایت باید گفت که «سرمایه‌گذاری برای تولید» صرفاً یک فراخوان اقتصادی نیست؛ این شعار، دعوتی است برای حرکت جمعی به سمت خودباوری اقتصادی و جهاد تبیین، مهم‌ترین بستر برای شکل‌گیری این حرکت جمعی است. اگر امروز بتوانیم سرمایه‌گذار را نه با تردید بلکه با افتخار به میدان تولید بیاوریم، فردا می‌توانیم به ایرانی مستقل، پیشرفته و عادلانه نزدیک‌تر شویم.
نظر شما