آگاه: پنجشنبه ظهر به وقت تهران، قطعنامه تروئیکای اروپایی و واشنگتن علیه برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تصویب رسید.
این قطعنامه با ۱۹ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و آرای منفی روسیه، چین و نیجر بدون اشاره به همکاریهای همیشگی جمهوری اسلامی ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تصویب رسید و تهران به عدم پایبندی به تعهدات پادمانی متهم شد. این سند که بر پایه گزارش اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تنظیم شده است بر ضرورت دسترسی فوری آژانس به اطلاعات دقیق درباره ذخایر مواد هستهای اعلام شده ایران تاکید دارد.
در این قطعنامه آمده است که ایران بر اساس تصمیمات بینالمللی باز اعمال شده در سپتامبر ۲۰۲۵، موظف به تعلیق تمامی فعالیتهای مرتبط با غنیسازی و بازفرآوری از جمله تحقیق و توسعه و پروژههای مربوط به آب سنگین است. همچنین از ایران خواسته شده است تا مطابق پروتکل الحاقی عمل کند و اطلاعات کامل درباره وضعیت ذخایر اورانیوم غنیشده و تاسیسات تحت پادمان را در اختیار آژانس قرار دهد. در این سند از مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواسته شده پیش از هر نشست عادی سهماهه شورای حکام، گزارشی درباره اجرای توافق پادمان ایران طبق معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای و همچنین اجرای مفاد تمامی قطعنامههای مرتبط شورای امنیت مطابق با رویههای گذشته ارائه کند. در این سند همکاری فوری و کامل ایران در مورد سایتهای هستهای بمباران شده درخواست شده است. ایران پیشتر درباره هرگونه اقدام خصمانه در شورای حکام هشدار داده بود.
شورای حکام آژانس از ایران خواسته تا همکاری کامل و فوری خود را گسترش دهد، اطلاعات دقیق درباره ذخایر اورانیوم ۶۰درصدی خود را در اختیار این نهاد قرار دهد و دسترسی به سایتهای هستهای این کشور را فراهم کند.
واکنش ایران به قطعنامه غربی
در نخستین واکنش به قطعنامه ضدایرانی شورای حکام، رضا نجفی، سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: با این قطعنامه آمریکا و سه عضو اروپایی نمیتوانند شکست اقدام غیرقانونی اسنپبک خود در نیویورک را جبران کنند.
نماینده دائم کشورمان افزود: ایالات متحده و سه کشور اروپایی تلاش دارند واقعیتها را نادیده بگیرند و چنین القا کنند که شرایط کاملا عادی است، گویی هیچ حملهای به تاسیسات هستهای تحت پادمان - که حاوی مواد هستهای بودهاند - صورت نگرفته است. وی تصریح کرد که این کشورها همچنان با مواضعی متکبرانه و غیرمسئولانه، خواستههای ناموجهی را از ایران مطرح میکنند، در حالی که شرایط فعلی به هیچ وجه عادی نیست. نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در واکنش به تصویب قطعنامه ضد ایرانی در نشست شورای حکام آژانس تاکید کرد که ایران قطعا به این قطعنامه عکسالعمل نشان خواهد داد.
اما سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان، در واکنش به اقدام غیرقانونی و ناموجه سه کشور اروپایی و آمریکا در ارائه قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی که با فشار این چهار کشور و بهرغم رای مخالف و ممتنع ۱۵ عضو به تصویب رسید، گفت: این کشورها با این اقدام خود و بیتوجهی به تعاملات و حسن نیت ایران، اعتبار و استقلال آژانس را خدشهدار کرده و موجب اخلال در روند تعاملات و همکاریهای آژانس و ایران میشوند. عراقچی افزود: هرچند پس از انجام اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن قطعنامههای لغوشده شورای امنیت، تفاهم قاهره عملا دیگر مبنایی در روابط ایران و آژانس در حوزه پادمان نبود، اما طی نامه رسمی به مدیرکل آژانس اعلام شد که این تفاهم دیگر معتبر نبوده و خاتمه یافته تلقی میشود. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز در واکنش به تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا را کاملا غیرمسئولانه و ناموجه توصیف کرد.
