آگاه: اظهارات جدید رییس قوه مجریه به منزله آن است که دولتش کامل در زمین مذاکرات بازی نمی‌کند، اما در میز گفت‌وگوهای غیرمستقیم حاضر می‌شود، تا مطالباتش را روی میز بگذارد و ببیند طرف مقابل چه عکس‌العملی را نشان می‌دهد. اگر چراغ سبز نشان داد، مذاکرات برای رسیدن به متن یک توافق ادامه خواهد داشت. در غیر این صورت جمهوری اسلامی ایران راهبرد گذشته خود را دنبال می‌کند و نمی‌خواهد همه امور کشور را معطل مذاکرات کند، البته در این بین تضمین آمریکایی‌ها یک نکته بسیار مهم است.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت روز گذشته در نشست خبری به موضوع تضمین آمریکا اشاره کرد و با بیان اینکه علاقه‌مند هستیم در حین گفت‌وگوها روی رفع تحریم‌های ظالمانه که بر روی زندگی مردم موثر باشد، تاکید کنیم و البته سعی می‌کنیم اعتمادسازی و شفاف‌سازی بیشتری را در برابر لغو تحریم‌ها به شکلی که موثر باشد، ایجاد کنیم، اظهار کرد: مطالبه اصلی ما برداشتن تحریم‌ها است که آثار ملموسی داشته باشد. باتوجه‌به تجربه‌هایی که از گذشته داشتیم نیازمند تضامینی برای حفظ نتایج به دست آمده از مذاکرات خواهیم بود. چه تضمینی وجود دارد که واشنگتن مانند گذشته زیر توافق احتمالی هسته‌ای با ایران نزند؟ سخنرانی ۱۱ دقیقه‌ای ترامپ در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ زنگ خروج آمریکا از توافقی بود که با ۲۰ ماه مذاکرات فشرده میان ایران و کشورهای ۱+۵ به دست آمده بود.
ضمن آنکه ترامپ سابقه خروج از «توافق آب‌وهوایی پاریس» و «توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی» را نیز در کارنامه دور نخست ریاست‌جمهوری خود دارد. براین‌اساس باید حق را به ایران داد که بر تضمین محکم از سوی آمریکا تاکید داشته باشد. مجری اسکای‌نیوز در گفت‌وگویی با «خلدون النبوانی» استاد فلسفه سیاسی ضمن بیان این مطلب گفت که آیا اصلا می‌توان به دولت دونالد ترامپ اعتمادی داشت؟ ایران از نظر منطقی حق دارد خواهان تضمین‌هایی باشد.
به همین جهت، پیچیده‌ترین قسمت مذاکرات غیرمستقیم تهران- واشنگتن مسئله تضمین است. با این حال برخی کارشناسان با اشاره به بدعهدی‌های آمریکا و غربی‌ها در برجام با عبور از تضمین آمریکا، نسخه‌ای دیگر  را تجویز می‌کنند و می‌گویند: اگر قرار باشد توافق جدیدی شکل بگیرد، آنچه بقای این توافق را تضمین خواهد کرد، نه تعهد کتبی آمریکا بلکه ایجاد توازن منافع و هزینه‌ها برای هر دو طرف است. حتی کنگره نیز نمی‌تواند چنین تضمینی را ارائه کند. در سوی دیگر میدان، صاحب‌نظرانی هستند که تضمین آمریکا را بعد از رسیدگی به توافق لازم و ضروری می‌دانند.
حمیدرضا آصفی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در این باره تاکید کرد: پایان‌یافتن این دور از مذاکرات بدون برنامه‌ریزی برای ادامه فوری گفت‌وگوها در روز بعد و تعیین تاریخ مشخص برای دور بعدی، نشان‌دهنده نوعی جمع‌بندی است. این روند به آن معناست که بر سر برخی مفاهیم و کلیات، توافقاتی حاصل شده که زمینه را برای ورود به جزئیات و تدوین چارچوب‌ها در سطح کارشناسی فراهم کرده است، بنابراین می‌توان بااحتیاط خوش‌بین بود.
او با بیان اینکه کار دشوارتر از این پس آغاز می‌شود، اشاره‌ای به تضمین آمریکا کرد و گفت: مرحله نگارش متن و تبدیل تفاهمات کلی به جزئیات مکتوب، مرحله‌ای است که تفاوت‌ها و اشتراکات را به شکل دقیق‌تری نمایان می‌سازد. تضمین هم یکی از مسائل جدی برای جمهوری اسلامی است؛ اما پیش از ورود به بحث تضمین، مسائل فوری‌تری وجود دارد که نیازمند رسیدگی و حصول توافق هستند. باتوجه‌به عقبه آمریکا در برجام «دو باید» درباره تضمین آمریکا در دوره جدید حائز اهمیت است:
- رویکرد رییس‌جمهور آمریکا در عصر برجام نشان داد تحریم‌های فلج‌کننده علیه ایران، نه‌تنها دستاوردی برای تیم حاکم بر کاخ سفید نداشت، بلکه ایستادگی و مقاومت مردم ایران، آمریکایی‌ها را وادار به اعتراف به شکست در برابر مردم ایران کرد. اکنون ترامپ درصورتی‌که مذاکرات منتج به نتیجه شد، باید تضمین دهد گذشته، دیگر با اعمال تحریم‌ها تکرار نمی‌شود، البته در این مسیر با صهیونیست‌ها و حزب جمهوری‌خواه چالش خواهد داشت.
- درخواست‌ها برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران هیچ کمکی به کند کردن پیشرفته‌های هسته‌ای ایران نداشت و تنها باعث تشدید تنش بیشتر با ایران شد. بنابراین آمریکا باید تضمین دهد در دوره «پسا توافق» در صنعت هسته‌ای ایران پارازیتی وارد نکند.
تضمین‌ها برای رسانه‌های غربی هم سوژه جالب‌توجهی شد. روزنامه «گاردین» انگلیس در گزارشی نوشت: در بحث تضمین‌ها، ایران بر این باور است که تنها توافق قابل‌اتکا، پیمانی است که به تصویب کنگره آمریکا برسد؛ اما به عراقچی گفته شد که باتوجه‌به نفوذ شدید لابی طرفدار اسرائیل در کنگره، تضمینی وجود ندارد که ترامپ بتواند چنین توافقی را از آنجا عبور دهد. گزینه دیگر، تعهد آمریکا برای جبران خسارات تهران در صورت خروج واشنگتن از توافق است. ایرانی‌ها پیشتر پیشنهاد نوعی جریمه مالی را مطرح کرده بودند، اما در نبود یک پیمان رسمی سازوکار اجرایی آن همچنان مسئله‌ساز است.
به‌هرحال ایران چه در مذاکرات برجام و چه در گفت‌وگوهای غیرمستقیم با آمریکا ثابت کرده است که در برابر فزون‌خواهی‌های غرب کوتاه نخواهد آمد. جمهوری اسلامی با توافق یا بدون آن، برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود را دنبال خواهد کرد و تمام تلاش را برای حل مشکلات اقتصادی مردم با بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و تعامل خوب با همسایگان به کار خواهد گرفت و به همین دلیل مؤلفه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نشانگر آن است که گذر زمان به نفع ایران است. این آمریکاست که باید در عمل تضمین دهد و به آن عمل کند.