آگاه: سیدعباس عراقچی طبق روال مرسوم در دیدار با «سیدبدر البوسعیدی»، وزیر امورخارجه عمان، درباره ترتیبات اجرای گفت‌وگوهای غیرمستقیم مشورت و تبادل‌نظر کرد. وزیر خارجه عمان دیدار مشابهی نیز با همین دستورکار با «استیو ویتکاف»، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه داشت.
وزیر امورخارجه پس از دیدار با «سیدبدر البوسعیدی»، وزیر امورخارجه عمان و رایزنی درباره ترتیبات «اجرای گفت‌وگوهای غیرمستقیم با آمریکا» در مصاحبه‌ای گفت: تیمی که بنده را در این سفر همراه می‌کنند، از دوستان کاملا متخصص و مطلع در این حوزه خاص هستند که سابقه مذاکراتی در رابطه با همین بحث را دارند و ما با جدیت لازم شرکت کردیم.
وی با تاکید بر اینکه نیت ما رسیدن به یک توافق منصفانه و شرافتمندانه از موضع برابر است، گفت: اگر طرف‌مقابل هم از همین موضوع واردشده باشد، شانسی برای یک تفاهم اولیه که منجر به یک مسیر مذاکراتی شود، وجود خواهد داشت. وزیر امورخارجه با اشاره به اینکه در این دیدار خیلی از مسائل اولیه و اصولی روشن خواهد شد، توضیح داد: از جمله اگر اراده کافی در طرفین وجود داشته باشد، ما در مورد جدول زمانی هم تصمیم می‌گیریم؛ ولی هنوز برای صحبت‌کردن در این‌باره زود است. آنچه که تا الان روشن است این است که مذاکرات غیرمستقیم خواهد بود و از نظر ما فقط در موضوع هسته‌ای و با اراده لازم برای حصول به یک توافق از موضع برابر که منجر به تامین منافع ملی مردم ایران باشد، صورت خواهدگرفت.
عقربه‌ها ساعت ۱۵ را نشان می‌داد که خبرگزاری‌های داخلی خبر آغاز مذاکرات را منتشر کردند. «اسماعیل بقائی»، همزمان با برگزاری گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا جزئیاتی از دیدار عراقچی با همتای عمانی خود ارائه کرد و گفت: در این جلسه، در مورد نحوه انجام کار و پیش‌بینی‌های میزبان عمانی، رایزنی و گفت‌وگو شد و مجموعه نقطه‌نظرات ایران برای انتقال به طرف آمریکایی، در اختیار وزیر خارجه عمان قرار گرفت.
او همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با هدف ایران از این گفت‌وگوها، با توجه به فضاسازی برخی از رسانه‌ها از جمله خبر منتشرشده در رویترز گفت: هدف ایران خیلی مشخص است؛ ما یک هدف بیشتر نداریم و آن هدف تامین منافع ملی ایران است. ما یک فرصت واقعی و صادقانه به دیپلماسی می‌دهیم تا با این گفت‌وگوها بتوانیم از یک‌طرف موضوع هسته‌ای و مهم‌تر از آن برای ما موضوع لغو تحریم‌ها را به پیش ببریم.
مذاکرات نیز در محل پیش‌بینی‌شده توسط میزبان عمانی و با استقرار نمایندگان جمهوری‌اسلامی ایران و آمریکا در سالن‌های مجزا انجام می‌شد و طرفین نقطه‌نظرات و مواضع خود را از طریق وزیر امورخارجه عمان به یکدیگر منتقل می‌کردند، چرا که از همان ابتدا یکی از شروط ایران برای گفت‌وگو با طرف آمریکا، مذاکره غیرمستقیم بود. از این‌رو خبر منتسب به خبرگزاری عمان درباره حضور دو طرف در یک سالن (آغاز گفت‌وگوها به‌صورت مستقیم) هم تکذیب شد.
گروسی: امیدوارم ایران و آمریکا به نتایج مثبتی برسند!
در فرآیند برگزاری مذاکره غیرمستقیم بین ایران و آمریکا، مواضع آژانس قابل‌توجه بود. این نهاد بین‌المللی که پیش از این با سیاسی‌کاری‌ها در زمین آمریکا و غربی‌ها بازی می‌کرد، ابراز امیدواری کرد که مذاکرات عمان منجر به نتایج خوب و قابل‌توجهی شود. «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی‌اتمی، پس از دیدار خود با «وانگ‌یی» وزیر امورخارجه چین، روز گذشته مصاحبه‌ای با موضوع مذاکرات ایران و آمریکا در ویژه‌برنامه تلویزیون مرکزی چین با نام «گفت‌وگوی سطح بالا» انجام داد.
وی در جدیدترین اظهاراتش درباره مذاکرات ایران و چین بر سر مسئله هسته‌ای ایران، با بیان اینکه تنها چیزی که می‌توان با قطعیت گفت این است که هر دوطرف خواهان دستیابی به توافق هستند، تاکید کرد: ما باید به توافقی دست یابیم، آن هم هرچه سریع‌تر. تنها چندساعت پس از این مصاحبه، قرار است مذاکرات مهمی میان آمریکا و ایران در عمان برگزار شود و ما امیدواریم که این مذاکرات با موفقیت همراه باشد. رئیس‌جمهور ترامپ و دولت ایران، اطلاعاتی را رد و بدل کرده‌اند.
مدیرکل آژانس انرژی‌اتمی با بیان اینکه هنوز اختلافات زیادی میان دوطرف وجود دارد، ابراز امیدواری کرد: نقطه امید این است که هر دوطرف بر ضرورت دستیابی به توافق تاکید دارند. جزئیات مربوط به مفاد، دامنه و شرایط توافق نیازمند مذاکرات بیشتر است.