بقایی با اشاره به اینکه در متن قطعنامه هیچ اشارهای به دلایل شکلگیری وضعیت کنونی نشده، افزود: نه در قطعنامه و نه در بیانیههای سه کشور اروپایی و آمریکا کوچکترین اشارهای به این واقعیت نشده که رژیم صهیونیستی و آمریکا در خردادماه به تاسیسات هستهای ایران حمله کردند. اساسا دلیل قطع بازرسیهای آژانس و کاهش همکاریهای ایران چیزی جز همین اقدام غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی نبوده است. سخنگوی وزارت خارجه با تاکید بر اینکه این قطعنامه موجب ایجاد شکاف در شورای حکام شده، گفت: حدود نیمی از کشورها به آن رأی منفی یا ممتنع دادهاند. بهویژه دو عضو دائم شورای امنیت که پیشتر نیز در شورای امنیت مخالفت خود را با ادعای بازگرداندن قطعنامههای لغوشده علیه ایران اعلام کرده بودند.
بقایی در ادامه، این قطعنامه را از نظر حقوقی بسیار سست دانست و تصریح کرد: مبنای این قطعنامه اقدامی است که پیشتر سه کشور اروپایی در شورای امنیت دنبال کردند؛ اقدامی که از نظر ما و بخش قابل توجهی از جامعه جهانی، از جمله دو عضو دائم شورای امنیت، باطل است. وی درباره واکنش ایران به این اقدام نیز گفت: قطعا این اقدام با واکنش ما مواجه میشود. طی نامهای رسمی به آژانس اعلام کردیم که تفاهم موسوم به تفاهم قاهره - که با حسن نیت ایران و پس از مذاکرات نسبتا طولانی با آژانس حاصل شده بود - از نظر ما لغوشده محسوب میشود. اقدامات دیگری نیز حتما مدنظر قرار دارد.
بقایی در پاسخ به سوال دیگری درباره تاکید مکرر قطعنامه بر حلوفصل دیپلماتیک موضوع هستهای و درخواست از ایران برای ورود به مذاکره گفت: این ادعا کاملا مزورانه و منافقانه است. طرفهای مقابل بارها تعهدات خود را زیر پا گذاشتهاند و در ادعای استفاده از دیپلماسی هرگز صداقت نشان ندادهاند. نفس صدور این قطعنامه یعنی مخالفت با راهحل دیپلماتیک و اتکا به ابزار فشار و تحریم. بنابراین چنین ادعاهایی کاملا در تعارض با رفتار سه کشور اروپایی و آمریکاست و نمیتوان آن را جدی گرفت.
واکنش تند چین به قطعنامه ضدایرانی
اما به دنبال تصویب قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی و آمریکا درباره مسئله هستهای ایران از سوی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در روز ۲۰ نوامبر (۲۹ آبان)، نماینده دائم چین در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سخنانی، ضمن تشریح موضع کشورش، تاکید کرد که زور و تقابل، راه حل مسئله هستهای ایران نیست. لیسونگ خاطرنشان کرد که در ماه ژوئن امسال، اسرائیل و آمریکا به طور گستاخانه تاسیسات هستهای ایران را که تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار داشتند، بمباران کردند که منجر به تغییر عمدهای در روند مسائل هستهای ایران شد. جامعه بینالمللی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید این اقدام نابخشودنی را که همه مردم دنیا آن را اقدامی اشتباه میدانند، شدیدا محکوم کنند. وی افزود: آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران در ماه سپتامبر در قاهره به توافق رسیدند تا همکاری طرفین درباره مسئله هستهای از سر گرفته شود. این پیشرفت مثبت، فرصت مهمی برای بازسازی همکاری نظارتی و تضمینی میان طرفین به حساب میآمد. اما انگلیس، فرانسه و آلمان سرسختانه مکانیسم بازگشت سریع تحریمها (مکانیسم ماشه) را فعال کردند و به شدت روند خوب همکاری میان ایران و آژانس را تخریب کردند.
لیسونگ با تاکید بر اینکه زور و مقابله نمیتواند مسئله هستهای ایران را حل کند، گفت : تنها در شرایطی که حق مشروع ایران به عنوان عضو پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای کاملا محترم شمرده شود، میتوان از طریق تلاشهای سیاسی و دیپلماتیک و همکاری نظارتی در چارچوب آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به شکل مناسب این مسئله را حل و فصل کرد.
نظر شما