فعال‌سازی سازوکار اسنپ‌بک توسط تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) در سپتامبر ۲۰۲۵ و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، تنش‌های هسته‌ای میان تهران و غرب را به اوج خود رساند. این اقدام که از سوی روسیه به‌عنوان غیرقانونی و ناقض تعهدات برجامی اروپا محکوم شده، نه‌تنها شکاف دیپلماتیک میان ایران و غرب را عمیق‌تر کرد، بلکه به تقویت روابط استراتژیک تهران و مسکو منجر شده است.

اسنپ‌بک؛ کاتالیزور اتحاد استراتژیک ایران و روسیه در برابر غرب

آگاه: طبق تحلیل اندیشکده شورای آتلانتیک، ایران و روسیه، به‌عنوان دو بازیگر عمل‌گرا که در برابر نفوذ غرب متحد شده‌اند، در حال تعمیق همکاری‌های اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک خود هستند. این روند که پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ شتاب گرفت، با امضای پیمان مشارکت جامع استراتژیک میان ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان در مسکو، وارد مرحله جدیدی شده است. روسیه با رد مشروعیت اسنپ‌بک، استدلال می‌کند که کشورهای اروپایی با نقض تعهدات برجامی خود، صلاحیت فعال‌سازی این سازوکار را ندارند. مسکو همچنین با استناد به نظر مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری (۱۹۷۱) تاکید دارد که طرفی که از تعهدات یک توافق شانه خالی کند، نمی‌تواند از حقوق آن بهره‌مند شود. دیمیتری پولیانسکی، معاون سفیر روسیه در سازمان ملل، در جلسه شورای امنیت ضمن انتقاد از رویکرد غرب، خواستار بازگشت به دیپلماسی به‌جای تشدید تنش‌ها شد.
هرچند تلاش‌های روسیه و چین برای تمدید برجام ناکام ماند، مسکو با استفاده از جایگاه خود در شورای امنیت، توانایی مختل کردن اجرای تحریم‌ها، از جمله جلوگیری از احیای کمیته تحریم‌های ۱۷۳۷ را دارد. این موضع نه‌تنها نمادین، بلکه بخشی از استراتژی روسیه برای کاهش فشار تحریم‌ها بر ایران است.
از سوی دیگر، امتناع روسیه از پذیرش تحریم‌های جدید، به ایران کمک می‌کند تا اثرات اقتصادی این فشارها را خنثی کند. همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌هایی نظیر انرژی هسته‌ای، دفاع و فناوری پیشرفته در حال گسترش است. همسویی روسیه، چین، پاکستان و ایران در برابر اسنپ‌بک، اعتماد تهران به نهادهای غیرغربی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای را تقویت کرده و سیاست «نگاه به شرق» ایران را بیش از پیش تثبیت کرده است. به باور شورای آتلانتیک، اقدام اروپا و حمایت آنها از اسرائیل در جنگ اخیر، همراه با تجاوز نظامی آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران، دیدگاه تهران مبنی بر غیرقابل اعتماد بودن غرب را تایید کرده است. این امر، صداهای حامی مذاکره با غرب در ایران را تضعیف و گرایش به سمت روسیه و دیگر قدرت‌های غیرغربی را تسریع کرده است. ایران، ضمن باز نگه داشتن درهای مذاکره، اولویت را به بازدارندگی و تقویت روابط با روسیه، چین و کشورهای آسیای مرکزی و بلاروس داده است. این اتحاد فزاینده، تلاش‌های غرب برای انزوای تهران را بی‌اثر کرده و به چالش کشیدن نظم جهانی تحت رهبری آمریکا را در دستور کار قرار داده است. با توجه به بن‌بست کنونی در مذاکرات هسته‌ای، ادامه سیاست‌های تقابلی غرب احتمالا ایران را بیش از پیش به سمت مسکو سوق خواهد داد، اتحادی که نه‌تنها تحریم‌ها را کم‌اثر می‌کند، بلکه توازن ژئوپلیتیکی منطقه را به نفع شرق تغییر می‌دهد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.