اخبار کذابان
از آنجا که خوی استکباری نمی‌تواند قدرت‌آفرینی ایران در عرصه بین‌الملل را تحمل کند، در روز مذاکرات به اخبار کذب و دروغ روی آورد. روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی مدعی‌شده بود: در جلسه تصمیم‌گیری درباره پاسخ به نامه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا، سران قوا و مقامات ارشد جمهوری‌اسلامی خواستار تغییر موضع رهبری انقلاب‌اسلامی نسبت به مذاکره مستقیم با آمریکا شده‌اند.
مهدی فضائلی، عضو دفتر مقام‌رهبری نیز در واکنش به مطلب منتشرشده، آن را صرفا یک عملیات روانی و کذب محض عنوان کرد. اما فقط نیویورک‌تایمز نبود که به خبرسازی روی آورد، بلکه رویترز هم مدعی شد: مذاکرات با هدف کاهش تنش‌های منطقه‌ای و تبادل زندانیان انجام می‌شود!
سخنگوی دستگاه دیپلماسی، دست رد به اخبار کذب غربی‌ها زد و تاکید کرد که این حاشیه‌سازی‌ها که عمدتا با اشاره به منابع آگاه یا مقام نزدیک به مذاکرات صورت می‌گیرد و اخیرا دیدم به مقامات عمانی اشاره شده است، به‌هیچ‌عنوان صحت ندارد. مقامات عمانی وظایف خودشان را در این زمینه می‌دانند و از گذشته حرفه‌ای عمل کرده‌اند. بنابراین همه این اشاراتی که شده از جمله توسط رویترز که متاسفانه سابقه طولانی در خبرسازی و تهیه گزارش‌های گمراه‌کننده دارد که هیچ مبنایی ندارد.
آنچه مشخص است رسانه‌های آمریکا در مذاکرات عمان حرفی را می‌زدند که موردپسند رژیم آپارتاید است. آنها با حاشیه‌سازی و اخبار کذب می‌خواستند آدرس غلط دهند تا القا کنند ایران با موضوع هسته‌ای به مذاکرات ورود کرد تا با شروع گفت‌وگوها، سایر گزینه‌های دیگر را نیز روی میز قرار دهد.
اسرائیل برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی وجودی می‌داند و در برابر آن رویکردی چندجانبه شامل عملیات نظامی و خرابکاری را اتخاذ کرده است. دکترین «بگین»، که پس از حمله ۱۹۸۱ به راکتور «اوسیراک» عراق شکل گرفت، بیانگر تعهد اسرائیل به اقدام پیش‌دستانه علیه تهدیدهای هسته‌ای منطقه‌ای است.
در ماه‌های اخیر، همزمان با پیشرفت‌های هسته‌ای ایران، اسرائیل اقدامات پیشگیرانه خود را شدت بخشیده است. به‌عنوان نمونه، در ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴ اسرائیل حمله‌ای هوایی انجام داد که به سامانه‌های دفاعی ایران آسیب زد. حمله حماس در هفت اکتبر ۲۰۲۳ باعث‌شده نتانیاهو تمایل بیشتری به ریسک‌پذیری نشان دهد. درحالی که در گذشته از اقدام نظامی علیه ایران خودداری می‌کرد، اکنون فضای سیاسی داخلی و جایگاه خودش، انگیزه بیشتری برای عمل به او داده است.
نتانیاهو بارها برجام را «اشتباهی تاریخی» خوانده و به‌شدت با آن مخالفت کرده است. او از خروج ترامپ از توافق در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان یک «اقدام تاریخی» یاد کرد و از بازگشت به فشار حداکثری حمایت کرده است.
نتانیاهو می‌گوید: «توافق‌هایی که زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را برنمی‌چینند، برنامه هسته‌ای‌اش را متوقف نمی‌کنند؛ بلکه فقط پول در اختیار نیروهای مورد حمایت ایران قرار می‌دهند.» اسرائیل خواهان اقدام نظامی جدی است و معتقد است بدون مشارکت ایالات‌متحده، حمله مؤثر به تاسیسات پراکنده و مستحکم ایران ممکن نیست. به هرحال از اسرائیل، شریک آمریکا چه انتظاری می‌رود؟
خط مذکور را می‌توان یک هماهنگی بین واشنگتن و تل‌آویو دانست؛ ما مذاکره می‌کنیم اما سایه تحریم و تهدید بالاسر گفت‌وگوها خواهد بود. «کارولین لیویت» سخنگوی کاخ‌سفید پیش از شروع مذاکرات بین هیات آمریکا و ایران به خبرنگاران گفت که رئیس‌جمهور دونالد ترامپ می‌خواهد ایران بداند که اگر برنامه هسته‌ای خود را کنار نگذارد، با «عواقب شدید و سنگینی» روبرو خواهد شد. ترامپ باورمند به دیپلماسی است، اما چنانچه تلاش‌های دیپلماتیک به نتیجه نرسند، «همه گزینه‌ها روی میز هستند.»
مذاکرات پایان یافت و بنابر اعلام وزارت امورخارجه ایران، فضای گفتگوها سازنده و مبتنی بر احترام‌متقابل بود. درباره رفع تحریم‌ها و موضوع هسته‌ای گفتگو شد و طرفین توافق کردند گفتگوها در هفته آینده ادامه یابد.
باز باید منتظر ماند تا دیپلمات های کشورمان گزارش بیشتری درباره دور نخست مذاکرات گذشت ارائه دهند، اما آنچه مسلم است اینکه هیچگاه تئوری مرد دیوانه "ترامپ" درباره ایران جواب نمی‌دهد.
نظر شما