۱۲ خرداد ۱۴۰۴ - ۲۳:۵۸
کد خبر: ۱۳٬۵۱۰

اگر چه رشد اقتصادی ایران در پایان سال ۱۴۰۳ به ۳ درصد رسید؛ اما آنچه پشت این رشد نهفته است، رکود عمیقی است که جامعه با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند و شاخص مصرف نهایی بخش خصوصی آن را به‌وضوح نشان‌می‌دهد.

رشد اقتصادی با رکود مصرف نهایی خصوصی منفی شد

آگاه: بررسی آمار رشد اقتصادی سال ۱۴۰۳ که به‌تازگی توسط مرکز آمار ایران منتشر شده، نشان می‌دهد که مصرف نهایی بخش خصوصی، به‌عنوان مهم‌ترین مولفه سمت تقاضا همچنان در رکود باقی مانده و نقش موثری در رشد تولید ناخالص داخلی نداشته است؛ رکودی که می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای پایداری رشد اقتصادی کشور در سال جاری داشته باشد. تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که رشد اقتصادی کشور در سال ۱۴۰۳ به ۳ درصد رسیده است. در میان اجزای تشکیل‌دهنده تولید ناخالص داخلی، یکی از مولفه‌هایی که بیش از همه جلب‌توجه می‌کند، مصرف نهایی بخش خصوصی است؛ شاخصی که در انتهای سال ۱۴۰۳ به زیر صفر رسیده است و در -۰.۱ قرار گرفته است. مصرف نهایی خانوارها نشان‌دهنده سطح تقاضای مصرفی در اقتصاد است و به‌طور مستقیم با قدرت خرید مردم، ثبات درآمدها و انتظارات تورمی پیوند دارد. رکود مداوم در این شاخص، گویای آن است که خانوارهای ایرانی هنوز نتوانسته‌اند از فشارهای معیشتی رهایی یابند و حتی در شرایط رشد نسبی اقتصادی سال ۱۴۰۲ سهمی از آن رشد به سفره مردم نرسیده است.
لازم به ذکر است مصرف بخش خصوصی اگر موتور محرک رشد نباشد، نمی‌توان از پایداری رشد سخن گفت. رشد حاصل از سرمایه‌گذاری یا پروژه‌های دولتی، بدون همراهی تقاضای واقعی مردم، ماندگاری نخواهدداشت. درحالی‌که مصرف خانوار راکد مانده، برخی دیگر از اجزای اقتصاد در سال ۱۴۰۳ رشد بالایی داشته‌اند؛ هزینه مصرف نهایی دولت با رشدی ۳.۸درصدی مواجه بوده است. این ناهماهنگی در ساختار رشد، از نوعی عدم تعادل میان عرضه و تقاضا حکایت دارد؛ وضعیتی که می‌تواند به مازاد تولید، افزایش موجودی انبار و حتی رکود تولید منجر شود.
از سوی دیگر، واردات کالا و خدمات نیز در سال ۱۴۰۳ کنترل شده و رشد و کاهش قابل‌توجهی نسبت به سال گذشته داشته است؛ عددی که به‌نظر می‌رسد در راستای تعمیق رکود داخلی و کاهش قدرت خرید خانوار منطقی است. رکود در مصرف خانوار تنها یک شاخص اقتصادی نیست؛ بلکه نشان‌دهنده وضعیت معیشتی مردم و کیفیت زندگی آنهاست. تداوم این وضعیت می‌تواند بر شاخص‌های اجتماعی مانند فقر، نابرابری و رضایت عمومی نیز اثرگذار باشد. کارشناسان هشدار می‌دهند که رشد بدون مشارکت مردم در مصرف، نه‌تنها شکننده است بلکه می‌تواند ناپایدار و نابرابر باشد. در چنین شرایطی، سیاست‌گذاران باید به جای تمرکز صرف بر سرمایه‌گذاری یا رشد اسمی، به افزایش قدرت خرید، مهار تورم و بازتوزیع درآمد توجه ویژه داشته باشند. آنچه از داده‌های رسمی برمی‌آید این است که اگرچه در سال ۱۴۰۳ بخش‌هایی از اقتصاد رشد داشته‌اند، اما مردم هنوز در حال عقب‌نشینی‌اند. رکود مصرف خانوار زنگ خطری است که نشان می‌دهد سیاست‌های اقتصادی اگر در خدمت بهبود معیشت مردم نباشد، نمی‌تواند رشد را پایدار کند. در واقع، اقتصادی که مردم در آن سهمی از مصرف ندارند، دیر یا زود دچار ایست می‌شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.